Практикум по высшей математике_часть 2
.pdfПример 6.45. Вычислить приближенно интеграл I = ∫1 |
|
dx |
|
|
при n =10 . |
|||||||||||||
|
x + |
1 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
||||
Решение. Разделим отрезок [0;1] на 10 равных частей и составим таблицу |
||||||||||||||||||
значений функции |
f (x |
) = |
1 |
|
|
, где x = a + ∆x k |
, ∆x = b − a = 0,1, k = 0,1,..., n . |
|||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
k |
|
xk +1 |
k |
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Таблица 6.1. Расчеты к примеру 6.45 |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
|
xk |
|
|
|
f (xk ) |
|
k |
|
|
xk |
|
|
|
f (xk ) |
||
|
0 |
|
0 |
|
|
|
1,00000 |
|
6 |
|
0,6 |
|
|
|
0,62500 |
|
||
|
1 |
0,1 |
|
|
|
0,90909 |
|
7 |
|
0,7 |
|
|
|
0,58824 |
|
|||
|
2 |
0,2 |
|
|
|
0,83333 |
|
8 |
|
0,8 |
|
|
|
0,55556 |
|
|||
|
3 |
0,3 |
|
|
|
0,76923 |
|
9 |
|
0,9 |
|
|
|
0,52632 |
|
|||
|
4 |
0,4 |
|
|
|
0,71429 |
|
10 |
|
|
1 |
|
|
|
0,50000 |
|
||
|
5 |
0,5 |
|
|
|
0,66667 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1) По формуле прямоугольников:
I ≈ b −n a ( f (x0 ) + f (x1 ) +...+ f (x9 ))=101 (1+0,90909 +...+0,52632)=
= 0,1 7,18771=0,718771
или
I≈ b −n a ( f (x1 ) + f (x2 ) +...+ f (x10 ))=101 (0,90909 +0,83333+...+0,5)=
=0,1 6,68771=0,668771.
2)По формуле трапеции:
I ≈ b − a |
f (x0 ) + f (x10 ) |
+ f (x ) + f (x ) +... + f (x ) |
|
= |
|||
|
|
||||||
n |
|
2 |
1 |
2 |
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1 |
|
1+0,5 |
+0,90909 +...+0,52632 |
|
=0,1 6,93771=0,693771. |
||
|
|
|
|
|
||||
10 |
2 |
|||||||
|
|
|
|
|
3) Вычислим интеграл, используя формулу Симпсона. Так как отрезок [0;1] делится на 10 равных частей, то в данном случае 2n =10 или n =5 . Следо-
вательно,
I≈ b6−5a ( f (x0 ) + f (x10 ) + 2( f (x2 ) + f (x4 ) + f (x6 ) + f (x8 ))+
+4( f (x1) + f (x3 ) + f (x5 ) + f (x7 ) + f (x9 ))=
109
= 301 20,794506=0,693150 .
Вычислим заданный интеграл по формуле Ньютона – Лейбница:
I = ∫1 |
dx |
|
|
= ln | x +1| |
|
10 = ln 2 |
≈ 0,693147 . |
|
|
|
|||||
x + |
1 |
|
|||||
0 |
|
|
|
|
Таким образом, наиболее точный результат получен с помощью формулы Симпсона. При этом погрешность составляет 0,000003, т.е. получен результат с пятью верными знаками.
Задания для самостоятельного решения
6.13. Используя формулу Ньютона – Лейбница, вычислить интегралы:
1) |
∫1 |
x3dx ; |
|
0 |
|
3) |
∫1 |
2x dx ; |
|
0 |
|
π2
5)∫ sin xdx ;
0
7) ∫1 exdx ;
0
π2
9)∫ cos xdx ;
|
0 |
|
|
|
|
|
|
1 2 |
|
dx |
|
|
|
11) |
∫ |
|
|
; |
||
|
1 − x |
2 |
||||
|
0 |
|
|
|
|
|
13) |
∫1 |
(1 + x −3x2 )dx ; |
||||
|
−2 |
|
|
|
||
15) |
6 |
x − 6 dx ; |
||||
|
∫1 |
|
x |
|
||
17) |
∫3 |
(5 − 2x + x2 )dx ; |
||||
|
1 |
|
|
|
|
|
π3
19)∫ tgxdx ;
0 |
|
|
|
21) ∫1 |
dx |
; |
|
4 + 2x |
|||
0 |
|
2) |
∫3 |
dx |
; |
1 + x2 |
|||
1 |
3 |
|
|
4) ∫3 (3x2 + 2x +1)dx ;
|
2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
dx |
|
|
|
6) |
∫2 |
|
|
; |
|
|
x2 −1 |
|
|||||
8) |
4 ( x +1)dx |
; |
||||
∫ |
x |
2 |
|
|||
|
1 |
|
|
|
|
|
10) |
∫2 dx ; |
|
|
|
||
|
1 |
x |
|
|
|
|
12) |
∫1 |
(2x3 + ех)dx ; |
||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
2 |
dx |
|
|
||
14) |
∫0 |
; |
|
|||
4 + x2 |
|
|||||
16) |
∫1 |
(1 + x2 )dx ; |
|
|||
|
0 |
|
|
|
|
|
18) |
∫2 |
(1 + x3 )dx ; |
−1
π3
20)∫ cos xdx ;
|
0 |
|
|
|
22) |
2 |
x + |
1 |
dx ; |
|
∫1 |
|
x |
|
110
23) |
π∫/ |
4 ctgxdx ; |
24) |
π∫/ |
2 cos xdx ; |
|
|
|||
|
π / |
6 |
|
π / |
4 |
|
|
|
||
25) |
π∫/ |
3 cos2xdx ; |
