- •Қазақстан Республикасы төтенше жағдайлар жөніндегі Агенттігі
- •"Тіршілік қауіпсіздігі" курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған
- •Оқу құралы
- •VIII тарау. Жарақаттар жарақаттар түрі
- •Корсету
- •Естен тануга карсы шаралар
- •Буынның шыгу белгілері
- •Үзақ қысуда болудыц салдары
- •Оқига орнында квмек корсету
- •Балалар жарақатыиыц себептері
- •Бас жарақаттары
- •Алгашқы медициналык жәрдем
- •Бac жарақаты кезінде таза таңғыш қою тэртібі.
- •1 Сурет. Баска «тақия» тэріздес таңгыш орау.
- •Кеуденің жарақаты
- •7 Сурст. Ашык пневмоторакс кезінде жапсырғышпен таңғыш қою
- •Іштің төменгі жағына тазартқыш таңгыш қою
- •8 Сурет. Іштің төменгі жағына (а) жоне шап тенірегіне (б) масак,
- •12 Сурет. Білек сүйегі сынған кезде шина к.Ою.
- •14 Сурет. Иык буыны мен иык сынган кездегі келік иммобилизациясы. 13 сурет Аяк-колдың үстіне к.Ою үшін сым саты шинасын даярлау.
- •19 Сурет. Санды косалкы заттармен иммобилизациялау.
- •Омыртқаның қыскаша анатомиясы
- •20 Сурет. Омыртк.Аның кеуде және бүгана түсы зақымданган кезде аіаш к.Алқанмен акету.
- •21 Сурет. Мақта-дәкі жагасының комегімен көлік иммобилизациясы.
- •Жамбас сүйектерінің сынулары
- •23 Сурет. Жамбас сүйегі сышан сырк,атгың экету ксзіндегі жагдайы.
- •Балалар сүйектерінің сыну ерекшеліктері
- •Жаралар. Жаралар инфекциясы
- •Жаралардың жіктелуі
- •24 Сурет Түйрелген жаралар
- •Тану материалы, жеке таңу пакеті және оны пайдалану тәртібі
- •28 Сурет. Жеке таңгыш пакеті: н) орамнан пакетті алу; б) ашылған күйіндегі пакет
- •Таңгыш түрлсрі және аяқ-қол жарақаттанган кезде тазартыла гын тадғыш к.Ою ережесі
- •29 Сурет. Байламдық таңғыштар: а) басм; б) бөксеге; е) сираққа; ғ) қолды ұстау үшін
- •30 Сурет. Таңғыш кою кезінде бинтті дүрыс орау.
- •Қолга, білек пен иыққа тангыш кою тэртібі
- •31 Сурет. Тақғыштар: а) саусакка спиралды таңғыш кою; б) колдан шаиіағына крест тәрізді таңғыш кою;
- •32 Сурет. Иык. Буынындагы таңғыш.
- •Қанның ағуы
- •36 Сурет. Қаннын. Күре тамырдан ағуы.
- •37 Сурет. Қаннын кок тамырдан ағуы.
- •38 Сурет. Күре тамырды кысатын дагдылы жерлер.
- •39 Сурет. Күре тамырды саусақпен к.Ыеу: а) үйқы күре тамыры; б) шықшыт күре тамыры; в) самай күре тамыры; в) такымдық күре тамыр, г) иық күре тамыры; д) қолтық күре тамыры; е) санның күре тамыры.
- •40 Сурет. Қан ағуының уақытша токтауы: а) тақымдык, күре тамырдан; б) сан күре тамырьгнан; в) тізе асты тамырынан; г) колдын төңірегін к.Атты байлау арқылы иык
- •43 Сурет. Қан күре тамырдан акхан кезде қан тоқтататын күдіргі қойылатын жер: 1 табан; 2 сирак. Пен жіліңшік буыны; 3 қолдың шашағы; 4 білек пен шынтақ буыны; 5 иык; 6 сан.
- •44 Сурет. Күре тамырдан қанның агуын токтату: а-із) операциялардьщ кезектілігі
- •Қан қүю туралы түсінік
- •Күйік. Үсік шалу. Сол ксздердегі дәрігерге дейінгі кемек.
- •45 Сурет Өртүрлі тоитагы кандардың сойкестігі.
- •Суға бату. Электр жарақаты. Күннщ өтуі және ыстық тию.
- •Суга баткан кездегі алгашкы медициналык және дорігерге дейінгі көмек
- •50 Сурет. Зардап шегушінің тыныс жолдары мен аск.Азанынан суды шығару үшін келітірілітін қажетті жагдай.
- •51 Сурет. "Ауызға — ауыз" әдісімен жасанды демалдыру: а) жасанды тыныс алдыруга арналган арнайы ауа урлегіш.
- •53 Сурет. Шефер одісімен жанды тыныс алдыру: а) ауа жұту; б) ауа шыгару
- •52 Сурет. Сильвестр әдісімен жасанды тыныс алдыру: а) ауа жүту; б) ауа шығару.
