- •Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі
- •615.1 (075.8)
- •Мазмұны
- •1 Тарау. Жалпы фармакология...............................................................11
- •2 Тарау. Жалпы рецептура.....................................................................32
- •3 Тарау. Афференттік иннервацияға әсер ететін дәрілер...............48
- •4 Тарау. Эфференттік иннервацияға әсер ететін дәрілер. Холинорецепторларға әсер ететін дәрілер
- •5 Тарау. Адренорецепторларға әсер ететін дәрілер
- •6 Тарау. Жалпы медиаторлық әсерлі дәрілер.................................137
- •7 Тарау. Наркозға арналған дәрілер. Этил спирті........................157
- •8 Тарау. Гамқ (гамма-аминомайлы қышқылы) рецепторларына
- •9 Тарау. Ауыруды басатын дәрілер................................................224
- •11 Тарау. Иммунотропты дәрілер..........................................................292
- •1 Тарау. Жалпы фармакология.
- •Фармакокинетикалық кезең
- •1.1.2. Дәрілердің сіңірілуі
- •1.1.3. Дәрілердің таралуы
- •1.1.4. Дәрілердің өзгеруі
- •1.1.5. Дәрілердің шығарылуы (экскреция)
- •Негізгі фармакокинетикалық өлшемдер.
- •Фармакодинамикалық кезең
- •Фармакодинамика мен фармакокинетиканың арасындағы байланыс
- •1.3.1. Сурет Дәрі мен жүктілік
- •1.4. Дәрілердің негізгі ықпалдары
- •1.5. Дәрілердің жанама әсерлерінің көрінісі
- •1.6. Фармацевтикалық кезең
- •13. “Аффинитет” – бұл:
- •15. «Биотрансформация» дегеніміз:
- •17. «А» тізіміне жататын дәрілер:
- •18. Дәріге тәуелділік – бұл:
- •19. Рецептор – бұл:
- •22. Ағзаға дәрілерді энтералді жолмен енгізу:
- •29. Фармакодинамика – бұл фармакологияның зерттейтін бөлімі:
- •30. Мутагендік – бұл фармакологияның зерттейтін бөлімі //
- •2. Тарау Жалпы рецептура
- •2.1. Қатты дәрілік түрлер
- •2.2. Жұмсақ дәрілік түрлер
- •2.3. Сұйық дәрілік түрлер.
- •2.4. Егуге арналған дәрілік түрлер
- •2.5.Аэрозоль және басқада дәрілік түрлер.
- •2. Сыртқа қолдануға арналған ұнтақтар келесі мөлшерде жазылады:
- •7. Наркотикалық және соларға теңестірілген дәрілерге рецептті жазудың ерекшеліктері:
- •8. Флакон түріндегі шығатын мөлшерленген дәріге жазылған дұрыс рецептті көрсетіңіз:
- •9. Суспензия – бұл:
- •10. Драже – бұл:
- •11. Драженің мөлшерленген түріне жазылған дұрыс рецептті көрсетіңіз:
- •12. Рецепт – бұл дәрігердің жазбаша жүгінуі:
- •І бөлім. Шеткі жүйке жүйесінің бөліміне әсер ететін дәрілер.
- •3 Тарау. Афференттік иннервацияға әсер ететін дәрілер
- •3.1.1. Беткейлік жансыздандыру үшін қолданылатын дәрілер (кокаин, бензокаин, тетракаин, лидокаин, бумекаин)
- •3.1.2. Инфильтрациялық жансыздандыру үшін қолданылатын дәрілер (прокаин, лидокаин, бупивакаин, тримекаин)
- •3.1.3. Өткізгіштік жансыздандыру үшін қолданылатын дәрілер (прокаин, лидокаин, тримекаин, бупивакаин, артикаин)
- •3.1.4. Мидың өрмек қабықшасының астындағы кеңістікті жансыздандыру үшін қолданылатын дәрілер (лидокаин, тримекаин, артикаин, бупивакаин жоғарыда 3.1.1.; 3.1.2. Және 3.1.3 қара)
- •3.1.5. Эпидуральды және каудальды жансыздандыру үшін қолданылатын
- •Дәрілер (лидокаин, бупивакаин, ропивакаин).
- •Тұтқыр, қаптағыш және сорғыш дәрілер.
- •3.2.1. Тұтқыр дәрілер
- •3.2.2. Қармаушы дәрілер
- •3.2.3. Сорғыш дәрілер
- •3.2.4. Тітіркендіргіш дәрілер
- •«Афференттік иннервацияға әсер ететін дәрілер» тақырыбы бойынша тестік тапсырмалар
- •4.1. Антихолинэстеразды дәрілер
- •4.1.1 Кесте. Антихолинэстеразды дәрілермен жедел улану (прозерин, фоқ).
