3. Вальтера Гропиустің шығармашылығы.

Вальтер Гропиус 1883 жылдың 18 майының Берлинде, сәулетші мамандығы кәсіпке арналған отбасында дүниеге келеді. Гропиусқа ортақ еуропалық атақты Альфельдегі "Фагус" аяқ киімнің фабрикасының ғимараты (1911-1916) және Кельндегі фабрика кешені (1914) әкелді.

Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін ол Веймардегі көркем мектепті басқару ға шақыру алды. Гропиус тәлім-тәрбие бағдарламасын жаңалады және 1919 кеңетіп "Баухауз" атауын еңгізді, 1925 оны Дессауға ауыстырды. Гропиустың ең жақсы жұмыстарының бңрң болып 1925-1926 Дессаудағы Баухауз ғимараты саналады.Декордың болмасада ғимараттың конструктивті негізі айқын шығарылған.Осы сипаттар заманауй функционализмге тән.Баухауз халықаралық көркем орталығына айналды. Гропиус онда тәлім-тәрбиенің әмбебап түрін еңгізуге тырысты.1928ж Гропиус Баухауз директорының орнын қалдырып, Берлинге көшті.1920жылдың соңында - 1930- жылдың басында Йендегі театр құрылысынан кейін, оның көңілі көбіне индустриялық ғимараттарды, жұмысшыларға арналағанарзан тұрғын үйлер, кооперативті дүкендер мен үйлерді жобалауға бұрылды.

Гропиус жұмыс істеген стиль нацистік Германияның ресми сәулет стилі - неоклассицизммен ортақ заты аз болды. Сондықтан 1934 ол Лондонға көшуге мәжбір болды. Ол М.Фраймен 3жыл жұмыс істеген жеке компаниясын ашты. 1937 Гропиусқа АҚШқа көшіп 1952 жылға дейін Гарвард университетінің сәулеткафедрасының меңгерушісі және профессор атанды.

1940-1960-х жылдың оның жұмыстарының арасында Кеймбридждегі (Массачусетс) (1949-1950) Гарвард университеттің түлектерінің орталығы, Бағдадтағы университет ғимараты(1960), Афинадағы(1957-1961) АҚШ елшілігінің ғимараты және Нью-Йорктегі "Американ эрлайнс" авиакомпаниясының зеңгір үйі (1958-1963). Гропиус бірнеше кітап жазды: Баухауз 1919-1928(1938) жазып қойды, тоталді сәулет(1955) және демократия әлеміндегі Аполлон (1967).

Гропиус 1969ж 5 шілдесінде Бостонда өмірден өтті.

4.Қала аумағының балансы. Тэк (Техника-экономикалық көрсеткіштер)

Аумақты бөлу анализі қала аумағын немесе бөлігін аумақ бойынша немесе ортақ аумақтан пайыздық қатынаспен көрсететін кестеден тұрады. Аз аумақтар үшін, 50шаршы масштабы 1:200(жоспарда1 см– шыныда2 м)немесе (жоспарда1 см– шыныда1 м).Барлық аумақ 100% есеппен алынады.

Баланстан ғимараттар мен имараттарға арналған аудан көлемін алып тастаймыз. оған жеке құрылыс сметасының балансы жасалады.

Аумақтың балансы бірге тағайындалған объекттерді көлемі бойынша салыстыруға, мүмкіншіліктері мен кемшіліктерін сынауға мүмкіндік береді. Халық-шаруашылық зонасының түрлеріне қарай қолданылуын қалыптасқан немесе жобаланушы бөлінуі. Қ.Т.Б. Жобаның маңызды құраушысы болып табылады. Ол аумақты рационалды қолданылуын бағалайды. Ол микрорайондардан (тұрғын және қоғамдық құрылыстардан), тұрғын аудандардан, өнеркәсіптік аудандардан.

Қалалық аумақтың балансы қаланың құрылған және жоба орнына құрастырылады. бірінші жағдайда ол қала территориясының түрге бөлінуін көрсетсе, қала жерлерінің қолдануының маңыздылығын қала жеріндегі қорларды анықтайды.