- •55 Сурет. Жасанды тыныс алдыру жоне жүректі жанама сылау. А) ауа жүту; б) ауа шыгару
- •Жүректің қатты әлсіреуі туралы түсінік
- •Стенокардия (жүрек үстамасы)
- •Дәрігерге дейінгі көмек
- •Гипертония
- •Инсульт, мидын шайкалуы
- •Талықсу
- •Алғашқы комек
- •Жүрек кызметі мен тыныс алудын. Тоқтау белгілері
- •Клиникалык олімнін белгілері
- •Жүректі жандандыру соккысы
- •56 Сурет. Жүректі жандандыру соккысы
- •58 Сурет. Бактериялар: а-е) жібек күрты түрінде; ж-и) таякша түрінде; к) вибриондар, л) епмриллалар; м) спирохеттер
- •61 Сурет ддп-1 дезинфекциялық- жуып- шаю қондыргысы:
- •Аса қауіпті (карантиндік) жуқпалы аурулар тобы
- •Қатаң жүқпалы аурулардан сақтану режимі жагдайывдағы жүмысқа емдеу мекемелерін кошіру
- •Емдеу мекемесіндегі жүмыс тәртібі
- •Обадан қорғайтын костюмді кию және шешу тәртібі
- •XI тарау. Қазақстандағы әлеуметтік маңызды аурулар Туберкулез (қүрт ауруы)
- •Вируcmы гепатит
- •Педикулез (биттеу)
- •Терінің паразитарлы аурулары Қотыр
- •Улы санырауқүлактармен улану
- •Саңырауқүлақнен улануды емдеу
- •Саңыраукүлақпен уланудан сақтандыру
- •Өсімдік уларымен улану
- •Тамақтан улану
- •XIII тарау. Салауатты өмір салтының қалыптасуы өмір салты және денсаулық
- •Кененің кіруі
- •11.1111:11.И I an эдебиеттер ттзімі
Қатаң жүқпалы аурулардан сақтану режимі жагдайывдағы жүмысқа емдеу мекемелерін кошіру
Қатаң жүқпалы аурулардан сақтану режимі жағдайындаты жүмысқа емдеу мекемелерін копиру кезіндегі басты міндет аса қауіпті жүкпалыларды (АҚЖ) халық арасында таралуын, сондай- ак медицина қызметиіілерінің ыктимал жүктыруын ескертуге бағытталған бірқатар шараларды сактау болып табылады. Бүған АҚЖ жүту жолын, сактандыру шараларын, ауруларға кызмет корсетудің практикалык дағдыларын сіңіру және ерекше жүқпалы аурудан сақталу режимі мен еңбек тәртібін накты орындау арқылы қол жеткізіледі.
Қатаң жүқпалы аурудан сақталу режимі жагдайындағы жүмыс дағдыларын сіңіруге:
- АҚЖ бойынша теориялык білімді котеру;
қызметшілерді обадан корғайтын костюммен жүмыс істеуге үйрету;
емдеу мекемелерінде шартты АҚЖ ауруларын қабылдау және кызмет корсету тертібі бойынша кызметкерлердің практикалык жаттығулары;
- арнайы сабақтар мен жаттыгуларға белсенді катысу;
Этиология. Түйнемепіц коздырғышы - спораларды құрайтын бацилла. Түйнеменің споралары вегететативтік (өсіп өну) түрі ауасыз, қыздырған ксздс, әртүрлі дезифекциялаушы күралдары ықпалымем тез өледі.
Түйнеменің тері түрі кезіндегі инкубациялық мерзімі 2-3 күнге төн, кейде 5-7 төулікке дейін жалғасуы мүмкін. Өкпелік және ішектік түрінде 1-2 тәуліктен аспайды. Аурулардың 95 пайызыида түйнеме тері түрінде өтеді.
Аурудың тері түрі сатылай басталады. Әуеліде сыркаттың жалпы жағдайы бүзьитмайды, терінің темцературасы калыпты. Теріде қышыма қызыл дақ пайда болады, ол тері децгейіне көтеріліи, бөртіктенеді, кейіннен бөртік орнында лайлы қанды ірің толган күлдіреуік дамиды, біраз уақыттан соц күлдіреуік ірідді безеуге, артынша түйнемеге айналады. Процесс ore жылдам өтеді, дақ пайда болтан сәтген бастап іріңді безеу шыққапга дейін бірпеше сагат отеді, ауыратын орындар қышиды және ысиды.
Жалпы уланудьщ белгілері бірінші тәуліктің аягында немесе екінші күні пайда болады (дененің қызуы, дененің температурасы 39-40 градуска, жалпы әлсіздік, қозғалута қабілетсіз, жүрек лүпілдейді). Қызу 5-7 куннің бойьшда үсталады және күрт түседі.
Әдетте ісік болмайды, алайда сол түйіндері үлкейіп ауырады. Түйнемелік "карбункулң аймағының өзінде аурудың байқалмауы ортақ сипат.
Ет өнімдерін жеу арқылы жүққан түйнеменіц ішектік түрінде жалпы улану байқалады, дене температурасы көтеріледі, қүрсақ қуысыньщ алдыңгы бөлігі ауырады, іш өтіп, қүсық келеді. Қүсык. пен қара терде қан қоспасы болуы мүмкін. Іш қампаяды, пальпация кезінде сырқыраушылық байқалады, қүрсақ тітіркенісініц белгілері білінеді.
Түйнеменің өкпелік түрі кенеттен басталады, ауыр өтеді, тіпті емдеудің қазіргі әдістері де адамды қүтқара алмайды.
Дененің температурасы 39-40 градусқа дейін және одан жоғары көтеріледі, дене катты қалтырайды, аурудың жагдайы тез нашарлайды, улану белгілері қатты біліне бастайды. Жүрек соғысының жиілігі минутына 100-120 аралығында, күре тамыр қысымы күрт төмендейді. Демігу күшейіп, жөтелген кезде канды көбікті қақырық шығады.
Өкпе түсынан ошақтық күбылыс немесе өтпелі пневмониялык (өюгенің қабынуы) күбылыс байқалады, бүйрек пен көкбауыр үлғаяды, бүған қанды іш өтумен сары ауру қосылады. А\'руды дер кезінде емдемесе, 2-4 күннен кейін қайтыс болады.
- АҚЖ ауруларына қызмет корсету үшін емдеу мекемесін ашқан жағдайда әртүрлі мүлік түрлерініц жеткілікті санын жинау аркылы қол жеткізіледі.