- •Информатика кафедрасы
- •Зертханалық сабақтарды жоспарлау
- •6. Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі:
- •7. Оқыту нәтижесін бақылау және бағалау:
- •8. Оқу пәнінің саясаты:
- •2. Оқу пәні бойынша глоссарий
- •Дәріс материалдары
- •Информатиканың құрылымы
- •Информатиканың ғылымдар жүйесіндегі орны
- •Информатика
- •Информатика ғылым мен технологияның бірлігі ретінде
- •Дәріс 2. Информатиканың арифметикалық негіздері.
- •Дәріс 3. Дискретті математиканың негізі
- •4) Логикалық формула.
- •Ақиқаттық кестелерді құру және мәнін анықтау
- •Графтар және ағаштар: ағаштар, бағытталмаған графтар, бағытталған графтар.
- •2 Сурет
- •Дәріс 4. Дербес компьютердің архитектурасы.
- •Эем даму буындары
- •Дәріс 5. Операциялық жүйелер. Бағдарламалық жабдықтаудың даму тенденциялары мен қазіргі жағдайы.
- •4.Сурет. Қолданбалы пқ құрылымдық сұлбасы
- •Дәріс 6. Windows операциялық жүйесі.
- •Дәріс 7. Сервистік бағдарламалық жабдықтау.
- •Дәріс 8. Мәтіндік процессорлар
- •Miсrоsоft Word жұмыс терезесi
- •1.3. Құжаттардың бейнеленуiнiң режiмдерi
- •1.4. Меню жолының командаларымен жұмыс әдiстерi
- •2.1. Құжатты қалыптастыру
- •2.2. Мәтiндi енгiзу және редакциялау
- •2.3. Құжатты сақтау
- •2.4. Құжатты ашу
- •Мәтiндi енгiзудiң арнайы құралдары
- •2.5.3. Тезаурусты қолдану.
- •2.6. Құжат бойынша орын ауыстыру
- •2.7. Мәтiндi ерекшелеу
- •2.8. Мәтiндi жою, орнын ауыстыру және көшiрмесiн алу
- •2.9. «Апару және түсiру» технологиясы
- •2.10. Регистрдi өзгерту
- •2.11. Грамматиканы және емленi тексеру
- •3. Құжатты форматтау (пішімдеу)
- •3.1. Символды форматтау
- •3.2. Абзацты форматтау
- •3.2.1. Формат Абзац командасы арқылы.
- •3.2.2. Көлденең сызғыштың көмегiмен
- •3.2.3. Контексті меню көмегiмен.
- •3.3. Беттердi форматтау
- •3.3.1. Бағандар
- •3.3.2. Колонтитулдар
- •3.3.3. Беттердiң нөмiрлерi
- •3.3.4. Нұсқамалар
- •Мәтiндi енгiзудi автоматтандыру
- •4.1. Автомәтiн
- •4.2. Автоалмастыру.
- •Автоалмастырудың құралын баптауға арналған диалогтік терезесi
- •4.3. Автоформат
- •4.4. Стильдер мен шаблондар
- •Стильдердi өзгертуге арналған диалогтік терезесі
- •4.5. Тiзiмдер
- •4.6. Тақырып
- •4.7. Мазмұндар және нұсқағыштар
- •1. Объектілердi енгiзу
- •1.1. Суреттер
- •Бiрнеше суреттердi топтау
- •1.2. Бейнелер
- •1.3. Орнатудың әдiстерiн таңдау.
- •1.4. Бейненiң мәтiнмен байланысы.
- •2. Кестелер
- •3. Сiлтемелер
- •4. Формулаларды енгiзу
- •5. Мәнерлi мәтiн
- •7. Құжаттарды баспаға басып шығару
- •8. Мәтiнге пiкiр беру. Мәтiннiң версияларын (нұсқаларын) қалыптастыру
- •9. Word-ты баптау
- •Дәріс 9. Кестелік процессор.
- •Дәріс 11. Мәліметтер қорын басқару жүйесі (мқбж).
- •Дәріс 11. Қазіргі заманғы компьютерлік көрсетілім. .
- •2.Автомазмұн шебері көмегімен презентация құру
- •Автомазмұн шебері презентация құру үшін сатылы түрде мынадай сұрақтарға жауап беруді талап етеді:
- •3.2Бос презентация құру
- •4.Слайдқа мәтін, сурет, графикалық объектілер енгізу
- •5.Power Point программасында слайдпен жұмыс істеу режимдері
- •Құрылымдық режимде жұмыс істеу ерекшеліктері
- •Дәріс 12. Информатиканың алгоритмдік негіздері. Бағдарламалау жүйелер.
