- •2. Полацкае і тураўскае княствы – першыя дзяржавы на тэрыторыі Беларусі.
- •3. Рэлігія і культура беларускіх зямель у іх – першай палове хш ст.
- •4. Барацьба з крыжацкай агрэсіяй і нашэсцем мангола-татар у першай палове хш ст.
- •5. Утварэнне вкл.
- •6. Знешняя палітыка вкл. Грунвальдская бітва і яе значэнне.
- •7. Дзяржаўнае, эканамічнае і палітычнае развіццё Беларусі ў складз вкл
- •8. Францыск Скарына – беларускі гуманіст асветнік, першадрукар.
- •9. Фарміраванне беларускай народнасці. Паходжанне назвы “Белая Русь”.
- •10. Люблінская ўнія і утварэнне Рэчы Паспалітай (рп).
- •11. Брэсцкая царкоўная ўнія і яе вынікі.
- •12. Войны рп з Расіяй у 17 ст.
- •13. Беларусь у гады казацка-сялянскай вайны 1648-1651 гг.
- •14. Эканамічнае і сацыяльнае становішча беларускіх зямель у хуп-хуш ст.
- •15. Агульная характарыстыка беларускай культуры ў 17-18 ст.
- •16. Беларусь у гады Паўночнай вайны 1700-1721 гг.
- •17. Паўстанне 1794 г. На Беларусі. Т. Касцюшка.
- •18. Палітычны крызіс рп. Далучэнне беларускіх зямель да Расіі.
- •19. Палітыка царызму на Беларусі (канец 18 – першая палова 19 ст.)
- •20. Вайна 1812 г. І Беларусь.
- •21. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў першай палове 19 ст.
- •22. Грамадска-палітычны рух на Беларусі ў першай палове 19 ст. Паўстанне 1830-1831 гг.
- •23. Культура Беларусі ў першай палове 19ст.
- •24. Рэформа 1861 г. І асаблівасці яе правядзення на Беларусі.
- •25. Прамысловасць, транспарт і гандаль Беларусі ў 60-90 гг. 19 ст.
- •26. Сельская гаспадарка Беларусі ў 60-90 гг. 19 ст.
- •27. Паўстанне 1863-1864 гг. На Беларусі. К. Каліноўскі.
- •28. Народніцкі рух на Беларусі.
- •29. Становішча рабочых у 60-90 гг. 19 ст. Пачатак рабочага руху. Утварэнне с/д арганізацый.
- •30. Фарміраванне беларускай нацыі.
- •31. Культура Беларусі ў другой палове 19 ст.
- •32. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. На Беларусі.
- •33. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў пачатку 20 ст. Сталыпінская аграрная рэформа.
- •34. Беларусь у гады першай сусветнай вайны.
- •35. Кастрычніцкія падзеі 1917 г. На Беларусі. Усталяванне савецкай улады.
- •36. Беларускі нацыянальна-вызваленчы рух у 1917-1918 гг. Абвяшчэнне бнр.
- •37. Беларусь у гады савецка-польскай вайны 1919-1920 гг.
- •38. Пераход ад вайны да міру. Нэп на Беларусі.
- •39. Палітыка беларусізацыі, цяжкасці і поспехі яе ажыццяўлення.
- •40. Эканамічнае развіццё бсср (канец 1920-х – 1930-я гг.)
- •41. Грамадска-палітычнае жыццё Беларусі ў 20-я гг. 20ст. Ажыццяўленне палітыкі беларусізацыі. Палітычныя рэпрэсіі.
- •42. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (1921-1939)
- •43. Уз’яднанне беларускага народа ў складзе бсср. Пераутварэнні ў Зах. Беларусі.
- •44. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі.
- •45. Масавая барацьба супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў на тэрыторыі Беларусі (19741-1944 гг.)
- •46. Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Аперацыя “Баграціён”.
- •47. Аднауленне і развіццё эканомікі Беларусі ў 1944-1950гг.
- •48. Грамадска-палітычнае і культурнае жыццё ў бсср у 1944-1965 гг.
- •49. Беларусь на міжнароднай арэне (1945-1985гг.).
- •50. Прамысловасць і сельская гаспадарка Беларусі ў 1966-1985 гг.
- •51. Беларусь ва ўмовах сацыяльна-эканамічнага крызісу другой паловы 80-х пачатку 90-х гадоў.
- •52. Адукацыя, навука і культура Беларусі ў сярэдзіне 50-х – 90-х гг.
- •53. Міжнароднае становішча Беларусі ў другой палове 60-90-х гг.
- •55. Абвяшчэнне незалежнасці Рэспублікі Беларусь.
- •56. Канстытуцыя 1996 г. (агульная характарыстыка). Прэзідэнтская палітычная сістэма рб.
15. Агульная характарыстыка беларускай культуры ў 17-18 ст.