26) |
∫2 |
2 − |
2x3 + |
1 |
dx ; |
||
2 |
||||||||||
|
π / |
4 |
|
1 |
|
|
x |
|
||
27) |
∫3 |
(5 + 4x + x2 )dx ; |
28) |
∫3 |
|
dx |
; |
|
|
|
x +4 |
|
|
||||||||
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
29) |
|
∫2 |
|
|
dx |
; |
|
|
|
1 |
|
1 + x2 |
|
|
|||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||
31) |
π 8 |
|
|
|
2x |
+ |
π |
||
∫ |
cos |
dx ; |
|||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
4 |
6.14. Используя метод замены
1) |
∫e ln xdx ; |
|
|
|
|
||||||
|
1 |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
3) |
∫3 |
|
xdx |
|
; |
|
|
|
|||
|
2 |
|
|||||||||
|
0 |
|
|
|
|
4 − x |
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
exx dx2 ; |
|
|
|
|
|||||
5) |
∫1 |
|
|
|
|
|
|||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7) |
e∫ |
|
|
|
|
dx |
|
; |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
1 |
|
|
x |
1 + ln x |
|
|||||
9) |
∫e |
|
|
|
|
dx |
|
; |
|
||
|
|
x |
2 |
|
|
||||||
|
1 |
|
|
1 −ln |
x |
|
|||||
|
3 π 4 |
|
|
|
|
|
|
||||
11) |
|
|
∫ |
x2 sin x3dx ; |
|||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|||
|
π 2 3x2 −sin x |
|
|||||||||
13) |
|
∫0 |
x3 + cos x |
dx ; |
π4 cos 2xdx
15)∫0 3 +sin 2x ;
17) |
∫1 |
|
x2 |
|
|
|
dx ; |
|
|
1 − x |
6 |
|
|||||
|
0 |
|
|
|
|
|
||
|
π |
2 |
4 sin |
|
|
x dx ; |
||
19) |
∫ |
x |
||||||
|
|
0 |
|
|
|
30) |
1/∫4 |
|
dx |
|
; |
|
|
|
1 − x |
2 |
|||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
32) |
π∫/ 4 |
1 |
|
|
|
dx . |
|
1 −16x |
2 |
||||||
|
0 |
|
|
|
переменной, вычислить интегралы:
2) |
∫e (1 + ln x)dx ; |
|
|
1 |
x |
|
2 π |
x−2 sin 1 dx ; |
4) |
∫ |
|
|
1 π |
x |
|
π 3 |
|
6) |
∫ |
sin x cos xdx ; |
|
0 |
|
|
π 2 |
|
8) |
∫ sin2 хcos xdx ; |
|
|
0 |
|
10) |
∫2 xe−x2 dx ; |
|
|
1 |
|
1 |
1 +xx4 dx ; |
12) ∫0 |
π8 etg2 x
14)∫0 cos2 2x dx ;
16) ∫1 x3 2x4 dx ;
0
|
4 |
|
|
18) |
e∫ |
ln x |
dx ; |
|
|||
|
1 |
x |
20) ∫e ln2 xdx ;
1 x
111
21) |
∫4 |
|
|
|
|
dx |
|
; |
|
|
|
|
|
22) |
∫1 |
|
|
dx |
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
x + |
5 |
|
|
|
|
|
|
x + |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
x |
|
|
|
|
||||||||
23) |
∫5 |
|
|
|
dx |
|
; |
|
24) |
∫5 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1 |
|
|
|
3x +1 + |
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
3x +1 +1 |
|
||||||||||||||
25) |
∫3 |
|
|
|
dx |
; |
|
|
|
|
26) |
∫5 |
|
|
xdx |
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|||||
|
0 |
|
|
|
|
x +1 +1 |
|
|
|
1 |
|
|
4x +5 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
π 2 |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
π 2 |
dx |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
27) |
∫ |
|
|
|
|
|
; |
|
28) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
−π 2 2cos x −1 |
|
|
|
−π 2 2 +5cos x |
|
|||||||||||||||||||||||
|
π 4 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
π 4 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
29) |
∫0 |
|
|
|
|
; |
|
30) |
∫0 |
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|||||||||||
2sin2 x + 5 |
|
2 −3sin x |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
π 4 |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
π 4 |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
31) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
32) |
∫ |
|
|
|
|
|
|
. |
|
|||||||||
|
3sin x +5cos x |
1 −sin 3x |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
6.15. Методом интегрирования по частям вычислить интегралы:
