- •Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
- •«Экономикалық теория» кафедрасы
- •Астана 2012
- •Мазмұны
- •1. «Экономикалық теория негіздері» пәні бойынша
- •Факультеттің барлық бакалавриаттарына арналған силлабус
- •4. Оқу пәндерінің деректемелері:
- •5. Оқу тәртібінің мінездемесі
- •5.3. Пәнді оқытудың міндеттері:
- •6. Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі.
- •6.1 Негізгі әдебиеттер
- •6.2 Қосымша әдебиеттер
- •7. Оқуды бақылау мен оның нәтижелік бағасы
- •8. Оқу пәніне қойылатын талап
- •2. Глоссарий
- •3.Оқу пәнінің тақырыптары бойынша дәріс конспектісі және дәрісті оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар;
- •1. Кіріспе дәріс. Экономикалық теорияның пәні және әдісі
- •Экономикалық теорияның даму кезеңдері төмендегідей бөлінеді.
- •Қорытынды
- •2. Шолу дәрісі. Қоғамдық өндіріс және оның құрылымы
- •Қорытынды
- •3. Ақпараттық дәріс. Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйенің типтері және оның даму заңдылықтары
- •Қорытынды
- •4. Дәріс. Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.
- •Қорытынды
- •5. Кеңестік дәріс. Нарық: түрлері, құрылымы, моделдері. Сұраныс және ұсыныс.
- •Нарықтық жүйенің негізгі белгілірі мыналар:
- •Артықшылығы
- •Кемшіліктері
- •Құрылымы жағынан нарықты мынадый критерилерге бөлуге болады:
- •Нарықтың құрылымдық түрлеріне байланысты. Тауарлар мен қызметтер нарығы
- •Қаржы нарығы
- •Қорытынды
- •Мәселелік дәріс. Бәсеке және монополия.
- •Қорытынды
- •Ақпараттық дәріс. Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.
- •1. Инвестициялар былай бөлінеді:
- •Қорытынды
- •Қорытынды
- •9. Кеңестік дәріс. Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар.
- •Еңбек нарығы
- •Жер нарығы
- •Қоғамда табыстар біркелкі бөлінбейді, табыстың біркелкі бөлінбеуі деңгейі графикте Лоренц қисығымен көрсетіледі.
- •Қорытынды
- •10. Мәселелік дәріс. Ұлттық экономика жүйе ретінде.
- •Қорытынды
- •1. Ақпараттық дәріс. Экономикалық өсу және экономикалық тепе-теңдік
- •«Қазақстан –2030» стратегиясы»
- •Ұзақ мерзімді жеті басымдық:
- •Қорытынды
- •12. Аналитикалық дәріс. Экономикалық цикл. Жұмыссыздық және инфляция.
- •Тоқырау фазасының сипаттамасы:
- •Жандану фазасының сипаттамасы:
- •Өрлеу фазасының сипаттамасы:
- •Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары
- •Экономикалық циклдардың типтері
- •Қорытынды
- •13. Дәріс. Мемлекеттік реттеу: мәні, мақсаты, құралдары.
- •Қорытынды
- •14. Аналитикалық дәріс. Мемлекеттің әлеуметік және аймақтық саясаты
- •Қорытынды
- •15. Кеңестік дәріс. Халықаралық экономикалық қатынастар. Сыртқы экономикалық қызметті реттеу
- •Қорытынды
- •Оқу курсы мен тақырыпқа арналған міндетті және қосымша әдебиет пен дереккөздер тізімі
- •Әдістемелік нұсқаулар
- •1 «Экономикалық ресурс» категориясы деп ненi түсiнемiз:
- •1. Тест
- •2) Экономикалық жүйелердің негізгі элементтерін анықтап кестені толтырыңыз:
- •3) Айналым шеңберіндегі мемлекеттің ролін анықтаңыз:
- •2. Төмендегiлердiң қайсысы жетiлген бәсекеге тән емес?
- •1. Тұтынушылар өз қаржысын алдымен қай нарықта жұмсайды:
- •1. Аталған жауаптардың қайсысы «еңбек» санатын сипаттайды?
