- •Мазмұны
- •1 Мемлекеттік стандарттау жүйесі және оның мәні
- •1.1 Стандарттаудың пайда болуы мен дамуы
- •1 Тарауға түсніктемелер
- •2 Стандарттаудың негізгі әдістемелері
- •2 Тарауға түсініктемелер
- •3.. Өзара ауыстырымдылықтың анықтамалары
- •3.1 Қондырулар және дәлдік шектер жөніндегі негізгі ұғымдар
- •3.-Сурет. Қапсырылатын және қапсыратын беттер мысалы
- •3.- Сурет. Бөлшектер біріктірмелерін графикалық бейнелеу:
- •3.4. Сызбада мөлшерлердің шектік ауытқуларын жүргізу
- •3.4-Сурет. Шектік ауытқуларды сызбада белгілеу
- •3.5-Сурет.Құрастырма сызбада шектік ауытқуларды белгілеу
- •3 Тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •IV тарау. Машина бөлшектерін қайта қалпына келтіргенде және жасап шығарғандағы өңдеу дәлдігі
- •Пайда болу себептері
- •Шашыраудың статистикалық параметрлері
- •Шыдамдылығына және сенімділігіне тигізетін ықпалы
- •IV тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары ретінде
- •V тарау. Техникалық өлшеулер жөніндегі негізгі ұғымдар
- •Және бақылауға алу
- •Көрсеткіштері
- •Есепке алу
- •V тарауға түсініктеме және бақылау сұрақтары
- •VI тарау. Әмбебапты өлшеу құралдары
- •6.6. Пневматикалық аспаптар
- •6.7 Электрленген аспаптар, сызықтық мөлшерлерді бақылауға және өлшеуге арналған
- •6.31 – Индуктивті дифференциалды датчиктің сұлбасы
- •6.8 Автоматты бақылау құралдары
- •6.9 Белсенді активного бақылау құралдары
- •6.10. Өлшеудегі формалар ауытқуларының және беттерінің орналасу құралдары және әдістері
- •6.42-Сурет. Параллельдіктен ауытқу
- •6.43- Сурет. Беттердің орналасуын бақылауға арналған калибрлер
- •6.11. Бет бүдірін өлшейтін құрал
- •6.45–Сурет. Блокты конструкциялы профилограф-профилометр
- •VI тарауға түсініктеме және бақылау сұрақтары
- •VII тарау. Тегісжылтыр цилиндрлік
- •It171it116
- •It11it1
- •It11it1
- •It1it16
- •VII тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •VIII тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Іх тарау. Жырашық шлицалық және шпонкалы біріктірмелерді бақылау
- •Құралдары және әдістері
- •Ауыстырымдылығы
- •3Н7/g6мест 6.
- •Құралдары және әдістері
- •IX тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Х тарау. Мөлшерлер тізбегін есептеу
- •Қол жеткізу әдістері
- •Төменгіге есептеу әдісі
- •Талдау жасауды қолдану
- •X тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Хі тарау. Бұрыштық өлшемдерге дәлдік шектер тегіс жылтыр конустық қосылыстар өзара ауыстырымдылықтары
- •11.1. Бұрыштық өлшемдер және оларға
- •Арналған дәлдік шектер
- •11.1- Сурет. Бұрыштың өлшемдердің дәлдік шектері
- •11.2. Тегіс жылтыр конустық қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы
- •11.- Сурет. Конустардың қосылыстардың параметрлері
- •11.- Сурет. Конустардың дәлдік шектер өрістерінің орналасуы
- •11.3. Конустар және бұрыштардың бақылау құралдары әрі әдістері
- •11.Сурет. Бұрыштық плиткалараүшбұрышты,бтөртбұрышты
- •11.Сурет. Үшбұрышты сызғыштай өлшенетін
- •11.. Бұрыштық шаблондар
- •11.- Сурет. Бұрыш өлшеуішажәне бұрыштарды бұрыш
- •11.- Сурет. Синустық сызғыштар
- •11.Сурет. Конустық калиблер
- •Xі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Хіі тарау. Оймалы қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы, бақылау құралдары және әдістері
- •12.1. Ойма қосылыстарының негізгі өлшемдері
- •1.1- Сурет. Метрикалық оймалар параметрлері және кескіндері
- •1.- Сурет. Метрикалық оймалар параметрлерінің аралық байланыстары:
- •1.. Ойма дәлдіктер дәрежелері
- •12.3. Қондырулар саңылаумен
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің саңылаумен орналасуы
- •12.4. Ауыспалы қондырулар
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің өтпелі қондырулармен орналасуы
- •12.5. Қондырулар кернеумен
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің керумен орналасуы
- •1.- Сурет. Оймаларды топтары бойынша сорттау.1-сорттаусыз; 2-қондыру сорттаумен екі топқа; 3-қоңдыру үш топқа сорттаумен
- •12.6. Оймаларды бақылау құралдары және әдістері
- •1. Сурет. Оймалар калиблері
- •1.- Сурет. Оймалар шаблондары
- •1.Сурет. Оймалы микрометр
- •1.1- Сурет. Оймалардың орташа диаметрлерін үш сым әдісімен анықтау
- •1.11- Сурет. Индикаторлы ойма өлшегіш
- •Xіі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Мазмұны
12.3. Қондырулар саңылаумен
Сыртқы ойма үшін негізгі бес ауытқулар h, g, f, e, d, ішкі үшін төрт H, G, F, E белгіленген, кепілденген саңылаумен әр түрлі қондырулар ала аталын 1. сурет. Ойма дәлдік шектерін графикалық бейнелеуде изображении диаметрлер ауытқуының бастапқы есептемесі ролін нақтылы кескін атқарады, жалпы түрде сыртқы және ішкі оймалар үшін. Бастапқы есептеме ойма өсіне перпендикуляр бағытында жүргізіледі.
