4. Савецка-Германскія пагадненні. Сакрэтны пратакол да савецка-гермаскага пратакола аб ненападзе ад 23 жніўня 1939 г.

У ходзе перагавораў 1939 г. Молатаў прапанаваў, каб калі Германія нападзе на любую краіну, то Францыя і Англія аб’явяць ей вайну. СССР заявіла, што такіх полнамоцтваў не мае. Стала зразумела, што не адзін з бакоў не давярае другому. Савецкі саюз вымушаны быў распачаць перагаворы з дыпламатыей фашыстскай Германіі. 26 ліпеня 1939 г. савецкаму паверанаму ў Берліне Г.Астахаву было заяўлена аб жаданні Германіі «на справе даказаць магчымасці дамовіцца па любым пытанням, даць любыя гарантыі» СССР. Апошняя прапанова з Берліна заключыць дагавор аб ненападзенні прыйшла ў Маскву 20 жніўня. Першы крок быў зроблены менавіта самім Гітлерам і ўжо 23 жніўня ў Маскву прыляцеў германскі міністр замежных спраў І.Рыббентроп. Быў заключаны германска-савецкі дагавор аб ненападзе на 10 гадоў – “Пакт Молатава-Рыбентропа” было падпісана 23 жніўня 1939 г.

Страны былі павінны не ўдзельнічаць у группоўках і кааліцыях. Была падпісана частка аб ваенным супрацоўніцтве, якая заключалася у тым, што бакі абавязваліся пасылаць сваіх ваенных спецыялістаў. Таксама быў заключаны дагавор аб эканамічным супрацоўніцтве, па якому СССР пастаўляў ў Германію сыравіну і збожжа, а Германія павінна пабудаваць тры падлодкі.

Акрамя публічнага быў яшчэ адзін дагавор – “сакрэтные пратаколы”, падпісаны ў гэты ж час. Ен прадугледжваў 2 пункты:

• Раздзел Еўропы паміж СССР і Германіяй на сферы ўплыву. Межа ідзе паміж Швецыей і Фінляндыей да балтыйскага мора, далейпа р. Вісла, затым па Заходнай Украіне, Румынія падзялілася паміж Германіяй і СССР.

• Калі Германія нападзе на Польшчу, то СССР сваімі ваеннымі дзеяннямі павінен падтрымаць Германію.

Але, разам з тым, дагавор меў і станоўчыя вынікі – асабліва для народа Беларусі. Ажыццявілася ўз’яднанне беларускага народа, аднавілася гістарычная справядлівасць. За перадваенныя гады на Усходзе краіны было ўведзена ў эксплуатацыю звыш 9 тыс. новых заводаў, фабрык, шахт, што садзейнічала ўмацаванню абароны дзяржавы. Падпісаны германа-савецкі дагавор не мог паўплываць на рэалізацыю планаў Берліна па развязванні агрэсіі супраць Польшчы.

5. Пачатак 2ой сусветнай вайны, яе прычыны і характар

У Польшчы ў Данцыгу (сучасны Гданьск) было 62-65% немцаў. Таму Гітлер прапаноўвае кіраўніку Польшчы Мікалайчыку перадаць горад Германіі. Аднак Гітлеру гэтага мала, яму неабходзен быў сухапутны карыдор з Германіі праз тэрыторыю Польшчы, але Мікалайчык адмовіў. Таму Гітлер шукаў прычыну, каб напасці на Польшчу. Ен дае загад знайсці у турмах 13 заключаных, якія валодалі польскай мовай. Ім даюць польскае адзенне і зброю і загадваюць захваціць радыястанцыю Германіі. Разбойнікам абяцалі,што калі яны выканаюць заданне,то ім наказанне зменяць на арыштаванне. Яны застралілі двух пагранічнікаў, і на працягу дзесяці хвілін на польскай мове гаварылі ўсе, што яны думаюць аб Германіі. Іх застраліў атрад ССэаўцаў, і гэта быццам паслужыла повадам для вайны (аперацыя Гімлер). Гітлер заяўляе, што больш не можа цярпець выхадкі Польшчы і 1 верасня 1939 г. нападае на Польшчу. Аперацыія нападу мела назву “Вайс”. Усе войскі Германіі былі падзелены на войска “Поўдзень” і войска “Поўнач”. Усе войска Германіі складала 1.600.000 салдат і афіцэраў, 2800 танкаў, 2000 самалетаў. З боку Польшчы быў 1.000.000 салдат і афіцэраў, 870 танкаў і 407 самалетаў.Польскай арміяй кіраваў генерал Рыдз-Смігла, а польскае кіраўніцтва адразу з нападам Германіі з’ехала са сваей краіны ў Румынію, а затым у Англію, дзе знаходзілася ў час усей вайны.Рыдз-Смігла заклікаў змагацца супраць нямецкіх танкаў нават тых, хто змагаўся на веласіпедах з сабляй, таму што нямецкія танкі зроблены з фанеры. У сярэдзіне верасня Варшава была акружана.

Ужо 3 верасня 1939г. Англія і Францыя аб’яўляюць Германіі вайну, якая ўвайшла ў гісторыю пад назвай “дзіўная”, таму што врагі абстрэльвалі адзін аднаго артылерыяй і бамбежкай з самалетаў, а сухапутных дзеянняў не было.