1.7 Газ, конденсат және мұнайдың физикалық, химиялық қасиеттері

1.7.1 Қабаттағы газ-конденсат қасиеттері

Газ және тұрақсыз конденсатты зерттеу нәтижесінде пермь объектілерінің қабат газы, орта есеппен 10 МПа, жоғары қайнау көмірсутектерімен қанықпағандығы анықталды. Оның құрамында: этан – 6%, пропан – 2,5%, бутан – 1,7% шамасында (1.2-кесте).

1.2 -кесте – Ұңғы өнімінің құрамы

Ұңғы номері	33	44
1	2	3
Перфорация интервалы, м.	5120-5155	5127-5156
Мольдік құрамы, %
С1	62,69	62,75
С2	8,22	5,71
С3	3,08	3,06
С4	1,65	1,40

1.2 –кестенің жалғасы
1	2	3
С5	14,39	15,73
N2	1,03	0,41
CO2	4,62	6,05
H2S	4,32	4,81

Карбон объектілерінің газдары С5+ көмірсутектеріне көбірек қаныққан. Пермь және карбон шөгінділерінен алынатын конденсат қасиеттері әртүрлі. Кен орын қимасы бойынша конденсаттың фракционды құрамы ауырлай түседі: қиманың жоғарғы жағындағы конденсаттың 50%-і 203°С температурасында қайнайды, ал төменгі жағы 239°С; 360°С жоғары конденсат қалдығы 13,8-23 %-ке дейін көбейеді. Молекулярлы массасының шамасы 20 бірлікке көбейеді. Конденсаттың қату температурасы екі еседен көп өседі. Пермь шөгінділерінен алынған конденсатты ароматты көмірсутектер 19,1% масс. бойынша, ал карбоннан алынған конденсатта 25,1% масс. бойынша. Дистилянтты фракциялардың ароматты көмірсутектер мөлшері фракциялардың алу температурасы өскен сайын ұлғаяды.

Қарашығанақ кен орнының қабат газды едәуір ауытқуымен сипатталады, дәлдеп айтқанда жоғары сығылуымен, 1 обьекті үшін орташа 1.32, 2 игеру обьектісі үшін –1.4 құрайды. 1.3-кестеде қабат газының қабат қысымы кезінде түзілу тереңдігіне байланысты тұтқырлық коэффициентінің тәуелділігі көрсетілген.

1.3-кесте – Қабат газы мен конденсат параметрлері

Игеру обьектісі	1 обьект	2 обьект
Тізілімнің абсолютті жату тереңдігі	420	470
Бастапқы қабат қысымы, МПа	54,75	57,0
Сұйық басталу қысымы, МПа	44,7	48,5
Қабат газының тығыздығы, г/см^3	0,441	0,474
Қабат газының тұтқырлығы, МПас	0,068	0,084

Зерттелген мұнайдың молекулярлы массасы 214 бірлік, тығыздығы 0,842 г/см³, тұтқырлығы 20°С кезінде 9,12 м²/см; құрамы: жалпы күкірт 1,18%, қатты парафиндер 3,37%, шайырлар 3,08%, асфальтендер 0,39% масс. бойынша; ароматты көмірсутектердің жалпы мөлшері 35% масс. Бүкіл мұнайларға бір, фракция алу температурасы өскен сайын құрамында ароматты көмірсутек мөлшерінің жоғарылау тенденциясы байқалады. Бірінші кестеде №33 және 44 ұңғыларындағы қабат мұнайының құрамы берілген. Ұңғылардың өзара орналасу арақашықтығы үдкен болғанымен кестеде келтірілген мәліметтер бүкіл кен ауданындағы мұнай құрамының өзгешелігінің шамасы аз екенін көрсетеді.

1.5-сурет. Тереңдікке байланысты қабат газының параметрлерінің өзгеруі

1.6-сурет. Тереңдікке байланысты қабат газының параметрлерінің өзгеруі