- •Мазмұны
- •1 Мемлекеттік стандарттау жүйесі және оның мәні
- •1.1 Стандарттаудың пайда болуы мен дамуы
- •1 Тарауға түсніктемелер
- •2 Стандарттаудың негізгі әдістемелері
- •2 Тарауға түсініктемелер
- •3.. Өзара ауыстырымдылықтың анықтамалары
- •3.1 Қондырулар және дәлдік шектер жөніндегі негізгі ұғымдар
- •3.-Сурет. Қапсырылатын және қапсыратын беттер мысалы
- •3.- Сурет. Бөлшектер біріктірмелерін графикалық бейнелеу:
- •3.4. Сызбада мөлшерлердің шектік ауытқуларын жүргізу
- •3.4-Сурет. Шектік ауытқуларды сызбада белгілеу
- •3.5-Сурет.Құрастырма сызбада шектік ауытқуларды белгілеу
- •3 Тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •IV тарау. Машина бөлшектерін қайта қалпына келтіргенде және жасап шығарғандағы өңдеу дәлдігі
- •Пайда болу себептері
- •Шашыраудың статистикалық параметрлері
- •Шыдамдылығына және сенімділігіне тигізетін ықпалы
- •IV тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары ретінде
- •V тарау. Техникалық өлшеулер жөніндегі негізгі ұғымдар
- •Және бақылауға алу
- •Көрсеткіштері
- •Есепке алу
- •V тарауға түсініктеме және бақылау сұрақтары
- •VI тарау. Әмбебапты өлшеу құралдары
- •6.6. Пневматикалық аспаптар
- •6.7 Электрленген аспаптар, сызықтық мөлшерлерді бақылауға және өлшеуге арналған
- •6.31 – Индуктивті дифференциалды датчиктің сұлбасы
- •6.8 Автоматты бақылау құралдары
- •6.9 Белсенді активного бақылау құралдары
- •6.10. Өлшеудегі формалар ауытқуларының және беттерінің орналасу құралдары және әдістері
- •6.42-Сурет. Параллельдіктен ауытқу
- •6.43- Сурет. Беттердің орналасуын бақылауға арналған калибрлер
- •6.11. Бет бүдірін өлшейтін құрал
- •6.45–Сурет. Блокты конструкциялы профилограф-профилометр
- •VI тарауға түсініктеме және бақылау сұрақтары
- •VII тарау. Тегісжылтыр цилиндрлік
- •It171it116
- •It11it1
- •It11it1
- •It1it16
- •VII тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •VIII тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Іх тарау. Жырашық шлицалық және шпонкалы біріктірмелерді бақылау
- •Құралдары және әдістері
- •Ауыстырымдылығы
- •3Н7/g6мест 6.
- •Құралдары және әдістері
- •IX тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Х тарау. Мөлшерлер тізбегін есептеу
- •Қол жеткізу әдістері
- •Төменгіге есептеу әдісі
- •Талдау жасауды қолдану
- •X тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Хі тарау. Бұрыштық өлшемдерге дәлдік шектер тегіс жылтыр конустық қосылыстар өзара ауыстырымдылықтары
- •11.1. Бұрыштық өлшемдер және оларға
- •Арналған дәлдік шектер
- •11.1- Сурет. Бұрыштың өлшемдердің дәлдік шектері
- •11.2. Тегіс жылтыр конустық қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы
- •11.- Сурет. Конустардың қосылыстардың параметрлері
- •11.- Сурет. Конустардың дәлдік шектер өрістерінің орналасуы
- •11.3. Конустар және бұрыштардың бақылау құралдары әрі әдістері
- •11.Сурет. Бұрыштық плиткалараүшбұрышты,бтөртбұрышты
- •11.Сурет. Үшбұрышты сызғыштай өлшенетін
- •11.. Бұрыштық шаблондар
- •11.- Сурет. Бұрыш өлшеуішажәне бұрыштарды бұрыш
- •11.- Сурет. Синустық сызғыштар
- •11.Сурет. Конустық калиблер
- •Xі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Хіі тарау. Оймалы қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы, бақылау құралдары және әдістері
- •12.1. Ойма қосылыстарының негізгі өлшемдері
- •1.1- Сурет. Метрикалық оймалар параметрлері және кескіндері
- •1.- Сурет. Метрикалық оймалар параметрлерінің аралық байланыстары:
- •1.. Ойма дәлдіктер дәрежелері
- •12.3. Қондырулар саңылаумен
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің саңылаумен орналасуы
- •12.4. Ауыспалы қондырулар
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің өтпелі қондырулармен орналасуы
- •12.5. Қондырулар кернеумен
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің керумен орналасуы
- •1.- Сурет. Оймаларды топтары бойынша сорттау.1-сорттаусыз; 2-қондыру сорттаумен екі топқа; 3-қоңдыру үш топқа сорттаумен
- •12.6. Оймаларды бақылау құралдары және әдістері
- •1. Сурет. Оймалар калиблері
- •1.- Сурет. Оймалар шаблондары
- •1.Сурет. Оймалы микрометр
- •1.1- Сурет. Оймалардың орташа диаметрлерін үш сым әдісімен анықтау
- •1.11- Сурет. Индикаторлы ойма өлшегіш
- •Xіі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Мазмұны
11.- Сурет. Синустық сызғыштар
Синусоидалы сызғышпен өлшенетін қателіктер бұрыштың ұлғаюымен өлшемі тез өседі, сондықтан о жоғарғы бұрыштарды сызғышпен өлшеуге болмайды.
