- •1. Азначэнне паняцця "гістарычная крыніца". Прырода гістарычнай крыніцы. Суадносіны гістарычных крыніц і гістарычных дапаможнікаў.
- •2. Сістэматызацыя і класіфікацыя гістарычных крыніц.
- •3. Класіфікацыя пісьмовых крыніц.
- •4. Азначэнне крыніцазнаўства. Аб'ект і прадмет навукі. Тэарэтычнае і прыкладное крыніцазнаўства.
- •5. Месца крыніцазнаўства ў сістэме гуманітарных ведаў.
- •6. Месца крыніцазнаўства ў сістэме гістарычных ведаў.
- •7. Развіццё крыніцазнаўства ў эпоху Сярэдневякоўя.
- •8. Развіццё крыніцазнаўства ў эпоху Адраджэння. Дзейнасць "эрудытаў" у галіне фарміравання элементаў крыніцазнаўства як навукі.
- •9. Развіццё крыніцазнаўства ў другой палове XVIII - XIX ст.
- •10. Развіццё крыніцазнаўства ў пач. XX ст.
- •11. Фарміраванне крыніцазнаўства як навукі ў ссср у 1917 - 1950-я гг.
- •12. Развіццё крыніцазнаўства ў другой палове XX ст.
- •13. Развіццё крыніцазнаўства ў Беларусі.
- •14. Характарыстыка асноўных этапаў работы з гістарычнай крыніцай.
- •15. Паняцце і змест крыніцазнаўчай эўрыстыкі. Пошук гістарычных крыніц ў камп'ютарнай сетцы Інтэрнэт.
- •16. Паняцце і змест бібліяграфічнай эўрыстыкі.
- •17. Паняцце і змест архіўнай эўрыстыкі. Арганізацыя пошуку крыніц у архівах.
- •18. Паняцце "крыніцазнаўчая крытыка". Асноўныя этапы крыніцазнаўчай крытыкі і іх характарыстыка.
- •19. Паняцце "знешняя крытыка гістарычных крыніц". Складаючыя знешняй крытыкі.
- •20. Даследаванне тэксту гістарычнай крыніцы.
- •21. Высвятленне часу стварэння гістарычнай крыніцы.
- •22. Высвятленне месца стварэння гістарычнай крыніцы.
- •23. Высвятлення аўтара гістарычнай крыніцы.
- •24. Інтэрпрэтацыя гістарычных крыніц.
- •25. Вызначэнне аўтэнтычнасці (сапраўднасці) і падробленасці гістарычных крыніц.
- •26. Падставы і матывы для падробак гістарычных крыніц. Асноўныя прыкметы падробак гістарычных крыніц.
- •27. Паняцце "ўнутраная крытыка". Мэта і змест унутранай крытыкі.
- •28. Паняцце верагоднасці гістарычнай крыніцы. Паўната і дакладнасць інфармацыі крыніцы.
- •29. Крыніцазнаўчы сінтэз.
- •30. Праблемы вывучэння рэчавых, выяўленчых, аудыяльных крыніц.
- •31. Характарыстыка матэрыялаў заканадаўства зямель Русі IX - XIII стст.
- •32. Характарыстыка матэрыялаў заканадаўства перыяду Вялікага княства Літоўскага.
- •33. Характарыстыка матэрыялаў заканадаўства перыяду Расійскай імперыі.
- •34. Характарыстыка матэрыялаў заканадаўства найноўшага часу.
- •35. Агульная характарыстыка актавых матэрыялаў. Віды актаў. Актавы фармуляр.
- •36. Этапы развіцця актавых матэрыялаў.
- •37. Агульная характарыстыка матэрыялаў справаводства.
- •38. Характарыстыка матэрыялаў справаводства перыяду Вялікага княства Літоўскага. Сеймавыя матэрыялы XVI - XVII стст.
- •39. Канцэлярыя Вялікага княства Літоўскага і яе кнігі. Першапачатковы і сучасны стан кніг.
- •40. Асноўныя этапы навуковага засваення і вывучэння "Літоўскай метрыкі". Віды дакументавання і тэрміналогіі Метрыкі.
- •41. Мытныя кнігі як крыніца для вывучэння сацыяльна-эканамічнай гісторы Беларусі XIV - XVIII стст.