- •2. «Дейiн» қайталау.
- •Дәріс 14. Компьютерлік желілер.
- •Дәріс 14. Компьютерлік графика негіздері.
- •Дәріс 15. Интеллектуалдық және сараптау жүйесі. Ақпараттық қауіпсіздік.
- •Жасанды интеллектуалды жүйе туралы түсiнiк
- •4. Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі:
- •4.1. Негізгі әдебиеттер:
- •4.2.Қосымша әдебиеттер:
- •5. Зертханалық сабақтарды жоспары зертханалық жұмыс № 1 Тақырыбы: «Windows операциялық жүйесі. Негізгі объектілер. Сілтеуіш (Проводник) программасы »
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Зертханалық жұмыс № 2 Тақырыбы: «Дискілерге қызмет көрсету. Файлдарды архивтеу. Антивирустық программалар.»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №3 Тақырыбы: «Word текстік процессоры. Текстік құжаттарды құру, редакциялау және форматтау»
- •243100, Клинцы қаласы,
- •Құрметті демалушылар!
- •Біз сіздерді күтеміз!
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №4 Тақырыбы: «Word текстік процессоры . Құжатқа суреттер, графиктік объектілер орнату»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №5 Тақырыбы: «Word текстік процессоры . Формулалар редакторы.
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №6 Тақырыбы: «Word текстік процессоры. Макростар құру»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №7 Тақырыбы: «Кестелік процессор ms Excel. Мәліметтерді енгізу және редакциялау. Ұяшықтың адресі»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №8 Тақырыбы: «Функцияның мәндерін есептеу. Функция шебері.
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс № 9 Тақырыбы: «Логикалық функциялар. Екі және үш шартқа тәуелді функциялардың графигін тұрғызу»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №10 Тақырыбы: «Беттер (поверхность) тұрғызу. “Подбор параметра” командасын пайдаланып теңдеулерді шешу»
- •Excel программасында кеңістікте орналасқан беттерді тұрғызу кестеда мәндері берілетін екі айнымалыға (мысалы, х, у ) тәуелді функцияның (мысалы, z) мәндерін есептеу формуласы арқылы орындалады.
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №11 Тақырыбы: «Excel программасы. Мәліметтерді сұрыптау және фильтрациялау»
- •Кеңейтілген фильтр (Расширенный фильтр).
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №12 Тақырыбы: «Матрица. Матрицамен жұмыс істеуге арналған функциялар »
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс № 13 Тақырыбы: «Excel кестелік процессоры. Күрделі өрнектерді есептеу. Крамер әдісі»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №14 Тақырыбы: «Excel програмасының экономикалық есептеулерге (кредит және займ) арналған финанстық функциялары»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •14 .1, 14 .2, 14 .3, 14 .4, 14 .5 -Кестелерден алынады)
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс №15 Тақырыбы: «Периодты төлемақыны есептеу. Амортизацияны есептеу »
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •15.4, 15.5, 15.6, 15.7, 15.8 -Кестелерден алынады)
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс № 16 Тақырыбы: «Қорытынды кестелер (Сводная таблица). Мәліметтер консолидациясы»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Бақылау сұрақтары:
- •Зертханалық жұмыс № 17 Тақырыбы: «Microsoft Access деректер базасын басқару жүйесі. Бірнеше кестелерден деректер базасын жасау»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Зертханалық жұмыс №18 Тақырыбы: «Microsoft Access деректер қорын басқару жүйесі. Формаларды жасау»
- •1. Пішін шебері көмегімен Пәндер пішінін жасау.
- •3. Автопішін көмегімен пішін режимінде Студенттер кестесін толтыру керек.
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Зертханалық жұмыс №19 Тақырыбы: «Сұратуларды жасау»
- •Сұратулардағы есептеулер
- •Өздік жұмыс үшін тапсырмалар:
- •Зертханалық жұмыс №20 Тақырыбы: «Есеп беруді жасау»
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Зертханалық жұмыс №21 Тақырыбы: «Гипертекстік құжаттарды жасау тілі – html. Тексті пішімдеу тегтері. Суретттер кірістіру, гиперсілтеме жасау. Тізімдер. Кестелер»
- •Төмендегі программаның тексін Блокнот текстік редакторында теріп, құжатты Задание 5.Html деген атпен сақтаңыз. Кестені жасауда қолданылатын барлық тегтерді меңгеріңіз.
