5.8. Зменлівасць сярэдніх месячных і гадавых тэмператур

У асобныя гады сярэднія месячныя тэмпературы істотна адрозніваюцца ад сярэдніх шматлетніх тэмператур (кліматычнай нормы). Адхіленні сярэдняй месячнай тэмпературы ад кліматычнай нормы называецца анамаліяй тэмпературы, якая характарызуе яе зменлівасць. Зменлівасць сярэдніх месячных і гадавых тэмператур, разам з велічынёй гадавой амплітуды, павялічваецца з ростам шыраты. Для трапічных шырот і марскога клімата характэрна невялікая зменлівасці тэмператур у часе. Ва умераных шыротах, асбліва над кантынентамі, часавая зменлівасць тэмперетур вельмі істотная (табл. 5.5).

Табліца 5.5

Сярэдняя месячная і гадавая тэмпература паветра (оС) і крайнія яе значэнні ў асобныя гады (мс Горкі Магілёўскай вобласці, 1881-1997)

Тэмпература	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII	Год	амплітуда
Сярэдняя	-8	-8	-3	+5	+12	+16	+18	+16	+11	+5	-1	-5	+5	26
Мінімальная	-18	-19	-11	-2	+8	+12	+15	+13	+8	0	-8	-13	+3	34
Год	1893	1929	1952	1929	1980	1928	1979	1884	1894	1976	1993	1890	1942	-
Максімальная	-1	+1	+3	+11	+17	+20	+22	+20	+15	+9	+6	+1	+7	23
Год	1989	1990	1990	1920	1906	1901	1936	1939	1909	1896	1996	1960	1989	-
Зменлівасць	17	20	14	13	9	8	7	7	7	9	14	14	4	11

У табл. 5.5 прыведзена сярэдняя месячная і гадавая тэмпература паветра і яе экстремальныя значэнні за перыяд інструментальных назіранняў на метэастанцыі Горкі Магілёўскай вобласці. Зменлівасць тэмператур вызначана як розніца паміж сярэднемесячнымі мінімальнымі і максімальнымі тэмпературамі. У асобныя гады сярэднямесячная тэмпература змяняецца ў шырокіх межах: ад 7-8 ^оС летам, да 14-20 ^оС зімой. Напрыклад у Горках (Магілёўская вобласць) сярэдняя тэмпература лютага хістаецца ад +1 да -19 ^оС (зменлівасць 20 ^оС), а ліпеня – ад 15 да 22 ^оС (зменлівасць 7 ^оС). Такім чынам, найбольшай зменлівасцю тэмпературы характарызуюцца зімовыя месяцы. Летам тэмпература значна бліжэй да сярэдніх шматлетніх значэнняў – меньш зменліва.