- •4.2. М-холиномиметиктер
- •4.3. Н-холиномиметиктер
- •4.4. М-холинотежегіштер
- •4.5. Ганглиотежегіштер
- •4.6. Миорелаксанттар
- •«Холинорецепторларға әсер ететін заттар» тақырыбы бойынша тестілік тапсырмалар.
- •14. Ганглиотежегіштерге жатады:
- •5.1. Адреномиметиктер
- •5.1.1. Α - және β – адреномиметиктер
- •5.1.2. Α - адреномиметиктер
- •5.1.3. Β – адреномиметиктер
- •5.2. Адренотежегіштер
- •5.2.1. Α - адренотежегіштер
- •5.2.2. Β – адренотежегіштер
- •Симпатомиметикалық және симпатолитикалық дәрілер
- •Симпатомиметикалық дәрілер
- •5.3.2. Симпатолитикалық дәрілер
- •«Адренорецепторларға әсер ететін дәрілер» тақырыбы бойынша тест сұрақтары.
- •Іі бөлім. Орталық жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілер
- •6 Тарау. Жалпы медиаторлық әсері дәрілер (дофаминді, серотонинді және пкринергиялық рецепторлар)
- •6.1. Дофаминергиялық дәрілер
- •6.2. Серотонинергиялық дәрілер
- •6.3. Пуринергиялық дәрілер
- •1. Бас ми қабығына айқын қоздырушы әсер береді:
- •7.1.1. Тыныс арқылы берілетін наркозды дәрілер
- •7.1.2 Тыныс арқылы берілмейтін наркозды дәрілер
- •7.2. Этил спирті
- •«Наркозға арналған заттар мен этил спирті» тақырыбы бойынша тестік тапсырмалар
- •8.1.Ұйықтататын дәрілер
- •8.1.1. Гамқ (бензодиазепиндерге ұқсас болып келеді) рецепторларының агонисттері
- •8.1.2. Наркотикалық типті әсері бар ұйықтататын дәрілер
- •8.1.3. Әр түрлі топтағы ұйықтататын дәрілер
- •8.2. Қояншыққа қарсы дәрілер
- •8.2.1.Үлкен тырысу ұстамаларында қолданылатын дәрілер
- •8.2.2. Кіші тырысу ұстамаларында қолданылатын дәрілер
- •8.2.3. Психомоторлы эквивалент кезінде қолданылатын дәрілер
- •8.2.4. Миаклонуста қолданылатын дәрілер
- •8.2.5. Қояншық статусын шеттетуде қолданылатын дәрілер
- •8. 3. Паркинсонизмге қарсы дәрілер
- •8.3.1. Холинергиялық дәрілер
- •8.3.2. Дофаминергиялық дәрілер
- •«Гамқ-рецепторларына әсер ететін дәрілер» тақырыбы бойынша тестік тапсырмалар
- •9 Тарау. Ауыруды басатын дәрілер
- •Ағзадағы ауыруды жалпыландыратын және басатын механиз
- •9.1. Орталыққа әсер ететін наркотикалық (опиоидтық) ауыруды басатын дәрілер
- •9.1.1. Опиоидты рецепторлардың (табиғи анальгетиктер) толық агонисттері
- •9.1.2. Опиоидты рецепторлардың – (жасанды анальгетиктер) толық агонисттері
- •9.1.3. Опиоидты рецепторлардың жартылай агонисттері мен агонист-антагонисттері
- •9.1.4. Наркотикалық ауыруды басатындардың антагонистері
- •9.2. Орталыққа әсері ететін наркотикалық емес ауыруды басатын дәрілер
- •9.2.1. Қызуды және ауырсынуды басатын ықпал әсері бар дәрілер
- •9.2.2. Ауырсынуды басатын ықпал әсері бар әртүрлі топтағы дәрілер
- •9.2.3. Әсер ету механизмі аралас ауыруды басатын дәрілер
- •9.3. Шетке әсер ететін ауыруды басатын дәрілер (стероидты емес қабынуға қарсы дәрілер)
- •Ііі бөлім. Қабынуды тежейтін және иммундық үрдістерге әсер ететін дәрілер
- •10 Тарау. Қабынуға қарсы дәрілер
- •10.1. Стероидты қабынуға қарсы дәрілер
- •10.1.1. Бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының табиғи гормондары
- •10.1.2. Бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының жасанды гормондары
- •10.1.3. Бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының фтордан тұратын гормондары