- •Өздік жұмыс тапсырмалары:
- •Студенттердің өзіндік жұмысының тақырыптары ( 45 сағат)
- •Ms Excel бағдарламасын қалай іске қосамыз?
- •Сөж тапсыру кестесі
- •1 Килобайтта ... Бар.
- •27 Санды ондық санау жүйсінен екілік санау жүйесіне ауыстырыныз:
- •11 Оқу сабақтарының бағдарламалық және мультимедиялық материалдары
4.2. Автоалмастыру.
Miсrоsоft Word мәтiндiк процессорының соңғы версиялары Автоалмастырудың құралдарын қолданудың арқасында енгiзiлетiн мәтiннiң көлемiн тиiмдi қысқартуға мүмкiндiк бередi. Ол кез келген символдардың ұзын тiзбектерiн енгiзудi басқа символдардың (қысқа болғаны жақсы) тiркесiмен алмастыруға мүмкiндiк бередi. Мысалы, егер мәтiнде «диалогтік терезесi» сөз тiркесi өте жиi кездессе, оны қысқа «.ст» тiркесiмен алмастыруға болады. Символдардың алдында нүкте оларды екi әрiптi жұрнақтардан айыру үшiн қойылды.
Автоалмастырудың құралын баптауға арналған диалогтік терезесi
Автоалмастырудың құралының баптауын «Автозамена» диалогтік терезесiнде орындайды. Ол үшiн «Заменить при вводе» жалаушасын орнатып, алмасатын сөздi «Заменить» өрiсiне, ал алмастыратын сөздi «На» өрiсiне енгiзу қажет, одан соң «Добавить» батырмасын басып автоалмастырудың сөздiгiн толықтырады.
Мысалы, Автозамена диалогтік терезесiнiң «Заменить» өрiсiнде “.ст” теру қажет, одан соң «на» өрiсiнде «диалогтік терезесi» сөз тiркесiн теру қажет. Егер әуелi Автозамена терезесі ашылмай тұрып, берiлген мәтiннiң үзiндiсi ерекшеленсе, онда «на» өрiсiнде ерекшеленген үзiндi пайда болады.
Автозамена диалогтік терезесiнде сәйкес параметрлер iске қосылған болса, онда Word мәтiндiк процессоры сiздiң теру барысында жiберетiн кейбiр қателiктерiңiздi өзi дұрыстайды. Егер сiз сөздiң басында екi бас әрiптер жазсаңыз, ол екiншi әрiптi кiшi әрiпке ауыстырып жазады. Егер сiз сөйлемдi кiшi әрiптен бастасаңыз, ол оны бас әрiпке ауыстырады. Егер сiз кездейсоқ <CapsLock> пернесiн бассаңыз, мысалы «mICROSOFT» сияқты терсеңiз, Word қателiктi жөндейдi және CapsLock индикаторын сөндiредi. Осының барлығы автоалмастырудың механизмінің арқасында болады.
Автоалмастыру сiздiң уақытыңызды үнемдейдi. Мысалы, сiз мәтiнде жиi кездесетiн сөздi қайта-қайта термеу үшiн сол сөзге арнайы пернелер комбинациясын немесе қолданылмайтын перненi тағайындап, оны Автоалмастырудың тiзiмiне «Добавить» батырмасы арқылы қосып қоюыңызға болады.
4.3. Автоформат
Автоформат – Word-та қалыптастырылған құжатты қарап шығып, оған автоматты түрде стильдердi қолдану құралы. Word стильдердi өз тұжырымдауы бойнша автоматты түрде қолданып, құжатты форматтайды. Одан әрi сiздiң ол стильдердi қабылдауыңыз немесе өзгертуiңiз өз еркiңiзде.
Автоформат құжатты форматтап болған соң диалогтік терезесi ашылады. Егер барлық өзгерiстердi қабылдасаңыз, «Принять все» батырмасын басасыз. Егер «Просмотр изменений» батырмасын бассаңыз, Word әрбiр өзгерiстi жеке-жеке көрсетедi.
4.4. Стильдер мен шаблондар
Құжаттың стильдерi – ол сол құжаттың әрбiр абзацтарының сыртқы бейнесiн анықтайтын рәсімдеу параметрлерi. Стильдiң негiзгi элементтерi:
Абзацта қолданылатын қаріп;
Абзацты теңестiру және оның шекарасын анықтау;
Абзацтағы табуляциялардың (көрiнбейтiн бағандардың) орындары;
Абзацтың тiзiмге жататындығы немесе жатпайтындығы;
Абзацтың жиектелуi және түрлi түспен боялуы.
