- •Қазақстан Республикасы төтенше жағдайлар жөніндегі Агенттігі
- •"Тіршілік қауіпсіздігі" курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған
- •Оқу құралы
- •VIII тарау. Жарақаттар жарақаттар түрі
- •Корсету
- •Естен тануга карсы шаралар
- •Буынның шыгу белгілері
- •Үзақ қысуда болудыц салдары
- •Оқига орнында квмек корсету
- •Балалар жарақатыиыц себептері
- •Бас жарақаттары
- •Алгашқы медициналык жәрдем
- •Бac жарақаты кезінде таза таңғыш қою тэртібі.
- •1 Сурет. Баска «тақия» тэріздес таңгыш орау.
- •Кеуденің жарақаты
- •7 Сурст. Ашык пневмоторакс кезінде жапсырғышпен таңғыш қою
- •Іштің төменгі жағына тазартқыш таңгыш қою
- •8 Сурет. Іштің төменгі жағына (а) жоне шап тенірегіне (б) масак,
- •12 Сурет. Білек сүйегі сынған кезде шина к.Ою.
- •14 Сурет. Иык буыны мен иык сынган кездегі келік иммобилизациясы. 13 сурет Аяк-колдың үстіне к.Ою үшін сым саты шинасын даярлау.
- •19 Сурет. Санды косалкы заттармен иммобилизациялау.
- •Омыртқаның қыскаша анатомиясы
- •20 Сурет. Омыртк.Аның кеуде және бүгана түсы зақымданган кезде аіаш к.Алқанмен акету.
- •21 Сурет. Мақта-дәкі жагасының комегімен көлік иммобилизациясы.
- •Жамбас сүйектерінің сынулары
- •23 Сурет. Жамбас сүйегі сышан сырк,атгың экету ксзіндегі жагдайы.
- •Балалар сүйектерінің сыну ерекшеліктері
- •Жаралар. Жаралар инфекциясы
- •Жаралардың жіктелуі
- •24 Сурет Түйрелген жаралар
- •Тану материалы, жеке таңу пакеті және оны пайдалану тәртібі
- •28 Сурет. Жеке таңгыш пакеті: н) орамнан пакетті алу; б) ашылған күйіндегі пакет
- •Таңгыш түрлсрі және аяқ-қол жарақаттанган кезде тазартыла гын тадғыш к.Ою ережесі
- •29 Сурет. Байламдық таңғыштар: а) басм; б) бөксеге; е) сираққа; ғ) қолды ұстау үшін
- •30 Сурет. Таңғыш кою кезінде бинтті дүрыс орау.
- •Қолга, білек пен иыққа тангыш кою тэртібі
- •31 Сурет. Тақғыштар: а) саусакка спиралды таңғыш кою; б) колдан шаиіағына крест тәрізді таңғыш кою;
- •32 Сурет. Иык. Буынындагы таңғыш.
- •Қанның ағуы
- •36 Сурет. Қаннын. Күре тамырдан ағуы.
- •37 Сурет. Қаннын кок тамырдан ағуы.
- •38 Сурет. Күре тамырды кысатын дагдылы жерлер.
- •39 Сурет. Күре тамырды саусақпен к.Ыеу: а) үйқы күре тамыры; б) шықшыт күре тамыры; в) самай күре тамыры; в) такымдық күре тамыр, г) иық күре тамыры; д) қолтық күре тамыры; е) санның күре тамыры.
- •40 Сурет. Қан ағуының уақытша токтауы: а) тақымдык, күре тамырдан; б) сан күре тамырьгнан; в) тізе асты тамырынан; г) колдын төңірегін к.Атты байлау арқылы иык
- •43 Сурет. Қан күре тамырдан акхан кезде қан тоқтататын күдіргі қойылатын жер: 1 табан; 2 сирак. Пен жіліңшік буыны; 3 қолдың шашағы; 4 білек пен шынтақ буыны; 5 иык; 6 сан.
- •44 Сурет. Күре тамырдан қанның агуын токтату: а-із) операциялардьщ кезектілігі
- •Қан қүю туралы түсінік
- •Күйік. Үсік шалу. Сол ксздердегі дәрігерге дейінгі кемек.
- •45 Сурет Өртүрлі тоитагы кандардың сойкестігі.
- •Суға бату. Электр жарақаты. Күннщ өтуі және ыстық тию.
- •Суга баткан кездегі алгашкы медициналык және дорігерге дейінгі көмек
- •50 Сурет. Зардап шегушінің тыныс жолдары мен аск.Азанынан суды шығару үшін келітірілітін қажетті жагдай.
- •51 Сурет. "Ауызға — ауыз" әдісімен жасанды демалдыру: а) жасанды тыныс алдыруга арналган арнайы ауа урлегіш.
- •53 Сурет. Шефер одісімен жанды тыныс алдыру: а) ауа жұту; б) ауа шыгару
- •52 Сурет. Сильвестр әдісімен жасанды тыныс алдыру: а) ауа жүту; б) ауа шығару.