Екінші жағдайда бас жоспар жасау барысында жобалық аумақ балансын құрады.Бұл жоба балансы қаланың аумақтағы қажеттілігін перспективага және жобалық түр бойынша қолдануын анықтайды.

Тұрғын территорияға кіреді

-тұрғын үйлермен құрылыс салу аймағы

- аумақты көгалдандыру (үй алдындағы көгалдандыру);

- жолдар мен тротуарлар;

- шаруашылық аудандар;

- автотұраққа арналған аудандар.

Қоғамдық құрылыс салу ауданына кіреді:

-жалпы білім беру мектептердің;

- бала-бақшалардың;

- қызмет көрсету кәсіпорн мекемелерінің;

- азаматтарға тәуелді автомобиль гараждарының;

- дене шынықтыру және спорт ғимараттардың;

- жасыл желек;

Техника-экономикалық көрсеткіштер  —  кәсіпорын материалды шығармашылық базасын және қорлардың комплексті қолданылуын сипаттайтын, өлшегіштер жүйесі.

Құрылыс салу ауданы - ғимараттың цоколь деңгейіндегі сыртқы айналдыру бойынша, шығыңқы бөліктерін қосқанда көлденең қиманың ауданын анықтайды.

Тұрғын аудан - ғимараттағы барлық тұрғын бөлменің ауданының сомасы. Аудандарды ғимарат қабатының санына көбейтеді. Тұрғын ауданға ас үй және санитарлық түйіндердің ауданын ескермейді.

Көлемді-жоспарлар және ғимараттың үнемділігн сипаттайтын конструктивті шешімінің негізгі көрсеткіштер: К1 ғимараттың жоспардың тиімділігінің көрсеткіші, формула білдірК1=Пж/Пп.(шама > соғұрлым үнемді немесе рационалды);

2)Көрсеткіш К2 көлемдік коэффициент, ғимарат көлемінің игерушілігінің тиімділігін көрсетеді, формула: К2=Q/ Пж(шама<болса,шешім тиімді саналады)

3) негізгі құрылыс материалдарының шығынын (Vж құрама темірбетонының пайдалы ауданның 1 м2 көлемі): К3=Vж/ Пп... осы коэф. кіші болуына тырысады.

Ортақ аудан — баспалдақ клеткасы және лифт холлдарынан басқа барлық бөлмелердің ауданы

Құрылыс ауданы — ғимараттың жер бетіндегі алып жатқан орны.

Құрылыс көлемі ғимараттар құрылыстық көлемнің сомасы ретінде анықталады +0,00белгіден жоғары(жерүсті бөлігі) және осы белгіден төмен (жерасты бөлік). Жобаланушы ғимаратта қосылған бөлмелер немесе ғимараттың бөлігінде тұрғын, ал екінші бөлігінде сауда орны немесе кеңсе болса, құрылыс көлем әрқайсысына көрсетіледі.

Пайдалы аудан  — ғимараттар қоғамдық және өндірістік ғимаратқа бөлінеді. Ғимараттың пайдалы ауданы - онда орналастырылған бөлмелердің, сонымен қатар балкон, залдағы антресольдардың, фойенің, баспалдақ торларының, лифт шахталарын, ішкі баспалдақтар мен пандустардың сомасы.

Ғимараттың есептік ауданы пайдалы аудан сияқты есептеледі, дәліздің, тамбурлардың, өткелдердің, инженерлік жабдықтау және инженерлік жүйелерді орналастыруға арнаулған бөлмелердің ауданын шегереді.

Құрылыстыңортақ сметалық құны (күрделі салымдар) жиынтық сметалық есепке тең қабылданады.

Технико-экономические көрсеткіштер барлық жобалықтың тапсырмасын бағалау үшін негіз болып саналады (технологиялық, құрылыстық және т.б.) .

Көрсеткіштер қабылдаған жобалықтың шешімдердің тиімділігін бекітуге көмектеседі. Зерттеменің ақырғы мақсаты, техника-экономикалық есеп бекітудің күрделі салымнан көп қайтарымын алу болып табылады.