- •Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
- •«Экономикалық теория» кафедрасы
- •Астана 2012
- •Мазмұны
- •1. «Экономикалық теория негіздері» пәні бойынша
- •Факультеттің барлық бакалавриаттарына арналған силлабус
- •4. Оқу пәндерінің деректемелері:
- •5. Оқу тәртібінің мінездемесі
- •5.3. Пәнді оқытудың міндеттері:
- •6. Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі.
- •6.1 Негізгі әдебиеттер
- •6.2 Қосымша әдебиеттер
- •7. Оқуды бақылау мен оның нәтижелік бағасы
- •8. Оқу пәніне қойылатын талап
- •2. Глоссарий
- •3.Оқу пәнінің тақырыптары бойынша дәріс конспектісі және дәрісті оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар;
- •1. Кіріспе дәріс. Экономикалық теорияның пәні және әдісі
- •Экономикалық теорияның даму кезеңдері төмендегідей бөлінеді.
- •Қорытынды
- •2. Шолу дәрісі. Қоғамдық өндіріс және оның құрылымы
- •Қорытынды
- •3. Ақпараттық дәріс. Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйенің типтері және оның даму заңдылықтары
- •Қорытынды
- •4. Дәріс. Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.
- •Қорытынды
- •5. Кеңестік дәріс. Нарық: түрлері, құрылымы, моделдері. Сұраныс және ұсыныс.
- •Нарықтық жүйенің негізгі белгілірі мыналар:
- •Артықшылығы
- •Кемшіліктері
- •Құрылымы жағынан нарықты мынадый критерилерге бөлуге болады:
- •Нарықтың құрылымдық түрлеріне байланысты. Тауарлар мен қызметтер нарығы
- •Қаржы нарығы
- •Қорытынды
- •Мәселелік дәріс. Бәсеке және монополия.
- •Қорытынды
- •Ақпараттық дәріс. Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.
- •1. Инвестициялар былай бөлінеді:
- •Қорытынды
- •Қорытынды
- •9. Кеңестік дәріс. Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар.
- •Еңбек нарығы
- •Жер нарығы
- •Қоғамда табыстар біркелкі бөлінбейді, табыстың біркелкі бөлінбеуі деңгейі графикте Лоренц қисығымен көрсетіледі.
- •Қорытынды
- •10. Мәселелік дәріс. Ұлттық экономика жүйе ретінде.
- •Қорытынды
- •1. Ақпараттық дәріс. Экономикалық өсу және экономикалық тепе-теңдік
- •«Қазақстан –2030» стратегиясы»
- •Ұзақ мерзімді жеті басымдық:
- •Қорытынды
- •12. Аналитикалық дәріс. Экономикалық цикл. Жұмыссыздық және инфляция.
- •Тоқырау фазасының сипаттамасы:
- •Жандану фазасының сипаттамасы:
- •Өрлеу фазасының сипаттамасы:
- •Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары
- •Экономикалық циклдардың типтері
- •Қорытынды
- •13. Дәріс. Мемлекеттік реттеу: мәні, мақсаты, құралдары.
- •Қорытынды
- •14. Аналитикалық дәріс. Мемлекеттің әлеуметік және аймақтық саясаты
- •Қорытынды
- •15. Кеңестік дәріс. Халықаралық экономикалық қатынастар. Сыртқы экономикалық қызметті реттеу
- •Қорытынды
- •Оқу курсы мен тақырыпқа арналған міндетті және қосымша әдебиет пен дереккөздер тізімі
- •Әдістемелік нұсқаулар
- •1 «Экономикалық ресурс» категориясы деп ненi түсiнемiз:
- •1. Тест
- •2) Экономикалық жүйелердің негізгі элементтерін анықтап кестені толтырыңыз:
- •3) Айналым шеңберіндегі мемлекеттің ролін анықтаңыз:
- •2. Төмендегiлердiң қайсысы жетiлген бәсекеге тән емес?
- •1. Тұтынушылар өз қаржысын алдымен қай нарықта жұмсайды:
- •1. Аталған жауаптардың қайсысы «еңбек» санатын сипаттайды?
- •1. Экономикалық өсуді төменгі тұжырымдардың қайсысы көрсетеді:
- •2. Экономикалық өсудің негізгі факторларына қайсыларын жатқызуға болады:
- •3. Экономикалық өсудің экстесивті факторы:
- •4. Төмендегі құбылыстардың қайсысы экономикалық өсуге сай келмейді:
- •2.Инфляция түрлерi:
- •Бақылау сұрақтары
- •6. Білім алушының еңбек көлемі көрсетілген өзіндік жұмысы үшін тапсырмалар
- •Эканомикалық циклдардағы реттеудегі мемлекеттерді анықтау.
- •7. Семинарлық сабақ жоспары
- •Экономикалық теорияның орны мен ролі, пәні және әдіс- тәсілдері.
- •Дискуссия тақырыбы : «Экономикалық мектептер және қазіргі кездегі экономикалық теория»
- •Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйелер типтері мен олардың даму заңдылықтары.
- •Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.
- •Бәсеке және монополия.
- •Экономикалық сөздік жасау қажет;
- •Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.
