- •Алматы 2013
- •§ 1. Халықаралық жеке құқық түсiнiгi және атауы
- •§ 2. Халықаралық жеке құқықтың мазмұны мен мәнi
- •3 Жағдай ажыратылады.
- •§ 3. Халықаралық жеке құқықтың құқық саласы ретiндегi мәнi
- •§ 4. Халықаралық жеке құқықтың құқық жүйесiнде алатын орны
- •§5 Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері.
- •§ 1. Коллизиялық ереженiң (норманың) түсiнiгi және маңызы
- •§ 2. Коллизиялық ереженiң құрылымы және оның түрлерi
- •§ 1. Шетел құқығының қолдануының жалпы түсінігі
- •§ 2. Шетел құқығы нормаларының мазмұнын анықтау.
- •§ 3. Өзара түсіністік
- •§ 4. Кері сілтеме жасау және үшінші елдің құқығына сілтеме жасау
- •1879 Жылға дейінгі Renvoi тарихы
- •5 Заңында бұл мәселе мүлде қарастырылмаған елдер
- •§ 5. Жария тәртіп туралы ескерту
- •§ 6. Императивтік нормаларды қолдану
- •§7 Көп құқықтық жүйелері бар елдің құқығын қолдану
- •§ 1. Халықаралық-құқықтық реттеудегі «жеке тұлға» түсінігі
- •§ 2. Халықаралық жеке құқықтағы жеке тұлғалардың классификациясы.
- •§ 3. Жеке тұлғаның жеке заңы
- •§ 1. Заңды тұлғалардың ұлты мен статуты
- •§ 2. Қазақстан Республикасындағы шетелдік заңды тұлғалардың құқықтық жағдайы
- •§ 3. Қазақстандық заңды тұлғалардың шетелдегі қызметі (тарихи шолу)
- •§ 4. Халықаралық заңды тұлғалар
- •§1 Мемлекеттің халықаралық-құқықтық иммунитетінің негізі.
- •§2 Мемлекет иммунитетiнiң түсiнiгi мен элементтерi.
- •§3. Халықаралық жеке құқықта мемлекет иммунитетiнiң теориясы.
- •§4 Мемлекеттік заңды тұлғалардың құқықтық мәртебесі.
- •§5 Сот тәжірибиесіндегі мемлекет иммунитетінің қағидасы.
- •§6 Mемлекеттердің иммунитеті және меншігі туралы ұлттық заңнамалар
- •§1 Меншік құқығының түсінігі
- •§2 Меншік құқығындағы коллизиялық мәселелері
- •§3 Меншік құқығындағы Ұлттандыру мәселесі
- •§4 Шетел инвестициясын реттеу мәселесі
- •Қазақстан Республикасында шетелдік инвестицияларды аймақтық және көп жақты реттеу
- •§8. Сыртқы экономикалық мәмілелерді құқықтық реттеу сипаты.
- •§1 Халықаралық сипаттағы шарттық міндеттемелердің түсінігі
- •§2 Сыртқы экономикалық мәмілелерді құқықтық реттеу сипаты және орны
- •§3 Міндеттемелік статут
- •§4. Қолданылатын құқықтың түсінігі.
- •§5Тараптардың еркі
- •§6 Аса тығыз байланыс заңы – proper law және басқа коллизиялық ережелер
- •§7Қазақстан Республикасындағы сыртқы экономикалық мәмлілердің жаңа түрлері.
- •Лизинг операциясының техникасы (1 схема)
- •Лизинг операциясының техникасы (2 схема).
- •Факторинг компания
- •Факторингтік операциялар (Схема 4)
- •Факторингктік операциялар
- •Форфейтор мәмілесінің техникасы (5 схема)
- •Экспортер
- •Импортер
- •Форфейтор - банк
- •Халықаралық жеке құқықтағы есеп айырысу қатынастары
- •§1 Халықаралық есеп айырысу қатынастарының түсінігі мен мазмұны.
- •§2 Халықаралық есеп айырысу саласындағы халықаралық әдеп-ғұрыптардың унификациялануы.
- •§3 Халықаралық коммерциялық операциялардағы есеп-айырысулардың нысандары.
- •§4 Валюталық тәуекелді сақтандыру шаралары ретінде – валюталық ескертпелер.
- •§5 Халықаралық есеп айырысу қатынастарына банктердің қатысуы.
- •Халықаралық тасымалдау
- •§1 Халықаралық тасмалдаудың түсінігі және тасымалдау шартының халықаралық сипаттамасы
- •§2 Теміржол тасымалы.
