- •Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
- •«Экономикалық теория» кафедрасы
- •Астана 2012
- •Мазмұны
- •1. «Экономикалық теория негіздері» пәні бойынша
- •Факультеттің барлық бакалавриаттарына арналған силлабус
- •4. Оқу пәндерінің деректемелері:
- •5. Оқу тәртібінің мінездемесі
- •5.3. Пәнді оқытудың міндеттері:
- •6. Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі.
- •6.1 Негізгі әдебиеттер
- •6.2 Қосымша әдебиеттер
- •7. Оқуды бақылау мен оның нәтижелік бағасы
- •8. Оқу пәніне қойылатын талап
- •2. Глоссарий
- •3.Оқу пәнінің тақырыптары бойынша дәріс конспектісі және дәрісті оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар;
- •1. Кіріспе дәріс. Экономикалық теорияның пәні және әдісі
- •Экономикалық теорияның даму кезеңдері төмендегідей бөлінеді.
- •Қорытынды
- •2. Шолу дәрісі. Қоғамдық өндіріс және оның құрылымы
- •Қорытынды
- •3. Ақпараттық дәріс. Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйенің типтері және оның даму заңдылықтары
- •Қорытынды
- •4. Дәріс. Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.
- •Қорытынды
- •5. Кеңестік дәріс. Нарық: түрлері, құрылымы, моделдері. Сұраныс және ұсыныс.
- •Нарықтық жүйенің негізгі белгілірі мыналар:
- •Артықшылығы
- •Кемшіліктері
- •Құрылымы жағынан нарықты мынадый критерилерге бөлуге болады:
- •Нарықтың құрылымдық түрлеріне байланысты. Тауарлар мен қызметтер нарығы
- •Қаржы нарығы
- •Қорытынды
- •Мәселелік дәріс. Бәсеке және монополия.
- •Қорытынды
- •Ақпараттық дәріс. Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.
- •1. Инвестициялар былай бөлінеді:
- •Қорытынды
- •Қорытынды
- •9. Кеңестік дәріс. Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар.
- •Еңбек нарығы
- •Жер нарығы
- •Қоғамда табыстар біркелкі бөлінбейді, табыстың біркелкі бөлінбеуі деңгейі графикте Лоренц қисығымен көрсетіледі.
- •Қорытынды
- •10. Мәселелік дәріс. Ұлттық экономика жүйе ретінде.
- •Қорытынды
- •1. Ақпараттық дәріс. Экономикалық өсу және экономикалық тепе-теңдік
- •«Қазақстан –2030» стратегиясы»
- •Ұзақ мерзімді жеті басымдық:
- •Қорытынды
- •12. Аналитикалық дәріс. Экономикалық цикл. Жұмыссыздық және инфляция.
- •Тоқырау фазасының сипаттамасы:
- •Жандану фазасының сипаттамасы:
- •Өрлеу фазасының сипаттамасы:
- •Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары
- •Экономикалық циклдардың типтері
- •Қорытынды
- •13. Дәріс. Мемлекеттік реттеу: мәні, мақсаты, құралдары.
- •Қорытынды
- •14. Аналитикалық дәріс. Мемлекеттің әлеуметік және аймақтық саясаты
- •Қорытынды
- •15. Кеңестік дәріс. Халықаралық экономикалық қатынастар. Сыртқы экономикалық қызметті реттеу
- •Қорытынды
- •Оқу курсы мен тақырыпқа арналған міндетті және қосымша әдебиет пен дереккөздер тізімі
- •Әдістемелік нұсқаулар
- •1 «Экономикалық ресурс» категориясы деп ненi түсiнемiз:
- •1. Тест
- •2) Экономикалық жүйелердің негізгі элементтерін анықтап кестені толтырыңыз:
- •3) Айналым шеңберіндегі мемлекеттің ролін анықтаңыз:
- •2. Төмендегiлердiң қайсысы жетiлген бәсекеге тән емес?