- •1. Экономикалық өсуді төменгі тұжырымдардың қайсысы көрсетеді:
- •2. Экономикалық өсудің негізгі факторларына қайсыларын жатқызуға болады:
- •3. Экономикалық өсудің экстесивті факторы:
- •4. Төмендегі құбылыстардың қайсысы экономикалық өсуге сай келмейді:
- •2.Инфляция түрлерi:
- •Бақылау сұрақтары
- •6. Білім алушының еңбек көлемі көрсетілген өзіндік жұмысы үшін тапсырмалар
- •Эканомикалық циклдардағы реттеудегі мемлекеттерді анықтау.
- •7. Семинарлық сабақ жоспары
- •Экономикалық теорияның орны мен ролі, пәні және әдіс- тәсілдері.
- •Дискуссия тақырыбы : «Экономикалық мектептер және қазіргі кездегі экономикалық теория»
- •Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйелер типтері мен олардың даму заңдылықтары.
- •Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.
- •Бәсеке және монополия.
- •Экономикалық сөздік жасау қажет;
- •Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.
- •Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар
- •Ұлттық экономика жүйе ретінде Сабақтың мақсаты
- •Экономикалық өсу және экономикалық цикл
- •Талдау сұрақтары
- •Жұмыссыздық пен инфляция экономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде
- •Талдау сұрақтары
- •Пәннің оқытылуы бойынша әдістемелік ұсынысы
- •Еңбек көлемі көрсетілген білім алушының өздік жұмысы үшін тапсырмалар және олардың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау
- •Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауға арналған материалдар
- •Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауға арналған материалдар және олардың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау;
- •8. Оқу материалын жақсы ұғыну мен қабылдауға арналған оқу пәні бойынша иллюстрациялық материал және олармен жұмыс істеу бойынша әдістемелік нұсқау
- •9.Пәнді оқуға қажетті қосымша материалдар жинағын көрсететін хрестоматия немесе қосымша
- •10.Оқу пәндерінің бағдарламалық және мультимедиялық материалдары
Экономикалық өсу және экономикалық цикл
Сабақтың мақсаты: Экономикалық өсудің мән-мағынасын, өлшемдерін, негізгі факторларын және модельдерін білу және түсіндіре алу.
Талдау сұрақтары
Экономикалық өсу түрлері және себептері.
Экономикалық өсудің типтері мен факторлары.
Экономикалық өсудің критерийлері (өлшемдері) факторлары және көрсеткіштері
Экономикалық өсу мен ғылыми-техникалық революция (ҒТР) және ғылыми-техникалық прогресс (ҒТП).
Келесі сұрақтарға жауап беріңіз
Кез келген ұлттық табыстың көбейуін экономиканың өсуі деп санауға болама?
Экономиканың өсуінің негізгі өлшемдеріне нелер жатады?
Экономиканың өсудің негізгі көздерінің құрылымы қандай?
Әртүрлі елдерде экономиканың өсудің әркелкі болуы қандай факторлармен анықталады?
Солоудың экономикалық моделіндегі ҒТП-тің рөлі қандай?
12-Бағыт беруші.
Жұмыссыздық пен инфляция экономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде
Сабақтың мақсаты:
Жұмыссыздық және инфляцияның салдары және себептерін аңықтау.
Мемлекеттің тұрақтандырушы саясаттарының анықтау.
Инфляцияның қарқынын және жұмысқа байланысты ЖҰӨ-ді жоғалтуды есептей алу.
Талдау сұрақтары
Экономикалық циклдың пайда болу себептері оның сипаттамасы.
Жұмыссыздықтың циклдық, құрылымдық фрикциондық формаларының айрмашылықтары.
Эканомикалық талудаудағы Оукен заңының орны.
Инфляция денгейін есепке алудың түрлері мен әдістері.
Сұраныс пен өндіріс шығындарын инфляцияның күтілмеген және жоспарланған инфляцияның айырмашылығы.
Инфляция нақты табысқа жұмыспен қамту калай әсер етеді.