1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің саңылаумен орналасуы
Егер бекіту оймаларына ертеде практикада ең кіші саңылаумен белгіленген қондырулар қолданылса, нөлге тең Н/h негізгі ауытқулар, қазір сыртқы оймаларға кепілденген төмендетілген өлшемдермен дәлдік шек өрістері 6 g және g көбінесе қолданылады. Бұндай типті ойма қосылыстары бұралуды жеңілдетеді әрі жұқа түрде коррозияға қарсы жабындарды покрытие жүргізуге болады.
Ойма қосылыстары диаметрі бойынша үлкен кепілденген саңылаумен, қашан қосылыс үлкен температурада жұмыс істегенде, температуралық деформация орнын толтыру үшін қолданады қашан бөлшектерді жеңіл әрі тез бұрау қажет, тіптен ойманың аздаған бүлінген және кір басқан уақытында да қашан ойма қосылыстарына жоғары қайтарылымды циклич. беріктілік қажет болған уақытта да қашан оймалы бөлшектерге коррозияға қарсы жабын жүргізед.
Ойма дәлдік шек өрістерін белгілеу де дәлдік дәрежесін көрсететін және әріптерден, негізгі ауытқуларды белгілейтін цифрлардан тұрады.
Өйткені ойма дәлдіктері, орташа диаметрлер дәлдік шек өрістері бойынша d D, сыртқы d бойынша сыртқы үшін және ішкі бойынша D1 ішкі оймалар үшін үйлесімді түрде бірге анықталады. Оймалар дәлдігін белгілеу орташа диаметрлер дәлдік шек өрістерін белгілеуден тұрады, қайсысы бірінші орында орналасатын және сыртқы d немесе ішкі диаметрлер Д1 дәлдік шек өрістерін белгілеу екінші орында тұрады, мысалы 7g6g Н6Н Егер бұл параметрлерге дәлдік шек өрістері бірдей болса, онда олардың белгілеулерін қайталамайды 6g 7Н.
Cтандарт 1.1 кестедегі көрсетілген ойма дәлдік шек өрістерінің қандай да болмасын үйлесімдеріне жол береді. Дәлдік шек өрістерінің ұнамды қолданылатындары рамка ішінде көрсетілген, жақша ішінде көрсетілген дәлдік шек өрістері қолдануға ұсынылмаған.
Ойма дәлдік шек өрістерін белгілеу, өлшемнен кейін қойылады. Мысалы, болт М1g гайка М1.Н болт М1 х16g гайка М1х1,6Н.
Оймалы қосылыстар қондыруларын бөлшекпен дробью белгілейдіі, қайсысының алымында гайканың дәлдік шек өрісін, ал бөлімінде болттың дәлдік шек өрісін көрсетеді: М1.Н/g М1х1,6Н/6g.
Егер бұралу ұзындығы нормалдіден өзгеше болса, онда белгілеу дәлдік шек өрісінен көрсетіледі, мысалы М1.g6g, мұнда бұралу ұзындығы, мм.
1.1. Ойма қосылыстарындағы саңылаумен ұсынылатын дәлдік шектер
өрісі
Дәлдік кластары |
Бұралу ұзындықтарындағы дәлдік шектер өрісі | |||||
|
S |
N |
L |
S |
N |
L |
|
Сыртқы ойма |
Ішкі ойма | ||||
Дәл точный |
hh |
h g |
h,h |
Н |
НН |
6Н |
Орташа |
h6h |
6h, 6g |
7h6h 7gg |
H, G |
6Н 6G |
7Н. 7G |
Өрескел грубый |
gg |
6f,6l,6d h, g |
7l 6l g g |
|
7Н, 7G |
Н, G |