- •1. Тұтынушылар өз қаржысын алдымен қай нарықта жұмсайды:
- •1. Аталған жауаптардың қайсысы «еңбек» санатын сипаттайды?
- •1. Экономикалық өсуді төменгі тұжырымдардың қайсысы көрсетеді:
- •2. Экономикалық өсудің негізгі факторларына қайсыларын жатқызуға болады:
- •3. Экономикалық өсудің экстесивті факторы:
- •4. Төмендегі құбылыстардың қайсысы экономикалық өсуге сай келмейді:
- •2.Инфляция түрлерi:
- •Бақылау сұрақтары
- •6. Білім алушының еңбек көлемі көрсетілген өзіндік жұмысы үшін тапсырмалар
- •Эканомикалық циклдардағы реттеудегі мемлекеттерді анықтау.
- •7. Семинарлық сабақ жоспары
- •Экономикалық теорияның орны мен ролі, пәні және әдіс- тәсілдері.
- •Дискуссия тақырыбы : «Экономикалық мектептер және қазіргі кездегі экономикалық теория»
- •Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйелер типтері мен олардың даму заңдылықтары.
- •Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.
- •Бәсеке және монополия.
- •Экономикалық сөздік жасау қажет;
- •Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.
- •Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар
- •Ұлттық экономика жүйе ретінде Сабақтың мақсаты
- •Экономикалық өсу және экономикалық цикл
- •Талдау сұрақтары
- •Жұмыссыздық пен инфляция экономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде
- •Талдау сұрақтары
- •Пәннің оқытылуы бойынша әдістемелік ұсынысы
- •Еңбек көлемі көрсетілген білім алушының өздік жұмысы үшін тапсырмалар және олардың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау
- •Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауға арналған материалдар
- •Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауға арналған материалдар және олардың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау;
- •8. Оқу материалын жақсы ұғыну мен қабылдауға арналған оқу пәні бойынша иллюстрациялық материал және олармен жұмыс істеу бойынша әдістемелік нұсқау
- •9.Пәнді оқуға қажетті қосымша материалдар жинағын көрсететін хрестоматия немесе қосымша
- •10.Оқу пәндерінің бағдарламалық және мультимедиялық материалдары
Дискуссия тақырыбы : «Экономикалық мектептер және қазіргі кездегі экономикалық теория»
Дискуссияның мақсаты:
негізгі теориялармен және экономикалық мектептердің өкілдерімен танысу.
экономикалық мектептердің айырмашылығын анықтау,осы мектептердің және қазіргі кездегі экономикалық теорияның өзара байланысытылығын анықтау.
Дискуссияны жүргізу тәртібі:
Топ экономикалық мектептерге байланысты бірнеше топшаға бөлінеді. Әрбір топша алдын-ала бір мектеп туралы ақпарат жинап келеді. Олар экономикалық мектептердің өкілдерін, зерттеу обьектісін және негізгі бағыттарын қарастыру керек. Ойының процессінде студенттер қандай экономикалық мектеп қазіргі кездегі экономикаға көзқарастары сай келетінін дәлелдеуі керек.
Сабақтың аяғында оқытушы қай топша осы тапсырманы дұрыс орындап шыққанын анықтайды.
2-Тематикалық семинар.
Қоғамдық өндірісті ұйымдастырудың экономикалық негіздері
Сабақтың мақсаты: экономиканың негізгі түсініктерін, ұғымдарын жалпы түрде қарастыру арқылы, оның әрүрлі жүйелерде қалай ұйымдастырылатыңдығын, негізгі принциперін жан-жақты қарастыру болып табылады. Экономикалық жүйені және оның түрлерін талқылау арқылы экономикалық дамудың қазіргі үлгілерін түсіну керек, әсіресе Қазақстандағы қалыптасқан нарықтық жүйенің ерекшеліктерін меңгеру. Экономикалық жүйелердің жіктеу өлшемдері арқылы олардың әртүрлі болатындығын түсіну керек
Талдау сұрақтары:
Қоғамдық өндіріс. Өндіріс. Бөлу. Айырбас. Тұтыну. Адам және оның шаруашылық іс-әрекеті.
