11.3. Конустар және бұрыштардың бақылау құралдары әрі әдістері

Арнайы бұрыштық өлшемдер  сәйкес келетін аспаптарын бақылау және реттеу үшін әрі бұрыштық шаблондарды тексеру және тікелей бұрыштарды дәл өлшеу үшін арналған. Бұрыштық өлшемдер бір бұрыштық жұмыстық бұрышпен 1 нан .^оқа. дейін үш бұрышта формалы немесе төрт бұрышты формалы төрт жұмыстық бұрыштармен  нен 1^о дейін 11. сурет а,б. Плиткалардан құрастырылған блок болуы мүмкін 1 нан 6^о дейін. Плиткаларды блокта бірбірімен біржақты немесе екіжақты бекітумен және сыналармен бекітеді, қайсыларын плитканың және бекітумен ұстайтынның тесіктеріне қойылып бекітумен 11. в сурет.

Бұрыштарды плиткалармен саңылау сәулеге просвет тексереді. Саңылау сәуле өлшемдерін көзбен бағалайды немесе үлгі ретіндегі саңылау сәулемен салыстырумен, қайсылары бірнеше блок плиткалармен бұрыштық өлшемдері айырымының белгілілерін өзара салыстыру жолымен. Үлкен саңылау сәулелерді шуппен өлшеуге болады.

Бұрыштамалар угольники бұрыштарды ^о, 6^о, ^о және 1^о таңбалау және тексеруге арналған. Ең көп тараған бұрыштамалар ^оғы. Өнеркәсіп бес типті әр түрлі өлшемдегі бұрыштамаларды шығарады 11,сурет төрт классты дәлдікпен ,1,, және . Бұрыштамалардың дәлдік кластары қателіктер мәнін сипаттайды, яғни бұрыштаманың ұзын қабырғасы соңының ауытқуына перпендикуляр жағынан негізіне түсірілген. Лекалді жұмыстар үшін ші кластағы бұрыштамалар қолданылады, 1ші класстағы ерекше дәл жұмыстар үшін, ші кластағы  қарапайым жұмыстар үшін, ші класстағы монтаж жұмыстары үшін.

11.Сурет. Бұрыштық плиткалараүшбұрышты,бтөртбұрышты

және вбұрыштық плиткалардың керекжарақ саймандары

11.Сурет. Үшбұрышты сызғыштай өлшенетін

11.. Бұрыштық шаблондар

Бұрышты қалыптар шаблоны  бұрыштарды бақылау үшін кеңінен қолданылады 11.6- сурет. Оларды бұрыштама ретінде де қолданады.

Бұрыш өлшемдер  әмбебапты құрал ретінде бұрыштарды өлшеу үшін қолданады 11.7-сурет. Механикалық бұрыш өлшеммен, шығарылатын лекалды сызғышпен және бұрыштамамен  ден ^оқа дейін нониус дәлдігі бойынша  өлшеуге болады. Бұрыштамамен өлшеу техникасы 11.7б суретте көрсетілген.

11.- Сурет. Бұрыш өлшеуішажәне бұрыштарды бұрыш

өлшеуіштермен өлшеу техникалары

Синусоидалы сызғыш 11. сурет жоғары дәрежелі дәлдікпен бұрыштарды және конустарды өлшеуге және бақылауға қолданады. Синусоидалы сызғыш бөлшектерді бекіту үшін тесікті плиткалардан тұрады, екі қатаң бекітілген роликтерден және тіреуіш тақтайшадан планка. Сызғыштың негізгі өлшеміроликтердің центр аралық қашықтықтары L_л линейка базалары. Өлшем сызғышты плитаға  бұрышымен орналастыру арқылы жүргізіледі, қайсысы өлшенетін бұрыштық нақтылы мәніне тең. Ол үшін бір роликтің астына соңымен

өлшенетін блокті Н биіктікте қойылады. Өлшем Н формула бойынша анықталады:

НZ_а sin 11.

Белгіленген бұрыштан ауытқуды тағанды со стойкой индикатормен анықтайды. Индикатордың қажетті дәлдігі өлшенетін бұрыштың дәлдік дәрежесінен байланысты. Екі нүктедегі аспаптың көрсетуімен ауытқуларды анықтап, бірбірінен ln қашықтықта орналасқан, бұрыш ауытқуын нақтылы мәні бойынша формуламен есептейді:

tgn/l_n 11.

мұнда n  сызықтық ауытқу, индикатор көрсеткішінің айырымына тең   ұзындық ln дегі өлшенетін бұрыш ауытқуы.