Стильдердi пайдалану құжатты форматтау уақытын азайтуға және құжатқа әшекейлi бейне беруге мүмкiндiк жасайды. Құжаттардың стильдерiн форматтау мәселесiне толығырақ тоқталайық.
Қолданушылардың өз стильдерiн жасауынан бастайық. Мысалы, сiзге абзацты рәсімдеуге арналған арнайы стильдi құру керек болсын. Абзац - Arial Cyr 12 қаріппен терiлген, беттiң оң жағы бойынша тегiстелген, 5% толтыруы бар жұқа жиектелген мәтiннен тұрсын делiк. Стильдердi жасау үшiн «Формат Стиль» менюiн қолданыңыз. Жаңа стиль құру үшiн стильдердiң терезесiнде «Создать» батырмасын басады.
Одан соң стильге ат қойып, оны «Имя» өрiсiне енгiзедi. «Формат» батырмасымен «Шрифт», «Абзац», «Обрамление» терезелерi шақырылады. Пердеге «Клавиша» батырмасымен «Настройка» терезесi шығарылады. Онда осы стильдi тез шақыруға арналған пернелер комбинациясын тағайындауға болады. Ол үшiн пернелердiң атауларын енгiзiп «Назначить» батырмасын шерту керек.
«Стиль» терезесiнiң көмегiмен жаңа стильдер құру ғана емес, бұрыннан болған стильдердi де өзгертуге болады. Ағымдағы стильдi өзгерту үшiн «Изменить» батырмасын басыңыз. Сiз өзгерткен стильдер және барлық жаңа стильдер ағымды құжаттың шаблонына қосылады. Үндемеу бойынша бұл шаблон «Normal. dot».
Жаңа шаблон жасау үшiн ең оңай жол - жаңа құжат құрып, оны «Файл Сохранить как...» командасымен ашылған терезеде Имя файла: Стили, Тип документа: Шаблон докумета түрiнде сақтау.
Сiз жаңа стильдерi бар жаңа шаблонды сақтағаннан кейiн (ол өздiгiнен құжаттардың тiзбегiнде емес, шаблондар сақталатын тiзбекте сақталынады), бұдан былай «Стили.dot» шаблонының негiзiнде жаңа құжаттар құра аласыз, сонымен бiрге басқа құжаттарда оның стильдерiн пайдалана аласыз. Шаблонды өзгерту үшiн, мысалы шаблондағы стильдердi өзгерту үшiн немесе оған жаңа стильдер қосу үшiн оны Word мәтiндiк процессорының терезесiне шақырып алу керек. Берiлген шаблонның негiзiнде жасалған құжатпен әрi қарай жұмыс iстеудi жеңiлдету үшiн осы шаблонда құжаттың алғашқы рәсімдеуiн жасауға болады - мысалы, хаттардың шаблонында iстелгендей. Егер Word менюiнiң «Файл Создать» командасы арқылы осы шаблонның негiзiнде жаңа құжат құратын болсақ, онда жаңа құжат бұл шаблонның стильдерiн ғана емес, рәсімдеудiң элементтерiн де бiрден мұра етедi.
Кез келген құжатта басқа шаблондағы стильдi қолдану үшiн сол шаблонды құжатқа қосуға болады. Дайын құжатты жылдам рәсімдеу көбiне осылайша iске асырылады. Ағымдағы құжатқа басқа шаблонды қосу үшiн «Сервис Шаблоны и надстройки» командасын берiңiз. Шаблондардың терезесiнде «Присоединить» батырмасын шертiңiз, шаблонның файлын таңдаңыз және оны құжатқа қосыңыз.
Құжаттың стильдерi қосылған шаблонның стильдерiмен жаңартылу үшiн «Шаблоны и надстройки» терезесiнде «Автоматически обновлять стили документа» жалаушасын орнату керек. Бұдан әрi құжаттың рәсiмделуi сыртқы шаблоннан тәуелдi болмау үшiн қайтадан «Шаблоны и надстройки» терезесiн ашып «Автоматически обновлять стили документа» жалаушасын алып тастау керек. Құжат пен шаблонның аралық байланысы үзiледi, бұдан соң құжатты басқа компьютерге рәсімдеудi жоғалтпастан көшiруге болады.