|
∫1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
||
1) |
x 4x dx ; |
|
2) |
∫ xcos xdx ; |
|||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π 3 |
|
|
||
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
∫2 |
|
|
|
|
|
3) |
∫ xsin xdx ; |
|
4) |
x log2 xdx ; |
|||||||||||
|
π 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
5) ∫1 x 6x dx ; |
|
|
6) ∫1 x 10x dx ; |
||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
7) |
∫2 |
x 5x dx ; |
|
|
8) |
∫0 |
e2 x sin xdx ; |
||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−π 2 |
|
|
||
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
π 3 |
|
|
|||
9) |
∫ e2 x cos xdx ; |
10) |
∫ x sin 3xdx ; |
||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
π |
|
2 |
sin xdx ; |
|
12) |
2 |
|
ln xdx |
; |
|||||
11) ∫x |
|
|
∫ |
x |
4 |
||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||
|
3 |
2 |
log3 xdx |
; |
14) |
e |
|
ln xdx |
; |
||||||
13) ∫x |
|
∫ |
x |
3 |
|||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
π 3 |
|
x |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||
15) |
∫ |
|
|
|
dx |
; |
16) |
∫(2x −1) 7x dx ; |
|||||||
|
|
2 |
x |
||||||||||||
|
π 4 cos |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|||||
|
e−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
2 |
|
|
||
17) |
∫ ln(x +1)dx ; |
18) |
∫ (x +1)sin 2xdx ; |
||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
||
19) ∫1 arccos xdx ; |
20) |
∫1 arcsin xdx ; |
|||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
112
Следовательно, данный интеграл сходится.
2) Подынтегральная функция sin−2 x неограниченна в окрестности точки x =0 и интегрируема на любом отрезке [−π2;−ε], ε >0 . Тогда
|
0 |
dx |
ε |
|
dx |
|
|
ε−π 2 |
= −εlim→−0 (ctgε −ctg(−π 2))=∞ . |
|
π∫ |
= εlim→−0 π∫ |
|
= −ctg x |
|
||||||
|
|
|||||||||
sin2 x |
2 |
sin2 x |
||||||||
|
||||||||||
− |
2 |
|
− |
|
|
|
|
|
Следовательно, данный интеграл расходится.
3)Подынтегральная функция 1 3 1− x неограниченна в окрестности точки
x=1, которая является внутренне точкой промежутка интегрирования. Тогда по определению
∫3 |
|
dx |
= ∫1 |
|
dx |
+ ∫3 |
|
dx |
. |
(6.17) |
3 |
1 − x |
3 |
1 − x |
3 |
|
|||||
0 |
|
0 |
|
1 |
|
1 − x |
|
Вычислим каждое слагаемое отдельно.
1 |
|
dx |
|
|
1−ε |
|
dx |
|
3 |
|
|
|
|
|
1−ε |
|
∫0 |
|
= lim |
∫0 |
|
= − |
lim |
3 |
(1 − x) |
2 |
= |
||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||
3 |
1 − x |
3 |
1 − x |
|
||||||||||||
ε→+0 |
|
ε→+0 |
|
|
|
|
0 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
= − 23 |
εlim→+0 (3 ε2 −1)= 23 . |
|
|
|
|
|
|
Аналогично вычисляем второе слагаемое равенства (6.17):
3 |
|
dx |
|
3 |
|
dx |
|
3 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
∫ |
|
= εlim→+0 |
∫ |
|
= − |
εlim→+0 |
3 |
(1 − x) |
2 |
= |
||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||
3 |
1 − x |
3 |
1 |
− x |
|
|||||||||||
1 |
|
|
1+ε |
|
|
|
|
|
|
|
1+ε |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= − 32 εlim→+0 (3 4 − 3 ε2 )= − 32 3 4 .
Подставив найденные значения в равенство (6.17), получаем
3 |
dx |
= 23 |
(1 − 3 4 ). |
|
|
|
∫0 |
|
|
||||
3 1 − x |
|
|
||||
Интеграл сходится. |
4 |
|
|
|||
|
|
|
dx |
|
||
Пример 6.48. Исходя из определения вычислить интеграл ∫1 |
или |
|||||
(x − 2)2 |
доказать его расходимость.
Решение. Подынтегральная функция (x −2)−2 неограниченна в окрестности точки x = 2 . Тогда по определению несобственного интеграла второго рода
118