- •§3 Халықаралық әуе тасымалы
- •§4 Халықаралық теңіз тасымалын материалды-құқықтық және коллизиялық-құқықтық реттеу
- •§1 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастарының жалпы сипаттамасы
- •§2 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастардағы коллизиялық байламдар
- •§3 Халықаралық жеке құқықтағы еңбек қатынастарын халықаралық шарттарда және Қазақстан Республикасы заңнамаларында құқықтық реттеу тәсілдері
- •12 Тарау Халықаралық жеке құқықтағы деликт мәселесі
- •§1 Деликт түсінігі
- •§2 Зиян келтіруден туындайтын міндеттемелердің коллизиялық құқықтық мәселесі
- •§3 Қазақстан Республикасындағы деликт мәселесі
- •§3 Шетелдегі деликт мәселесі
- •§1 Авторлық құқықты халықаралық
- •А) «Берн» одағы.
- •1896 Жылғы Париж конференциясы.
- •1908 Жылғы Берлин конференциясы.
- •1914 Жылғы Қосымша Берн хаттамасы.
- •1928 Жылғы Рим конференциясы.
- •1948 Жылғы Брюссель конференциясы.
- •1967 Жылғы Стокгольм конференциясы.
- •Ә) «Американаралық конвенциялар»
- •Б) «Авторлық құқықты қорғау туралы Дүниежүзілік конвенция»
- •§2. Қазақстан Республикасының авторлық құқықты қорғау жүйесінің дамуы.
- •А) Қазақстан Республикасының авторлық құқығындағы жалпы ережелер. Авторлық құқық нормаларының әрекет етуі.
- •Авторлық құқық объектілері.
- •Авторлыққа байланысты негізгі ережелер.
- •Б) Қазақстан Республикасының авторлық құқық заңдылығындағы қиыншылықтар туғызатын мәселелер.
- •Патенттiк құҚыҚ жӘне ҚазаҚстан Республикасынан тыс жерде тауар таҢбаларын ҚорҒау
- •§ 1. Патент құқығының түсiнiгi мен мазмұны
- •§ 2. Патент берiлетiн интеллектуалдық меншiктiң негiзгi объектiлерi
- •§ 3. Қазақстан Республикасының аумағында интеллектуалдық меншiк бойынша әрекет ететiн халықаралық конвенциялар
- •§ 4. Патент жүйесiн қалыптастыратын халықаралық құқық органдары
- •§ 5. Қазақстан Республикасында патент қатынастарын реттейтiн ұлттық заңнама
- •§ 6. Қазақстан Республикасында патент қатынастарын жүзеге асыратын органдар
- •ХалыҚаралыҚ жеке құҚыҚтаҒы отбасы құҚыҒы
- •§ 1. Отбасы құқығы саласындағы коллизиялық мәселе
- •§ 2. Некеге отыру және некенi тоқтату
- •§ 3. Ерлi-зайыптылар арасындағы және ата-ана мен
- •§ 4. Халықаралық жеке құқықтағы бала асырап алу, қамқоршылық пен қорғаншылық институттары
- •§ 6. Шетелдік асырап алу қатынастарына байланысты балаларды қорғау және ынтымақтастық туралы Конвенция аясында реттеу (29.05.1993ж)
- •1.Халықаралық жеке құқықтағы мұрагерліктің түсінігі және жалпы сипаттамасы.
- •2.Өсиеттің негізі.
- •3.Өсиет нысаны.
- •4.Шетел мемлекеттерінің заңнамалары.
- •5.Мүліктің иесіз қалғандығының ұғымы және тану жағдайлары
- •6. Иесіз қалған мүліктің мемлекетке өтуі және заңи негізгі өтуі.
- •1.Халықаралық коммерциялық арбитраждың түсінігі мен түрлері
- •1) Реттеу пәні бойынша:
- •2) Әрекет ету мерзімі бойынша:
- •3) Құзырет шеңберінде:
- •Пайдаланған әдебиттер: Негізгі әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Мазмұны
§6 Аса тығыз байланыс заңы – proper law және басқа коллизиялық ережелер
Аса тығыз байланыс заңы (Proper law) берілген құқықтық қатынаспен аса тығыз байланысты мемлекеттің құқықтығы қолданатыны білдіреді. Бұл шарттық міндеттемелер аясында коллизиялық сұрақтарды шешу үшін сатушы мемлекеттің заңы деген тіркелу формуласымен бірге қолданылады. Бірақ, бұны шетел элементімен шиеленіскен барлық жеке құқықтық қатынастарды реттеу үшін қолданылады. Осыған мысал ретінде 1978 жылы. Австрияның халықаралық жеке құқық туралы заңын келтіруге болады, осы заңның 1-ші параграфында шетел элементімен күрделенген құқықтық қатынастар аса тығыз қатынасы бар құқықтық тәртіпке бағынады деп жазылған. Бұл тіркеу формуласы Англо-Американдық халықаралық құқық теориясы мен тәжірибесінде қалыптасып, шарттық міндеттемелерге қолданылатын құқықты анықтау үшін қолданады. Сондықтан да оны Law of the contract немесе Proper law of the contract деп атайды.
