5. Пачатковы перыяд вав. Абарончыя баі на тэррыторыі Беларусі.

Вайна пачалася 22 чэрвеня 1941 г. у 4.00. Нямецкія войскі нанеслі танкавыя ўдары праз Гродна і Брэст. У выніку яны дайшлі да Баранавічаў. Супраціўленне было аказана з граніц, нягледзячы на тое, што не было значных умацаванняў. Застава лейтэнанта Вусава пратрымалася 10 гадзін (па нек-ых звестках 12). Брэсцкая крэпасць таксама доўга трымалася, яе гарнізон павінен быў налічваць 12.000 чалавек,або 10.000. У крэпасці было толькі 4.000 чалавек. Абарону Брэсцкай крэпасці ўзначальвалі маёр Гаўрылаў, палкавы камісар Фамін, капітан Зубачоў, лейтэнант Кіжэватаў. Па штату павінна было быць 2 генерала, 15 палкоўнікаў, 21 падпалкоўнік і многія маёры. Усе яны і частка воінаў проста збяжалі, як толькі пачаўся абстрэл. Але Брэсцкая крэпасць аказала вельмі ўпартае супраціўленне. У жніўні 1941 г. Гітлер з Мусаліні прыехалі ў Брэсцкую крэпасць, дзе ен возьме апалены кавалак цэглы, які ў 1945 г. знойдуць на яго стале.

Значнае супраціўленне было аказана гарадамі і войскамі Філатава і Русіянава. 26 чэрвеня немцы былі пад Мінскам, а 28 чэрвеня Мінск быў узяты. У час супраціўлення упершыню былі выкарыстаны “Кацюшы” (канструктар І. Гвай). Потым быў бой пад кіраўніцтвам Курачкіна, які змог адкінуць немцаў на 40 км, але калі падаспелі новыя сілы, немцы ужо падышлі. Пінск быў атакаваны 28 чэрвеня 1941 г., а акупіраваны толькі 4 ліпеня дзякуючы атразам партызанаў. Было аказана супраціўленне і ў Гомеле і Магілеве амаль месяц. На Буйніцкім полі (Могілевская вобл.) мужна сражаўся пісьменнік Сіманаў, аб гэтай бітве ім баў напісаны раман “Жывыдзе яму зараз стаіць помнік.Падчас наступлення на Гомель быў зроблены контрудар 21 арміі (кам. Генерал Кузнецоў), што дазволіла адкінуць нямецкія войскі на 10-15 км. Гомель таксама абараняла апалчэнне (простыя людзі, якія ўмелі стралаяць), атрад Бумажкова і Паўлоўскага – “Чырвоны кастрычнік”. Тым не менш у канцы жніўня ўся тэрыторыя Беларусі была акупіравана Германіей.

5. Мабілізацыя краіны для барацьбы з захопнікамі. Эвакуацыйныя мерапрыемствы

Праводзілася мабілізацыя тых хто быў у запасе (да 45 гадоў). Мабілізацыю паспелі правесці на большай тэрыторыі Беларусі (у р-не Бярозы, Пінска, Іванава). У Маларыце, Пружанах, Кобрыне мерапрыемствы правесці не паспелі, наступілі фашысты. Зацягнуліся работы па вывазу фабрык і заводаў з Заходняй беларусі. Яны даставаліся ворагу, або іх узрывалі. Ужо з цэнтральнай Беларусі эвакуацыя мела месца. Галоўны па эвакуацыі – Іван Данілавіч. Эвакуіравалісь культурныя, прамысловыя ўстановы, нават універсітэты, бальніцы. У цэнтральнай часцы 500 тыс прызвана з запаса. Эвакуіравалі фермы, саўгасы, калгасы, трактара і машыны. У Цэнтральнай часцы эвакуацыя адбылася ў значнай ступені. З Віцебска эвакуіравалі чулочна-трыкатажную фабрыку імя КІМ, “Чырвоны кастрычнік”, “Аптычны завод”, які будзе выпускаць снайперскія вінтоўкі. З Оршы была эвакуіравана самая буйная электрастанцыя БэлДРЭС, з Магілева –“Станкабудаўнічы завод”, “Завод па рамонту самалетаў”, з Гомеля -“Гомсельмаш”, які затым будзе выпускаць гранатаметы, і “Паравозарамонтны завод”. Усе макаронныя фабрыкі былі пераабсталяваны і выпускалі патроны.