- •10.1.4. Ингаляциялық жолмен қолдануға арналған глюкокортикоидты препараттар
- •10.1.5. Жергілікті қолдануға арналған глюкокортикоидты препараттар
- •10.2.1. Стероидты емес қабынуға қарсы қышқылдар тобының дәрілері
- •10.2.1.1 Салицил қышқылының туындысы
- •10.2.1 Пиразолидин туындысы
- •10.2.1.3. Индол сірке қышқылының туындысы
- •10.2.1.4. Фенил сірке қышқылының туындысы
- •10.2.1.5. Оксикам туындысы
- •10.2.1.6. Пропион қышқылының туындысы
- •10.2.2. Стреоидты емес қабынуға қарсы – қышқылдық емес топтар
- •10.2.2.1 Алканон туындысы
- •10.2.2.2. Сульфонамид туындысы
- •10.3. Әртүрлі топтардағы қабынуға қарсы дәрілер
- •10.3.1. Алтын препараттары
- •10.3.2. Жиынақ түзеуші қосылыстар
- •10.3.3. Безгекке қарсы дәрілер Хлорохин, гидроксихлорохин (Безгекке қарсы дәрілер 2-ші бөлімді қара)
- •11.1. Иммуносупрессорлы дәрілер
- •11.1.1. Цитостатикалық дәрілер
- •11.1.2. Глюкокортикоидтар
- •Антибиотиктер
- •Антиденелер препараттары
- •Иммунды белсендіруші дәрілер
- •11.2.1. Эндогенді жолмен алынған полипептидтер және олардың үйлестері
- •11.2.2. Жасанды препараттар
- •Микробтардан алынған препараттар және олардың үйлестері
- •Интерферондар (ифн)
- •Интерферонның индукторлары (интерфероногендер)
- •Интерлейкиндер
- •11.2.7. Иммуноглобулин препараттары
- •11.3. Аллергияға қарсы дәрілер
- •11.3.1. Гистаминге қарсы дәрілер
- •11.3.2. Мес жасушасының түйіршіксізденуіне кедергі жасайтын дәрілер
- •11.3.3. Глюкокортикоидтар (10.1. Стероидты қабынуға қарсы қолданылатын дәрілер тақырыбын қарау)
- •11.3.4. Симптоматикалық аллергияға қарсы қолданылатын дәрілер
- •«Иммунотропты дәрілер» тақырыбы бойынша тестік тапсырмалар
- •Пәндік көрсеткіш
- •Е ж з
«Гамқ-рецепторларына әсер ететін дәрілер» тақырыбы бойынша тестік тапсырмалар
1. Үлкен тырысу ұстамаларында қолданылатын таңдаулы препарат:
а/ леводопа, клоназепам;
б/ амантадин, этосуксимид;
в/ фенитоин, леводопа;
г/ фенобарбитал, фенитоин;
д/ ламотриджин; тригексифенидил.
***
2. “Әмбебап” тырысуға қарсы заттарды атаңыз:
а/ топирамат, клоназепам;
б/ клофелин, фенитоин;
в/ бензобарбитал, примидон;
г/ клоназепам, натрия вальпроат;
д/ лоразепам, натрия вальпроат.
***
3. Тырысуға қарсы заттардың негізгі қолданысы :
а/ Тырысудың алдын алуы;
б/ Қояншық статусын басу;
в/ Психомоторлы ұстамаларды жою;
г/ Ұстамалар кезіндегі ажитацияны ынталандыру;
д/ Тырысу синдромын ұзарту үшін.
***
4. Кіші ұстамаларда қолданылатын “Әмбебап” тырысуға қарсы заттарды атаңыз:
а/ клоназепам, натрия вальпроат;
б/ лоразепам, фенитоин;
в/ этосуксимид, клоназепам;
г/ нитрозепам, примидон;
д/ бензобарбитал, натрия вальпроат.
***
5. Фенобарбиталдың әсерлері:
а/ антипсихотикалық, паркинсонизмге қарсы;
б/ тыныштандыратын, антигипоксиялық;
в/ анксиолитикалық, антигипоксиялық;
г/ паркинсонизмге қарсы, қабынуға қарсы;
д/ ұйықтататын, қояншыққа қарсы
***
6. Паркинсонға қарсы затты көрсетіңіз:
а/ фенитоин;
б/ леводопа;
в/ примидон;
г/ нитразепам;
д/ фенобарбитал.
***
7. Паркинсонға қарсы заттар қайсылар:
а/ бромокриптин, леводопа;
б/ фенитоин, диазепам;
в/ леводопа, тригексифенидил;
г/ амантадин, габапентин;
д/ ремантадин, вигабатрин.
