- •Алматы 2013
- •§ 1. Халықаралық жеке құқық түсiнiгi және атауы
- •§ 2. Халықаралық жеке құқықтың мазмұны мен мәнi
- •3 Жағдай ажыратылады.
- •§ 3. Халықаралық жеке құқықтың құқық саласы ретiндегi мәнi
- •§ 4. Халықаралық жеке құқықтың құқық жүйесiнде алатын орны
- •§5 Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері.
- •§ 1. Коллизиялық ереженiң (норманың) түсiнiгi және маңызы
- •§ 2. Коллизиялық ереженiң құрылымы және оның түрлерi
- •§ 1. Шетел құқығының қолдануының жалпы түсінігі
- •§ 2. Шетел құқығы нормаларының мазмұнын анықтау.
- •§ 3. Өзара түсіністік
- •§ 4. Кері сілтеме жасау және үшінші елдің құқығына сілтеме жасау
- •1879 Жылға дейінгі Renvoi тарихы
- •5 Заңында бұл мәселе мүлде қарастырылмаған елдер
- •§ 5. Жария тәртіп туралы ескерту
- •§ 6. Императивтік нормаларды қолдану
- •§7 Көп құқықтық жүйелері бар елдің құқығын қолдану
- •§ 1. Халықаралық-құқықтық реттеудегі «жеке тұлға» түсінігі
- •§ 2. Халықаралық жеке құқықтағы жеке тұлғалардың классификациясы.
- •§ 3. Жеке тұлғаның жеке заңы
- •§ 1. Заңды тұлғалардың ұлты мен статуты
- •§ 2. Қазақстан Республикасындағы шетелдік заңды тұлғалардың құқықтық жағдайы
- •§ 3. Қазақстандық заңды тұлғалардың шетелдегі қызметі (тарихи шолу)
- •§ 4. Халықаралық заңды тұлғалар
- •§1 Мемлекеттің халықаралық-құқықтық иммунитетінің негізі.
- •§2 Мемлекет иммунитетiнiң түсiнiгi мен элементтерi.
- •§3. Халықаралық жеке құқықта мемлекет иммунитетiнiң теориясы.
- •§4 Мемлекеттік заңды тұлғалардың құқықтық мәртебесі.
- •§5 Сот тәжірибиесіндегі мемлекет иммунитетінің қағидасы.
- •§6 Mемлекеттердің иммунитеті және меншігі туралы ұлттық заңнамалар
- •§1 Меншік құқығының түсінігі
- •§2 Меншік құқығындағы коллизиялық мәселелері
- •§3 Меншік құқығындағы Ұлттандыру мәселесі
- •§4 Шетел инвестициясын реттеу мәселесі
- •Қазақстан Республикасында шетелдік инвестицияларды аймақтық және көп жақты реттеу
- •§8. Сыртқы экономикалық мәмілелерді құқықтық реттеу сипаты.
- •§1 Халықаралық сипаттағы шарттық міндеттемелердің түсінігі
- •§2 Сыртқы экономикалық мәмілелерді құқықтық реттеу сипаты және орны
- •§3 Міндеттемелік статут
- •§4. Қолданылатын құқықтың түсінігі.
- •§5Тараптардың еркі
- •§6 Аса тығыз байланыс заңы – proper law және басқа коллизиялық ережелер
- •§7Қазақстан Республикасындағы сыртқы экономикалық мәмлілердің жаңа түрлері.
- •Лизинг операциясының техникасы (1 схема)
- •Лизинг операциясының техникасы (2 схема).
- •Факторинг компания
- •Факторингтік операциялар (Схема 4)
- •Факторингктік операциялар
- •Форфейтор мәмілесінің техникасы (5 схема)
- •Экспортер
- •Импортер
- •Форфейтор - банк
- •Халықаралық жеке құқықтағы есеп айырысу қатынастары
- •§1 Халықаралық есеп айырысу қатынастарының түсінігі мен мазмұны.
- •§2 Халықаралық есеп айырысу саласындағы халықаралық әдеп-ғұрыптардың унификациялануы.
- •§3 Халықаралық коммерциялық операциялардағы есеп-айырысулардың нысандары.
- •§4 Валюталық тәуекелді сақтандыру шаралары ретінде – валюталық ескертпелер.