- •42. Характарыстыка матэрыялаў справаводства перыяду Расійскай імперыі. Справаздачы губернатараў як крыніца па гісторыі Беларусі.
- •43. Характарыстыка і класіфікацыя дакументаў справаводства найноўшага часу.
- •44. Характарыстыка і этапы развіцця статыстычных матэрыялаў.
- •45. Зараджэнне статыстыкі. Гаспадарчыя апісанні і дакументы фіскальнага ўліку насельніцтва XVI - XVIII стст. Як гістарычныя крыніцы.
- •46. Эканоміка-геаграфічныя і гаспадарчыя апісанні, матэрыялы фіскальнага ўліку канца XVIII - першай паловы XIX ст. Як гістарычныя крыніцы.
- •47. Характарыстыка статыстычных крыніц другой паловы XIX - пачатку XX ст.
- •48. Характарыстыка статыстычных крыніц найноўшага часу.
- •49. Характарыстыка летапісаў і хронік як гістарычных крыніц. Этапы летапісання на Беларусі.
- •50. Характарыстыка беларускага летапісання XI - XIV стст.
- •51. Характарыстыка беларускага летапісання XV - XVI стст.
- •52. Асаблівасці летапісання XVII - XVIII стст.
- •53. Характарыстыка мемуарнай літаратуры як гістарычнай крыніцы. Этапы развіцця
- •54. Характарыстыка агіяграфічных крыніц.
- •55. Характарыстыка літаратурных і публіцыстычных твораў XI - XIII ст.
- •56. Характарыстыка публіцыстычных твораў XVI - XVIII ст.
- •57. Характарыстыка публіцыстычных твораў XIX - XX ст.
- •58. Характарыстыка эпісталярных крыніц.
- •59. Спецыфічнасць перыядычнага друку як гістарычнай крыніцы.
- •60. Этапы развіцця перыядычнага друку ў Беларусі.
43. Характарыстыка і класіфікацыя дакументаў справаводства найноўшага часу.
У савецкі час істотна павялічваецца колькасць дакументаў справаводства і ўзрастае іх роля ў адлюстраванні розных аспектаў жыцця грамадства. Ператварэнне партыі бальшавікоў напачатку ў партыю кіруючую, а пасля і ў адзіную прадвызначыла яе перараджэнне у бюракратычную дзяржаўную структуру. Класіфікацыя Для вывучэння дакументаў справаводства вялікае значэнне маюць класіфікацыі ў залежнасці ад функцый, якія яны выконваюць у ажыццяўленні кіравання і выканання прынятых рашэнняў. 1. Арганізацыйна-распарадчая дакументацыя (АРД) у сваю чаргу падзяляецца на наступныя групы матэрыялаў:а) Арганізацыйная дакументацыя, што ўключае палажэнні, статуты (у тым ліку партыйныя), правілы, нарматывы, абавязкі і вызначае парадак пэўнай дзейнасці, структуры, задачы, формы і метады выканання, узаемаадносіны прадпрыемстваў, устаноў, арганізацый . б) Распарадчая дакументацыя ўяўляе сабой працяг арганізацыйнай і мае асноўнай функцыяй рэалізацыю дзейнасці па кіраванні; да гэтай групы адносяць рашэнні, рэзалюцыі, загады, інструкцыі, цыркуляры, распараджэнні, даручэнні, прадпісанні і наказы.в) Iнфармацыйна-даведачныя матэрыялы, што маюць на мэце апавяшчэнне аб прынятых рашэннях: афішы, аб'явы, плакаты, бюлетэні.г) Бягучая перапіска прадпрыемстваў, устаноў, арганізацый і іх прадстаўнікоў у форме тэлеграм, тэлеграфных і тэлетайпных паведамленняў, тэлефанаграм. Вельмі істотную частку гэтай групы складаюць пісьмы насельніцтва ў дзяржаўныя і грамадскія арганізацыі і ўстановы (сюды ж можна аднесці і дэпутацкія запыты). д) Дыпламатычная перапіска, якая мае свае спецыфічныя рысы. Па-першае, гэта дакладна аформленыя формы: асабістыя і вербальныя ноты, мемарандумы, памятныя запіскі, якія складаюцца ў адпаведнасці з нормамі міжнароднага пратаколу. е) Пратаколы і стэнаграмы