***
8. Невроз, тітіркенушілік, ұйқысыздықта қолданылатын заттар:
а/ нитразепам;
б/ топирамат;
в/ леводопа;
г/ габапентин;
д/ примидон.
***
9. Ұзақ әсерлі, бензотиазепин туындыларындағы топтағы ұйықтататын затты көрсетіңіз:
а/ карбромал;
б/ флунитрозепам;
в/ фенобарбитал;
г/ хлоралгидрат;
д/ золпидем.
***
10. Допаминнің ізашары қай препарат?
а/ карбидопа;
б/ метилдопа;
в/ левадопа;
г/ топирамат;
д/ тригексифенидил.
***
11. Біріктірілген паркинсонға қарсы заттың шеткі баяулатқышы болып табылады:
а/ пиребедил;
б/ биперидин;
в/ трембликс;
г/ мадопар;
д/ наком.
***
12. Серотонинергиялыққа қарсы әсерлі, дофаминді рецепторларының агонисті қайсы?
а/ пиребедил;
б/ топирамат;
в/ габапентин;
г/ кардидопа;
д/ лизурид.
***
13. Паркинсонға қарсы, дофамин рецепторларының агонистері қайсы:
а/ зопиклон;
б/ пиребедил;
в/ мадопар;
г/ нитразепам;
д/ тригексифенидил.
***
14. Тригексифенидилге ұқсастығы жақын, орталық әсерлі холинотежегіш:
а/ биперидин;
б/ леводопа;
в/ примидон;
г/ габапентин;
д/ топирамат.
***
15. Паркинсонға қарсы, орталық холинотежегіш, спазмолитикалық, ауырсынуды басатын әсерлі зат:
а/ биперидин;
б/ трембликс;
в/ лизурид;
г/ примидон;
д/ габапентин.
***
16. Химиялық құрылымы бойынша ГАМҚ-на ұқсас, ОЖЖ тежеуші медиаторы, қояншыққа қарсы зат:
а/ примидон;
б/ амантадин;
в/ лоразепам;
г/ габапентин;
д/ биперидин.
***
17. ГАМҚ қайтымсыз трансаминаза ингибиоры, оның бас миында құрамын көбейтетін қояншыққа қарсы зат:
а/ нитразепам;
б/ фенобарбитал;
в/ вигабатрин
г/ леводопа;
д/ биперидин.
18. Тырысу кезіндегі қайта потенциал әсерін тежейтін,натрий каналын блоктайтын зат:
а/ зопиклон;
б/ фенитоин;
в/ диазепам ;
г/ мадопар;
д/ топирамат.
***
19. Бензодиазепинді емес агонист тобына жататын ұйықтататын зат:
а/ фенобарбитал;
б/ зопиклон;
в/ нитрозепам;
г/ наком;
д/ бензобарбитал.
***
20. Фармакологиялық қасиеті бойынша бензодиазепин туындысындағы ұйықтататын зат:
а/ золпидем;
б/ хлоралгидрат;
в/ нитразепам;
г/ фенобарбитал;
д/ флунитрозепам.
***
Бензотиазепин туындысына жататын ұйықтататын дәрі, фармакологиялық қасиеті бойынша транквилизаторларға ұқсас:
а/ золпидем;
б/ хлоралгидрат;
в/ нитразепам;
г/ фенобарбитал;
д/ флунитрозепам
***
Қайсысы қояншыққа қарсы дәрілерге жатпайды:
а/ фенобарбитал;
б/ дифенин;
в/ циклодол;
г/ этосуксемид;
д/ триметин
***
Барбитураттар үшін қолдану көрсеткішіне жатпайды:
а/ депрессия;
б/ тырысулар;
в/ нәрестелердегі гипербилирубинемия;
г/ этосуксемид;
д/ триметин
***
Барбитураттардың жанама әсерлеріне мынадан басқасы жатады:
а/ әсерден кейінгі;
б/ қиылысу үйренгіштік;
в/ дәріге тәуелділіктің дамуы;
г/ терінің аллергиялық реакциялары;
д/ бауырдың микросомальды ферменттерінің тежелуі;
***
Леводопаның терапиялық әсерін күшейту және жанама ықпалдарын азайту үшін қандай заттар қолданылады?
а/ моноаминоксидаза баяулатқыштары;
б/ дофа-декарбоксилаза баяулатқышы;
в/ фосфолипаза А2 баяулатқышы;
г/ антихолинэстеразды заттар;
д/ циклооксигеназа баяулатқышы;