Көпшілік массовом және үлкен сериалы өндірісте конустарды конустық калибрлер көмегімен бақылайды. Тегіс жылтыр конустарды калибрлермен бақылағанда, белгіленген шектікте базалық қашықтықта ауытқулар бар ма екенін тексереді. Осы мақсатта калибрлерді кертпекпен уступ аа және bb жасайды 11. а немесе екі сызықшамен сс және dd 11. б сурет ара қашықтықтар. қайсылары базалық қашықтықтар дәлдік шектіктеріне тең.
11.Сурет. Конустық калиблер
Конус формалары ауытқуларын конусты калибрлермен бақылауға болады, сондайақ “бояумен” тексеру әдісімен. Калибрді жұқа қабатты бояумен майлап, бояудың бірқалыпты өлшенетін конусқа жұғуымен форманың дұрыстығын бағалайды.
Xі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
-
1.Құрылмасы
конструкция
. Vтәріздес қозғалтқыштар
Vобразных двигателей
. Негізгі бастапқы
исходными
. Қарапайым бір қалыпты
нормальные
. Түйіндесулер
сопряжения
6.Қымталуды
герметичность
7. Көлбеу бұрыш
угол наклона
. Конустың базалық жазықтығы
базовая плоскость конуса
. Конустың базалық қашықтығы
базорасстояние конуса
1. Конустық қосылыстардың базалық қашықтығы
базорасстояние конического соединения
11. 1тәсіл
способ 1
1. Конустарды және бұрыштарды бақылау құралдары әрі әдістері
методы и средства контроля углов и конусов
1. Ақиқат конус
реальный конус
1. Бұрыштамалар
угольники
1. Бұрышты қалыптар
угловые шаблоны
16. Бұрыш өлшемдері
угломеры
17. Синусоидалы сызғышты
синусную линейку
Бұрыштық өлшмдерге неше қатар бұрыштар белгіленген кіші қабырға бұрышы жағына мм?
. Стандартты бұрыш дәлдік шегіне қандай белгілеулер белгіленген?
. Бұрыштың өлшемдерге қанша дәлдік дәрежелері белгіленген?
. Конустың түйіндесудіің неше түрін білесіз және олардың параметрлерін атаңыз?
. Конустың дәлдік шектер өрісі орналасуын қалай түсінесіз?
6. Конустар дәлдік шектерінің нормаланған неше тәсілін білесіз және оны қалай түсіне аласыз, әрі оларды қандай жағдайларда қолданады?
7. Конустарды және бұрыштарды бақылаудың қандай құралдарын және әдістерін білесіз?
Хіі тарау. Оймалы қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы, бақылау құралдары және әдістері
Машина құрылысында ойма қосылыстары өте кеңінен таралған. Көптеген бекіту ойма типтері белгілі, оның ішінде қосылысқан бөлшектерін герметикалауға арналған оймалар, қос бұранды винтовыми парами қозғалыс берілістері үшін. Ауылшаруашылық машиналары, трактор, автомобильдерде көптеген қосылыстарда бөлшектерді бірбірімен қосу үшін бекіту оймалары оған қоса реттеу құрылғыларында қолданылады. Бұдан әрі бекітетін метрикалық оймалардың қондырулары және дәлдік шектері қаралады.
Метрикалық ойма екі топқа бөлінеді: ірі адымды және уақ адымды. Ірі адымды ойманың әрбір диаметріне белгілі адым сәйкес келеді, ал уақ адымды оймаға әрбір диаметріне әр түрлі адымдар белгіленуі мүмкін. Уақ адымды ойма, іріге қарағанда сенімділігі жоғары, өйткені өздігенен бұралып босатылмайды. Сондықтан да ірі адымды оймаларды тұрақты жүктемеде бөлшектерді бірбіріне қосу үшін және діріл әрі итермелеу жоқ жерлерде қолданады. Уақ адымды оймалар ауыспалы жүктемелерде, діріл бар жерде жұмыс атқаратын бөлшектерде, қабырға қалыңдығы жұқа, бұрау ұзындығы қысқа бөлшектерде және әр түрлі реттеу қондырғыларда қолданылады.