Халықаралық жеке құқық шарт тараптарына шарттық міндеттемелерді реттеу үшін кез келген мемлекеттің құқығын таңдау мүмкіндігін бере отырып, бұл ережеге бірінші дәрежелі маңызды береді. Қолданылатын құқықты таңдаудың басқа әдістері екінші орында тұрады, себебі олар тараптар құқықты таңдамаған жағдайда қолданылады.
Біздің заңнамада осы танылған қалыпты мойындайды: егер қолданылатын құқық туралы тараптарды келісім болмаса немесе егер шартта тараптар өздерінің құқықтық қатынастарын қандай құқыққа бағындырғысы келгісі туралы белгіленбесе, онда заңнамада шарттық міндеттемелерді реттейтін, құқықты таңдау туралы толықтырушы, субсидиарлы ережелер көзделеді (көзделген).
Аса тығыз байланыс заңы барлық шарттарға қолдана бермейді. Мысалы Ресейдің азаматтық кодексінде онда екі шарт бар: тұтынушы қатысқан шарт және шетел элементінің қатысуымен заңды тұлғаны құру шарты.
Тұтынушы қатысатын шартты арнайы құқықтық реттеу, тұтынушының құқықтары мен заңды мүдделерінің қорғауы қажеттілігі мен байланысты. Бұл шарттың түріне жеке тұлғаның– өзінің, от-басының, үй мұқтаждықтары үшін және басқа кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес заттарды (жұмыстарды, қызметтерді) жеке тұлғаның алуы (сатып алуы) жатады. Қолданылатын құқықтың бекітілуі екі коллизиялық байлам негізінде жүзеге асырылады: тараптар еркі және тұтынушының тұрғылықты жерінің заңы – Lex domicilii. Бұнда тұтынушының тұрғылықты жерінің заңы басымдылыққа ие.
Аса тығыз байланыс заңы тарамайтын тағы да бір шарттың түрі– ол шетелдіктің қатысумен заңды тұлғаны құру туралы шарты. Бұл жағдайда заңды тұлға құрылатын елдің құқығы қолданады.
Ресей заңнамасында бір жақты мәмілелерге қатысты аса тығыз байланыс заңы қолданылмайды. Себебі бұл міндеттемелер бір тұлғаның (жеке тұлғаның) әрекетінен туындайды, сондықтан міндеттеме осы тұлғаның заңына бағынуы керек. Біздің Азаматтық кодексімізде айырмашылықтар бар (Ресей коллизиялық нормаларына қарағанда). Бұл айырмашылықтарды төменде ҚР-сының Азаматтық кодексінің келтірілген баптардан көруге болады:
1114- бап.
1. Шетелдің қатысуымен заңды тұлға қуру туралы шартқа осы заңды тұлға құрылатын немесе құрылған елдің құқығы қолданылады.
2. Осы баппен реттелетін қатынастар өзіне заңды тұлғаны құру және тоқтату оған қатысу үлесін беру жөніндегі қатынастарды және заңды тұлғаны қатысушылары арасындағы олардың (соның ішінде кейінгі келісімдермен белгіленетін) байланысты өзара құқықтары мен міндеттеріне басқа да қатынастарды қамтиды.
3. Осы баптың ережелері шетел қатысатын заңды тұлға қатысушыларының өзара құқықтары мен міндеттері бақа құрылтай құжаттармен белгіленген жағдайда да қолданылады.
1116- бап.
Біржақты мәмілелерден туындайтын міндеттемелерге (марапаттауға жария уәде ету, бөтен адамның мүддесіне тапсырмасыз қызмет істеу және басқалар) мәмілелер жасалған жердің құқығы қолданылады. Біржақты мәміле жасау орны Қазақстан Республикасының құқығы бойынша анықталады.
1118-бап.
Тұтынушының тауар сатып алуға немесе қызмет көрсетуге байланысты туындаған зияны туралы талабына, тұтынушының таңдауы бойынша:
Тұтынушы тұратын тұрғылықты жердегі елдің құқығы;
Өндірушінің немесе қызмет көрсетуші тұлағаның тұрғылықты жеріндегі немесе орналасқан жеріндегі елдің құқығы;
Тұтынушы тауарды сатып алған немесе оған қызмет көрсетілген елдің құқығы қолданылады.