Маслоудың «қажеттліктер пирамидасын» пайдалану арқылы «қажеттіліктер» түсінігін талдаңыз. Неліктен адамдардың қажеттіліктері шексіз болады?
Экономикалық ресурстар. Өндіріс факторлары. Экономиканың негізгі сұрақтары. Өндіріс ресурстарының шектеулілігі мен экономикалық таңдау. Тиімділік түсінігі. Өндіріс мүмкіншіліктерінің қисығы.
Өндірісті экономикалық ұйымдастырудың негізгі принциптері (рационалдылық, шектілік, максималды пайда). Өндірісті экономикалық ұйымдастырудың мазмұны және түрлері.
Экономикалық жүйенiң мәнi, өлшемдері және түрлері және негізгі белгілері
Экономикалық дамудың қазiргi заманғы модельдерi. Әлеуметтiк бағытталған рыноктық экономика концепциясы.
Экономикалық жүйелерді жіктеу өлшемі. Нарықтық жүйенің қазіргі кезеңдегі модельдері.
Экономиканың түрлі типтеріндегі мемлекеттің ролі.
Қайталау сұрақтары:
Қажеттіліктері мен тілектерін қанағаттандыру үшін экономикалық субъектілер өздерінің шектеулі мүмкіндіктерін қалай таңдап, қалай пайдаланады?
Экономикадағы адамның ролі туралы атақты экономист ғалымдардың қандай көзқарастары бар?
Экономикалық ресурстарға / қорларға/ нелер жатады?
Әр түрлі экономикалық жүйелерде таңдау проблемасы қалай шешіледі?
Барлық қажетті тауарлар қай экономикалық жүйеде молырақ өндіріледі?
Өндіріс экономикалық тиімділікте деп қандай жағдайда айтылады.
3-Бағыт беруші семинар.
Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйелер типтері мен олардың даму заңдылықтары.
Сабақтың мақсаты : Қоғамда меншік формаларының көп түрлі болуының заңды қажеттілігін түсіну. Меншік категориясын жан-жақты талдауға тырысу керек, әсіресе жеке меншіктің нарықтық шаруашылықтағы орны мен рөлін терең түсіну қажет. Сонымен қатар, нарықтық экономиканың қазақстандық моделінің қалыптасуының негізгі кезеңдері мен оның ерекшеліктерін қарастыру
Экономикалық жүйелердің үлгілерін ашып көрсету, практикалық мәнін түсіндіру және оның қай елде қолданылатынын қарастыру
Экономикалық жүйе дегеніміз не?
Негізгі экономикалық проблемаларды атаңыз?
Әртүрлі экономикалық жүйелерде таңдау проблемасы қалай шешілуде?
Дәстүрлі жүйе дегеніміз не?
Әкімшіл-әміршіл жүйенің ерекшеліктері қандай?
Нарықтық экономиканың мәні неде? Неліктен Қазақстан нарықтық экономикаға бет бұрды?
Нарықтық экономикаға өтумен байланысты қандай реформалар жүзеге асырылды?
Талдауға арналған сұрақтар:
Меншіктің түрлері және шаруашылық жүргізудің формалары
Меншік теориясы. Меншік экономикалық және құқықтық категория ретінде;
Нарықтық экономиканың қазақстандық моделінің қалыптасуының негізгі кезеңдері және оның ерекшеліктері;
Қазақстанда жеке меншік институтының қалыптасуы мен дамуының мәселелері.
Категориялар бойынша сұрау. Студенттерге төмендегі
негізгі экономикалық категориялар бойынша анықтама беру керек.
Экономика; Өндiрiс; Ресурстардың сиректiгi;
Өндiрiс факторлары; Қажеттiлiктер; Игiлiктер; Байлық;
Айырбас; Қайта бөлу; Тұтыну; Өндiрiстiк мүмкiндiктер қисығы.
4-Жүйелік семинар.