- •§5 Халықаралық есеп айырысу қатынастарына банктердің қатысуы.
- •Халықаралық тасымалдау
- •§1 Халықаралық тасмалдаудың түсінігі және тасымалдау шартының халықаралық сипаттамасы
- •§2 Теміржол тасымалы.
- •§3 Халықаралық әуе тасымалы
- •§4 Халықаралық теңіз тасымалын материалды-құқықтық және коллизиялық-құқықтық реттеу
- •§1 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастарының жалпы сипаттамасы
- •§2 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастардағы коллизиялық байламдар
- •§3 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастарын халықаралық шарттарда және Қазақстан Республикасы заңнамаларында құқықтық реттеу тәсілдері
- •12 Тарау Халықаралық жеке құқықтағы деликт мәселесі
- •§1 Деликт түсінігі
- •§2 Зиян келтіруден туындайтын міндеттемелердің коллизиялық құқықтық мәселесі
- •§3 Қазақстан Республикасындағы деликт мәселесі
- •§3 Шетелдегі деликт мәселесі
- •§1 Авторлық құқықты халықаралық
- •А) «Берн» одағы.
- •1896 Жылғы Париж конференциясы.
- •1908 Жылғы Берлин конференциясы.
- •1914 Жылғы Қосымша Берн хаттамасы.
- •1928 Жылғы Рим конференциясы.
- •1948 Жылғы Брюссель конференциясы.
- •1967 Жылғы Стокгольм конференциясы.
- •Ә) «Американаралық конвенциялар»
- •Б) «Авторлық құқықты қорғау туралы Дүниежүзілік конвенция»
- •§2. Қазақстан Республикасының авторлық құқықты қорғау жүйесінің дамуы.
- •А) Қазақстан Республикасының авторлық құқығындағы жалпы ережелер. Авторлық құқық нормаларының әрекет етуі.
- •Авторлық құқық объектілері.
- •Авторлыққа байланысты негізгі ережелер.
- •Б) Қазақстан Республикасының авторлық құқық заңдылығындағы қиыншылықтар туғызатын мәселелер.
- •Патенттiк құҚыҚ жӘне ҚазаҚстан Республикасынан тыс жерде тауар таҢбаларын ҚорҒау
- •§ 1. Патент құқығының түсiнiгi мен мазмұны
- •§ 2. Патент берiлетiн интеллектуалдық меншiктiң негiзгi объектiлерi
- •§ 3. Қазақстан Республикасының аумағында интеллектуалдық меншiк бойынша әрекет ететiн халықаралық конвенциялар
- •§ 4. Патент жүйесiн қалыптастыратын халықаралық құқық органдары
- •§ 5. Қазақстан Республикасында патент қатынастарын реттейтiн ұлттық заңнама
- •§ 6. Қазақстан Республикасында патент қатынастарын жүзеге асыратын органдар
- •ХалыҚаралыҚ жеке құҚыҚтаҒы отбасы құҚыҒы
- •§ 1. Отбасы құқығы саласындағы коллизиялық мәселе
- •§ 2. Некеге отыру және некенi тоқтату
- •§ 3. Ерлi-зайыптылар арасындағы және ата-ана мен
- •§ 4. Халықаралық жеке құқықтағы бала асырап алу, қамқоршылық пен қорғаншылық институттары
- •§ 6. Шетелдік асырап алу қатынастарына байланысты балаларды қорғау және ынтымақтастық туралы Конвенция аясында реттеу (29.05.1993ж)
- •1.Халықаралық жеке құқықтағы мұрагерліктің түсінігі және жалпы сипаттамасы.
- •2.Өсиеттің негізі.
- •3.Өсиет нысаны.
- •4.Шетел мемлекеттерінің заңнамалары.
- •5.Мүліктің иесіз қалғандығының ұғымы және тану жағдайлары
- •6. Иесіз қалған мүліктің мемлекетке өтуі және заңи негізгі өтуі.