- •Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар
- •Ұлттық экономика жүйе ретінде Сабақтың мақсаты
- •Экономикалық өсу және экономикалық цикл
- •Талдау сұрақтары
- •Жұмыссыздық пен инфляция экономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде
- •Талдау сұрақтары
- •Пәннің оқытылуы бойынша әдістемелік ұсынысы
- •Еңбек көлемі көрсетілген білім алушының өздік жұмысы үшін тапсырмалар және олардың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау
- •Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауға арналған материалдар
- •Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауға арналған материалдар және олардың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау;
- •8. Оқу материалын жақсы ұғыну мен қабылдауға арналған оқу пәні бойынша иллюстрациялық материал және олармен жұмыс істеу бойынша әдістемелік нұсқау
- •9.Пәнді оқуға қажетті қосымша материалдар жинағын көрсететін хрестоматия немесе қосымша
- •10.Оқу пәндерінің бағдарламалық және мультимедиялық материалдары
1. Тест
1 Эконоикалық жүйе шешетін мәселелер
а) нені, қалай, кім үшін
б) қалай, кім үшін, өсу қарқыны қандай
в) қашан, неге, қайда және кім
г) жұмыссыздық
д) инфляция
2. Әкімшіл-әміршіл экономианың сипаты
а) ресурстар мен капитал салымдарын жоспарлы үйлестіру
б) меншік формаларының көптүрлілігі
в) нарықтық реттеуіштер қызметі
г) бәсекелестік
д) жеке меншіктің басым болуы
3. Экономикалық мәселелерді жартылай нарық, жартылау үкімет шешкен кезде, экономика
а)басқарушылық
б) нарықтық
в) аралас
г) дәстүрлі
д) әкімшілік
4.Аралас экономикаға жатпайды
а) меншіктің көп түрлілігі
б) орталықтандырылған жоспарлау
в) меншіктің реттеуші ролі
г) кәсіпкерліктің кең дамуы
д) барлық жауап дұрыс
5. Экономикалық жүйе ол
а) саясат пен экономиканың бірлігі
б) экономиканы ұйымдастыру тәсілі
в) экономиканың қозғалысын реттеу
г) саяси процестердің жиынтығы
д) барлық жауап дұрыс
2) Экономикалық жүйелердің негізгі элементтерін анықтап кестені толтырыңыз:
Элементтер |
Өндірістік күштер | ||
Табиғи |
Қоғамдық |
Жалпыға ортақ | |
1 |
2 |
3 |
4 |
Еңбектің ішкі өндірістік бөлінісі |
|
|
|
Табиғи орта |
|
|
|
Ғылыми білімдер |
|
|
|
Қоғамдық еңбек бөлінісі |
|
|
|
Еңбек құралдары |
|
|
|
Қазба байлықтары |
|
|
|
Еңбек жіктелімі |
|
|
|
Топырықтың өнімділігі |
|
|
|
Еңбек кооперациясы |
|
|
|
3) Айналым шеңберіндегі мемлекеттің ролін анықтаңыз:
4) Төмендегі елдерді экономикалық жүйелер типтері бойынша жіктеңіз:
1.Куба 4.Қазақстан 7.Франция 10.Жапония
2.Албания 5.Швеция 8.Германия 11.АҚШ
3.Россия 6.Нидерланды 9.Англия 12.Гонконг
5) Төмендегі кестені толтырыңыз, нарықтық экономика модельдерінің ерекшеліктерін анықтаңыз.
Нарықтық модельдер
Модельдің атауы |
Негізгі сипаттары |
Американдық моделі |
|
Жапон моделі |
|
Неміс моделі |
|
Швед моделі |
|
Оңтүстік Корей моделі |
|
Қытай моделі |
|
5-тақырып. Нарық: түрлері, құрылымы, үлгілері. Сұраныс және ұсыныс.
Тест сұрақтарына жауап беріңіз:
1. Ақшаның толық анықтамасын таңдаңыз:
А) адамдар арасындағы келiсiм өнiмi; В) тауар айырбасына түсетiнiң барлығы; С) ликвидтiлiкке ие тауарлардың барлығы; Д) жалпы эквиваленттiлiк пен абсолютты ликвидтiлiкке ие ерекше тауар; Е) сатып алу.
2. Тауарды қолма-қол сатып алуда ақша қандай қызметтi атқарады:
А) айналыс құралы; В) құн өлшемi; С) қор жинау құралы; Д) әлемдiк ақша; Е) төлем құралы;
3. Ненi, қалай, кiмге өндiру мәселелерi тө-мендегiлердiң қайсысына қатысты:
А) тек әкiмшiлдiк-әмiршiлдiк жүйеге; В) тек нарықтық экономикаға; С) тек артта қалған экономика; Д) кез-келген экономикалық жүйеге; Е) ақиқат жауап жоқ.
4. Тауардың қандай қасиеттері бар?
А) құны; В) бағасы; С) тұтыну құны мен айырбас құны; Д) бағасы мен тұтыну құны; Е) құны мен бағасы
Өз бетінше оқуға қажетті сұрақтар:
Натуралды шаруашылық экономиканы ұйымдастырудың алғашқы
тарихи формасы ретінде.
Натуралды шаруашылықтың негізгі белгілері мен даму өзгерістері.
Айырбас қатынастарының дамуы.
Ақшаның пайда болуы, атқаратын қызметтері.
Тауарлы шаруашылықтың пайда болу жағдайы.
Тауарлы шаруашылықтың пайда болу белгілері.
Тауар және оның қасиеттері.
Нарық түрлері.
Нарық инфрақұрылымы.
10. Ақшаның ерекше қасиеттері
6-тақырып. Бәсеке және монополия.
1. Тестік тапсырмаларға жауап беріңіз:
1. Қандай жағдай жетiлген бәсекеге тән болады?
А) нарықта көп мөлшерде фирмалар қызмет етсе;
Ә) нақты тауардың баламалары жоқ болғанда;
С) нарық тосқауылдарымен қорғалса;
Д) өнiмге сұраныс қисығы терiс бағытталса;
Е) альтернативтi тауарлар мол болса.