Гістарычныя ўмовы развіцця культуры Беларусі былі ўскладнены ў сярэдзіне XVII—XVIII ст. шматлікімі войнамі. У 1648—1651 гг. праходзіла казацка-сялянская вайна. Яна насіла характар антыфеадальнай барацьбы сялянства і гарадскіх нізоў пры падтрымцы казацкіх атрадаў, дасланых на Беларусь з Украіны гетманам Б. Хмяльніцкім, і закончылася паражэннем паўстанцаў. Вайна стала пачаткам разбуральнага веку ў гісторыі Беларусі. Наступная вайна Расіі і Рэчы Паспалітай 1654—1667 гг. была звязана з далучэннем да Расіі па ўмовах Пераяслаўскай рады (саюза паміж украінскім гетманам Б. Хмяльніцкім і рускім царом Аляксеем Міхайлавічам, заключаным у 1654 г. у Пераяслаўлі) левабярэжнай Украіны, якая знаходзілася раней у складзе Рэчы Паспалітай. У выніку войн у другой палове XVII ст. беларускае насельніцтва, галоўным чынам майстры-рамеснікі, прымусова перасялялася ў Расійскую дзяржаву. Вялікая колькасць жыхароў беларускіх зямель апынулася ў Маскве, дзе пасялілася ў Мяшчанскай слабадзе (назва гэтага раёна Масквы была звязана з назвай гарадскіх жыхароў Беларусі — мяшчане).
Майстры з Беларусі на чале са шклоўскім разьбяром Клімам Міхайлавым стварылі сапраўдны шэдэўр XVII ст. — пя-ціярусны, разьбяны, пазалочаны іканастас у Смаленскім саборы маскоўскага Новадзявочага манастыра. Беларускія майстры таксама ўпрыгожвалі аб'ёмнай пазалочанай разьбой драўляны палац цара Аляксея Міхайлавіча ў сяле Каломенскае пад Масквой. Такім чынам, майстры-беларусы запачаткавалі ў Расіі аб'ёмную разьбу і праз яе развіццё драўляную скульптуру якую раней рашуча забараняла праваслаўная царква.
Асаблівую славу і попыт набыла невядомая раней у Маскве шматколерная рэльефная кафля (керамічная плітка): «му-раўленая» (з празрыстай зялёнай палівай) і «цанінная» (размаляваная непразрыстай эмаллю розных колераў). Усяго ў Маскве працавалі беларускія майстры 52 спецыяльнасцей, а таксама гандляры. 26 жыхароў Мяшчанскай слабады сталі акцёрамі першага ў Расіі прыдворнага тэатра, створанага ў 1672 г. Сімяонам Полацкім.
Баявыя дзеянні ў час Паўночнай вайны 1700—1721 гг., якую вялі Расія, Данія, Саксонія, Рэч Паспалітая супраць Швецыі, разгарнуліся на тэрыторыі Беларуси У 1708 г. пад вёскай Лясная каля Магілёва адбылася бітва, у якой расійскае войска разбіла шведаў, што накіроўваліся на дапамогу войскам свайго караля Карла XII на Украіну. Пётр I назваў гэтую бітву «маці Палтаўскай баталіі». У час вайны былі зруй-наваны і спалены многія беларускія гарады.
Гістарычныя ўмовы развіцця культуры Беларусі былі звяза-ны таксама з узмацненнем працэсу акаталічвання. Шляхта ВКЛ, што імкнулася да «залатых шляхецкіх вольнасцеи» польскаи шляхты, усё больш «паварочвалася» да каталіцызму, які далу-чаў яе да польскаи культуры і мовы. У XVII—XVIII стст. гаспадарыла ў ВКЛ цалкам апалячаная беларуская шляхта. У 1697 г. дзяржаўнымі мовамі ў Рэчы Паспалітай былі абвешчаны толькі польская і лацінская. Беларуская мова страціла статус мовы афіцыйнага справаводства. Беларускамоўнай заставалася пераважна народная культура. Беларускай гавор-кай карысталіся сяляне, гарадскія нізы, частка шляхты. Многія ўраджэнцы Беларусі ў гэты час пісалі на польскаи або лацінскай мове, аднак змест іх твораў і жыццевая пазіцыя нярэдка заставаліся духоўна блізкімі да мовы народа і яго тра-дыцый.
У другой палове XVIII ст. на тэрыторыю Беларусі з Еўро-пы пачынаюць пранікаць ідэі Асветніцтва, звязаныя з прыя-рытэтам (перавагай) асветы, навукі, розуму ў жыцці асобы, грамадства, дзяржавы. Грамадскім ідэалам становіцца разумны адукаваны чалавек. Пашырэнню асветніцкіх ідэй спрыялі навуковыя адкрыцці ў прыродазнаўстве і дасягненні ў галіне гуманітарных ведаў. На тэрыторыі Беларусі былі вядомы творы Ф. Вальтэра, Д. Дзідро, Ш. Мантэск'е, Ж.-Ж. Русо і іншых французскіх асветнікаў. Пад кіраўніцтвам французскага вучонага Ж. Жыльбера пачала дзейнічаць медыцынская школа ў Гародні, пры якой былі створаны аптэка і батанічны сад.
-------------------------