- •1.Халықаралық коммерциялық арбитраждың түсінігі мен түрлері
- •1) Реттеу пәні бойынша:
- •2) Әрекет ету мерзімі бойынша:
- •3) Құзырет шеңберінде:
- •Пайдаланған әдебиттер: Негізгі әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Мазмұны
§7 Көп құқықтық жүйелері бар елдің құқығын қолдану
Шетел құқығын қолдану кезінде коллизиялық норма сілтеме жасаған мемлекетте бір емес бірнеше құқықтық жүйе болуы мүмкін. Әдетте ол әкімшілік-территориалдық бөлімдерден тұратын федеративтік құрылымдағы мемлекеттер, мысалы Германия, Канада, Ұлыбритания, АҚШ, Швейцария. СССР бар кезінде бұл мәселе республикалардың заңдарының коллизиясы дәрежесінде шешілген.
ҚР Азаматтық Кодексінің 1092-бабына сәйкес бірнеше аумақтық немесе құқықтық жүйелер қолданылатын елдің құқығы қолданылуға тиіс болған жағдайларда, осы елдің құқығына сәйкес құқықтық жүйе қолданылады.
Ал ресей заңнамасында егер қай құқықтық жүйе қолданылуға жататынын анықтау қиын болса, аса тығыз байланыс принципі қолданылады. Бұл позиция басқа көптеген мемлекеттердің заңнамасында көрініс тапқан. Заңнамада «интерлокальді коллизиялар» термині қолданылмаса да, доктринада жиі қолданылады. Интерлокальді коллизиялар дегеніміз, әр қайсысы халықаралық сипаттағы жекеқұқықтық қатынастарды реттей алатын бірнеше құқықтық жүйесі бар бір мемлекеттегі коллизиялар. Ішкі мемлекеттік құқықтық жүйелердің мазмұндарындағы айырмашылық мемлекетаралық коллизияларға қарағанда, бір мемлекетке локальді «байланған». Сондықтан, бір шаттың құқығы басқа штаттың құқығынан басқаша болу мүмкіндігін ескере отырып, тараптар американдық құқықты таңдаған кезінде АҚШ құқығы емес, Нью-Йорк штатының құқығы деп көрсеткен дұрыс.
Интерлокальді коллизияларды шешу тәртібі тек ұлттық заңнамаларда ғана бекітіліп қана қоймай, халықаралық конвенцияларда да көрініс тапты. Оған мысал, 2001 жылғы қозғалмалы құрал жабдыққа байланысты халықаралық гарантиялар туралы Кейптаун Конвенциясының 5-бабына сәйкес егер мемлекет мәселені тиісті реттеу бойынша өз құқықтық нормалары бар бірнеше территориалдық бөліктерден тұрса, сәйкес территориалдық бөліктің құқығын таңдау осы мемлекет құқығымен анықталады. Бұл мәселе бойынша норма жоқ болса, осы құқықтық қатынасқа аса тығыз байланысы бар территориалдық бөліктің құқығы қолданылады.
Интерлокальдық қоллизиялардан басқа халықаралық құқықта интерперсональды коллизиялар туралы атап кеткен жөн. Оған, әртүрлі тұлғалар группаларының арасындағы жекеқұқықтық қатынастарды реттеуге арналған бірнеше құқықтық жүйесі бар мемлекеттегі коллизиялар жатады. Әртүрлі критерийлерге байланысты тұлғалар ұйымдасады: дін тұту («мұсылмандар үшін құқық», «иудейлер үщін құқық»), немесе цивилизация дәрежесі («метрополий құқығы», колония болған кезде «туземдіктерге арналған құқық»)
Пысықтау сауалдары:
1. Қолданылатын құқықты анықтау барысында пайда болған мәселелерді қалай шешуге болады ?
2. Заң ұғымдарын саралаудың (құқықтық саралау) түсінігі, түрлері және мақсаты.
3.Қазақстан Республикасында және шет мемлекеттерде заңды айналып өтудің салдары қандай ?
4.ҚР АК-ға сәйкес қандай жағдайларда коллизиялық нормаларға, ал қандай жағдайларда материалдық нормаларға кері сілтеме жасалады?
5.Жария тәртіп туралы ескертпені қолдану себептері және оны қолдануды шектейтін факторлар.
6.ҚР заңнамасындағы кез келген императивті нормалар шетел құқығын қолдануды шектей ала ма?
7.Өзара түсіністіктің формальді және материалды түрлері заңнамада бекітілген бе?
4-тарау.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖЕКЕ ҚҰҚЫҚТАҒЫ ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