пасяджэнняў калегіяльных і калектыўных органаў, канферэнцый, з'ездаў. Колькасць пратакольнай дакументацыі ў савецкі час істотна ўзрастае. Стэнаграмы з’яўляюцца, па сутнасці, асобай формай пратакольнай дакументацыі. У адрозненне ад пратаколу непасрэдна, стэнаграмы ўяўляюць падрабязнае і поўнае выкладанне ходу пасяджэнняў ці сходаў. З 1970-х гг. усё часцей практыкуецца такая форма вядзення пратаколаў, як магнітафонныя запісы.2. Матэрыялы планавання народнай гаспадаркі ўзнікаюць у сферы савецкага справаводства ўжо з пачаткам дзейнасці УСНГ (Усерасійскага Савета народнай гаспадаркі). 3. Улікова-кантрольная дакументацыя мае на мэце рэгістрацыю мерапрыемстваў у працэсе кіраўнічай і грамадскай дзейнасці, іх кантроль. Уліковыя дакументы ўключаюць анкеты, лісткі, журналы і кнігі ўліку, рэестры, кадастры, табелі, тарыфы, рахункі, балансы. Кантрольныя (вельмі цесна звязаныя з уліковымі) – матэрыялы рэвізій, праверак, заключэнняў аб працы, дзейнасці, рэгістрацыі, аднаразовых абследаванняў. 4. Справаздачная дакументацыя абагульняе звесткі названых вышэй дакументаў (не трэба блытаць справаздачную и справаводчую дакументацыю). Гэта не толькі агляд, але і аналіз дзейнасці пэўных устаноў за пэўны час, адначасова і пэўная інтэпрэтацыя вынікаў, якая мае магчымасць акрэсліць перспектывы развіцця.Існуе шмат іншага, што аб'ядноўвае дакументы справаводства розных перыядаў. Па-першае, гэта рэквізіты – лагічна непадзельныя элементы ў межах з'явы, якая адлюстроўваецца ў дакуменце (напрыклад, назва прадпрыемства, што прысутнічае ў ім). Па-другое, гэта прыкметы дакумента – яго якасныя асаблівасці (паслядоўнасць падзей, уласці-васцей – напрыклад, мерапрыемствы па павышэнні ўраджайнасці) і паказчыкі – як правіла, колькасныя ацэнкі (узровень ураджайнасці і інш.)Як і ў справаводчай практыцы папярэдніх часоў можна вызначыць комплексы афіцыйных і неафіцыйных дакументаў. Афіцыйныя дакументы маюць службовае пацвярджэнне іх зместу з боку дзяржаўных і грамадскіх, партыйных арганізацый. Так, у асабістай справе чыноўніка могуць знаходзіцца аўтабіяграфія, што мае толькі асабісты подпіс, і характарыстыка, якая зацвярджаецца прадстаўнікамі адміністрацыі ці грамадскіх, партыйных арганізацый. У той час як аўтабіяграфія мае адвольны характар і яе можна ў пэўнай ступені разглядаць як мемуарную крыніцу, характарыстыка мае дакладна акрэслены фармуляр. Яе звесткі таксама ў большай ступені зафармалізаваны, у чым можна пераканацца, параўноўваючы характарыстыкі, выдадзеныя адной установай.У сучасны перыяд усё часцей у дачыненні да комплексаў дакументаў справаводства прымяняюцца метады колькаснага аналізу. Аднак, па-першае, неабходна памятаць, што iх прымяненне мае дапаможны характар і не з'яўляецца самамэтай. Па-другое, неабходна прымаць пад увагу, што ў дакументах змяшчаюцца звесткі, прызначаныя не для даследчыцкіх мэт, а патрабаванні для арганізацыi распарадчай і выканаўчай дзейнасці. Таму, каб вызначыць неабходныя элементы для колькаснага аналізу, гісторык з пэўных тэарэтычных пазіцый павінен іх сістэматызаваць, акрэсліць крытэрыі групы для параўнання. Пры гэтым чым большы час аддаляе нас ад часу стварэння дакументаў, тым неабходны большы аб'ём падрыхтоўчай працы (уяўленне аб абставінах стварэння матэрыялаў, веданне шматлікіх падрабязнасцей і дэталей).