- •55 Сурет. Жасанды тыныс алдыру жоне жүректі жанама сылау. А) ауа жүту; б) ауа шыгару
- •Жүректің қатты әлсіреуі туралы түсінік
- •Стенокардия (жүрек үстамасы)
- •Дәрігерге дейінгі көмек
- •Гипертония
- •Инсульт, мидын шайкалуы
- •Талықсу
- •Алғашқы комек
- •Жүрек кызметі мен тыныс алудын. Тоқтау белгілері
- •Клиникалык олімнін белгілері
- •Жүректі жандандыру соккысы
- •56 Сурет. Жүректі жандандыру соккысы
- •58 Сурет. Бактериялар: а-е) жібек күрты түрінде; ж-и) таякша түрінде; к) вибриондар, л) епмриллалар; м) спирохеттер
- •61 Сурет ддп-1 дезинфекциялық- жуып- шаю қондыргысы:
- •Аса қауіпті (карантиндік) жуқпалы аурулар тобы
- •Қатаң жүқпалы аурулардан сақтану режимі жагдайывдағы жүмысқа емдеу мекемелерін кошіру
- •Емдеу мекемесіндегі жүмыс тәртібі
- •Обадан қорғайтын костюмді кию және шешу тәртібі
- •XI тарау. Қазақстандағы әлеуметтік маңызды аурулар Туберкулез (қүрт ауруы)
- •Вируcmы гепатит
- •Педикулез (биттеу)
- •Терінің паразитарлы аурулары Қотыр
- •Улы санырауқүлактармен улану
- •Саңырауқүлақнен улануды емдеу
- •Саңыраукүлақпен уланудан сақтандыру
- •Өсімдік уларымен улану
- •Тамақтан улану
- •XIII тарау. Салауатты өмір салтының қалыптасуы өмір салты және денсаулық
- •Кененің кіруі
- •11.1111:11.И I an эдебиеттер ттзімі
11.1111:11.И I an эдебиеттер ттзімі
liyliium И I , I .\ 1 и и и ,.i II В Основы медицинских знаний. M., Л( I ЛТД. 1997.
БурквЭЯН ЛИ РуіСОВОДі I в<> пи медицинской службе Гражданской обороны М . Медицина, 1'") і
I.V'.iiuiii В II Первая медицинская помощь. М., Медицина, 1969. Но п.ним К I Академии выживания М., Толк, Технопошос, 1996. Mi .пикни 11 () ., Amm.tuhi I (• . I ср. 111 i.ciiKO ДА Интенсивная терапия
некоторых острых отравлений, 1979.
Гомиков СИ. Нсотиожпаи немощь при острых отравлениях. М., Медицина, 1977.
Гостюшин А.В. Яшин. (ОПедия экстремальных ситуаций. М., Зеркало 1994.
Ильичев А.А. Популярная энциклопедия выживания. Челябинск. Оцтүстік Орал кітап баснасы, 1996.
Ильичев А.А. Большая энциклопедия выживания в экстемальных ситуациях. ЭКСМО-ПРЕСС, М., 2000.
Казьмин А.И. Руководство по трапмотологии для медицинской службы ГО. М., Медицина, 1978.
Колбовский Б.Г. Пособие по проведению профилактических и противоэпидемических мероприятий при особо опасных инфекциях в войсках. 1981.
Курцев П.А. Медико-санитарная подготовка учащихся. М.. Проосвещение, 1988.
Чазов Е.И. Справочник по оказанию скорой и неотложной помощи. М., Медицина. 1971.
Шабанов А.И. Медицинский справочник для фельдшеров. М., Медгиз, 1960.
Шляхов Э.Н- Практическая эпидемиология. Кишинев, Карта Молдовеняскэ, 1974.
Шмелев Н.А., Эйнис В.Л. Справочник фтизиатра. М.. Медицина, 1975.
Ястребов М.Е. и др. Оказание первой Медицинской помощи, сбор и эвакуация раненых с поля боя. М., Воениздат, 1977.
Стивелл А. Техника выживания в экстремальных условиях. М., Файр-пресс, 2001.
Дарман П. Учебник выживания в экстремальных условиях «Яуза», 2001.
Рябочкин В.М., Назаренко Г.И. Медицина катастроф. Учебное пособие. «ИНИ ЛТД», М., 1996.
Пособие по первой помощи при чрезвычайных ситуациях и вооруженных конфликтах. МФОКК и КП. Алматы, 2001.
Первая помнив.. Оқу күралы. Ресей Қызыл Крест когамы, 1997.
Illavmcii Н Н Виноградов А.В. Первая медицинская помощь в чре ншчаііііых си i \ ііиимч. М. 2000.
Атмосфера қосындыларындағы ШЖК. Атмосфера косындыларындагы негізгі физикалық сипаттама қалыпты жагдайлар кезіндегі ауа көлемінің бірлігіндегі, әдетте мг/м 3 алынады, заттар мөлшерінің коғщентрациясы болып табылады. Қосындылар концентрациясын адам мен қоршаған ортаға заттардың ықпалының физикалық, химиялық және озге түрлері анықтайды.
Суаттар қосындыларындағы ІІІЖК. Суаттардағы су сапасын нормалау, белгіленген самитарлык тәртіптерге сөйкес жүргізіледі (г/мЗ).
Топырак қосындылардағы ШЖК — бүл топырақпен түйісетіп қоршаған орта мен адам денсаулығына, сондай-ақ топырақтьщ озін-озі тазалау қабілетіне тікелей немесе жанама ықпал тудыруға тиіс емес топырактың жыртылатын қабатындағы химиялық затардың концентрациясы.
Атмосфераны ластаудыд әрбір кезі үшін зияндьі заттар ШЖҚ МЕМстандарттар талаптарына сәйкес беліленеді.
Қызметтің өзге түрлерінен адам омірі мен денсаулыгын қоргау басымдығы, омір, еңбек және қоршаған табиғи ортаның тыныстауы үшін қолайлы азаматтар қүқықтарының нақты кепілдіктерін қамтамасыз ету - қоршаған табиғи ортаны корғаудың негізгі принциптернің бірі.
Туйіндей айтқапда баршамыздың денсаулығымыз қоршаған ортаның жәй-күйіне тікелей байланысты.