54.Драматургія і.Мележа

Драматургія адыграла у пісьменніцкім лесе М.важную ролю. Менавіта праз п’есы вучыўся прыёмам драматызацыі падзей, уменню будаваць маналогі, дыялогі. Для М.драматургія была пераходным этапам ад ранняй тв-ці да “Палес.Хр.”. Усіх у М.п’ес 4: 1.“Хто прыйшоў у ночы”(ставілася ў 1945) 2.“Пакуль маладыя”(прэм’ера сац.-псіх. драмы адбылася у Купалаўскім тэатры ў 1955; у цэнтры праблемы маралі, этыкі). 3.”Дні нараджэння” (1957). 4.”У новым доме” (1960). П’еса «Хто прыйшоў у ночы» – з’явілася у пасляваенныя гады. Твор прысвечаны гераіч.партызанскай барацьбе з ням.–фашысц.захопнікамі. Маральна-этычная праблематыка ў п’есах “Пакуль маладыя”, “У новым доме”. Сапраўднае і ўяўнае каханне, свядомы выбар свайго шляху ў жыцці і вернасць свайму прызначэнню, сваёй маладосці, якую недаравальна растрачваць на дробязную мітусню; карыслівы разлік марал.кампрамісаў і іх згубны ўплыў на ч-ка, высокая дух-ць сумленных працаўніков – такія пытанні асэнсоў-ца ў п’есе “Пакуль маладыя”. Вельмі арыгінальныя сваёй даволі складанай, але зато ёмістай кампазіцыйнай структуры п’еса “У новым доме”. Асуджаюцца праявы эгаізму ў сямейным жыцці і каханні, яна прываблівае перш за ўсё пафасам высокай маральна-этыч.патрабавальнасці і адначасова разумна-беражлівага стаўлення да кожнага ч-ка і яго пачуццяў, выдатна паказанай складанасцю праблем сям’і і кахання ў наш час. Гісторыка-рэвалюцыйная драма “Дні нараджэння” –твор аб нараджэнні Савецкай улады на Беларусі, аб перамозе Кастрычніцкай рэвалюцыі ў Мінску.

41.Апавяданні я.Брыля: праблемна-тэматыч.Дыяпазон, маст.Адметнасці.

У лір.прозе Я.Брыля аўтар сам умешваецца ў падзеі. Дае ім ацэнку, спавядаецца перад чытачом у сваіх пачуццях, дзеліцца з ім думкамі. Хар-ная адзнака прозы ў тым, што аўтар аддае перавагу не самой падзеі, а таму, як гэту падзею перажывае ч-к, якія буры яна выклікае ў яго душы. З пасляваенных твораў:” Momento mori” 1958, “Дваццаць”, “Адзін дзень” і інш. Адметнасць - ёмкія маст.дэталі, слоўная пластыка, гумарыстыч.танальнасць, якая не зніжае ёмістасць высноў. 1946 г. выйшла з друку першая кніга Я.Брыля пад назвай «Апавяданні», куды ўвайшлі некалькі апавяданняў і невялікая аповесць «У сям'і», прысвечаныя жыццю заходнебел.вёскі. Ужо першыя творы вылучылі Я.Брыля як арыгінал.майстра лірыка-псіхалаг.прозы, добрага знаўцу нар.мовы. Звяртаўся піс-к і да тэмы ВАВ. Класікай бел.л-ры стала яго апавяданне «Маці» (зб.«Надпіс на зрубе», 1958) — гераіня не пабаялася даць прытулак знясіленым чырвонаармейцам. Тэма вайны знайшла адлюстраванне і ў апавяданнях Я.Брыля са зб.«Працяг размовы», які ў 1963 г. атрымаў Літар. прэмію імя Я.Коласа. Стылёвыя пошукі Я.Брыля нарадзілі арыгінал.спалучэнне эпічных і лірыка-псіхалаг.элементаў, тую напружана-эмацыянал.плынь, якая была незвычайнай для традыцыйнай рэалістыч. прозы тых часоў. Шмат разоў перакладалася ў розных краінах свету лір.апавяданне Я.Брыля «Галя» (1953), дзе на тле жыцця заходнебел.вёскі раскрыты пачуццёвы свет гал.гераіні, яе глыбокая чалав.драма. Задумай аўтара ў апавяд.«Галя» было паказаць не столькі тагачас.рэчаіснасць - гады напярэдадні аб'яднання Усходняй і Заходняй Беларусі і пасля яго - колькі пранікнуць ва ўнутр.с вет свайго героя, паказаць, чым ён жыве, аб чым думае, як перажывае, пра што марыць, на што спадзяецца (У апавяд. “Галя” выраш-ца праблема чалавечага шчасця і сэнсу жыцця).