Категориялар бойынша сұрау. Студенттерге төмендегі негізгі экономикалық категориялар бойынша анықтама беру керек:
Эканомикалық цикл; Дағдарыс; Гүлдену;
Құлдырау; Өрлеу; Жұмыссыздық;
Инфляция; Оукен заңы; Тұрақтандырушы саясат.
13-Темтикалық семинар. Мемлекеттік реттеу: мәні, мақсаты, құралдары.
Сабақтың мақсаты:
Қаржының қажеттілігін, мәнін, қызметтерін жете түсіну. Фискалды саясаттың құралдарын және ықпал ету механизмін талдау.
Талқыланатын сұрақтар:
1. Қаржының қажеттілігі, мәні, қызметтері.
2. Мемлекеттік бюджет.
3. Салықтар. Лаффердің қисық сызығы
4. Үкімет шығындары және жиынтық сұраныс
5. Мемлекеттік борыш
6. Өтпелі экономикадағы фискалды саясат.
Қайталау сұрақтары:Ақшаның түрлерi мен функцияларымен танысу.
Ақша нарығындағы тепе-теңдiктi орнату механизмiне мiнездеме беру.
Мемлекеттiң ақша-несие саясатының құралдарын оқу.
Талқылау сұрақтары:
Ақша және олардың функциялары.Ақша жүйесiнiң мәнi және типтерi.
Ақша массасы және оның құрылымы. Ақша агрегаттары.
Банктiк моделiн ұлғайту.
Ақшаға сұраныс, ақшаға ұсыныс. Ақша нарығындағы тепе-теңдiк.
Қазiргi кездегi ақша-несие жүйесiнiң құрылымы. Қаржылық жүйе.
Ақша-несие саясатының мақсаттары және тиiмдiлiгi.
Төмендегi пiкiрлер дұрыс па ?
Ақша – қоғамның ақша деп жарияланатын заты.
Ақша мультипликаторын айналымға қажеттi ақша мөлшерiн көбейту
үшiн қолдануға болады.
Жазылған чектер ақша болып табылады.
Ақша нарығы бұл тауар ретiнде қолма-қол ақша және қолма қолсыз ақшалар жүретiн нарық.
Нарықтағы ақша ұсынымы оған сұранымға байланысты.
14-практикалық семинар. Мемлекеттің әлеуметік және аймақтық саясаты
Сабақтың мақсаты:
1. Мемлекеттiң нарықтық экономикаға араласуының қажеттiгi және мәнi. Қазіргі экономикалық теориядағы әр түрлі көзқарастар.
2.Экономикалық саясат: түсінігі, негізгі принциптерi және қызметтерi. Экономикалық теория – экономикалық саясаттың негiзi.
3.Экономикалық саясаттың негiзгi бағыттары және тиiмдiлiгі. Экономиканы реттеу құралдарының жүйесі.
4. ҚР- ның қазіргі кезеңдегі әлеуметтік саясатының негізгі бағыттары және мәселелері.
15- практикалық семинар. Экономикалық теорияның халықаралық аспектілері
Сабақтың мақсаты:
Әлемдік шаруашылықтың мазмұның, құрылымын, негізгі теорияларын қажет, алған білімді Қазақстан экономикасының әлемдік экономикаға кіруінің мәселелерін талдауда қолдана алуға дағдылану.
Талқылау сұрақтары:
Халықаралық қатынастар және оның негізгі көріну нысандары
Әлемдік шаруашылық.
Дүниежүзілік сауданың мәні, түрлері және құрылымы. ҚР-ның әлемдік экономикаға енуінің мәселері.
Еркін экономикалық аймақ.
Қазіргі кездегі әлемдік валюта нарығы.
Категориялар бойынша сұрау. Студенттерге төмендегі негізгі экономикалық категориялар бойынша анықтама беру керек: Валюталық курс; Ғаламдық проблемалар; Еркін сауда (фритредерство); Еркін экономикалық зона; Әлемдік шаруашылық; Протекционизм; Сауда балансы; Халықаралық сауда; Халықаралық экономикалық интеграция.
Бұл көрсетілген сұрақтар студентке теориялық оқыған білімін әрі қарай іздену үшін қойылады.