2. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Сіз өз қалаңызда «бейформальды» жастарды көрдіңіз бе?

2. «Бейформальды» жастар қалай киінеді?

3. «Субмәдениет» деген ұғымды қалай түсінесіз?

4. Қазір қоғамымызда қандай субмәдениет түрлері бар?

5. Павлодарда өткен бейформальды жастар фестиваліне қандай жастар қатысты?

6. «Бейформальды» жастардың дүниетанымы қандай?

7. Қазақ жастарының арасында осындай жастар кездесе ме?

3.Мәтіннен сын есімдері бар сөйлемдерді теріп жазыңыз, сын есімдердің түрлерін ажыратыңыз.

Үлгі:

Қап-қара (күшейтпелі) киініп, бет-жүзін қарамен (жай) бояп, үсті-басына темір-терсектерді жалтыратып іліп, денесіне сурет салдырып алған немесе басқа да ерекше тұстары бар, өзгелерге ұқсамайтын жастарды көрсеңіз, шошымаңыз.

4. Пікірталас өткіземіз.

Тыңдаушылар бірнеше топтарға бөлінеді. Әр топ өз позициясын дәлелдейді, өмірден мысалдар келтіреді, топтар бір-біріне сұрақтар даярлайды.

1-ші топ. – «Әркім өз қалауынша киінуге құқы бар»

2-ші топ. – «Адам аласы ішінде» дегендей, адамға киіміне қарап баға беруге бьолмайды.

3-ші топ. – «Субмәдениетті де қолдауға болады».

4-ші топ. – «Киім кию этиксын берік ұстанған жөн деп ойлаймын».

5. Мәтінді оқып, мағынасын есте сақтаңыз.

Адамды тани аласың ба?

Бұл өмірде кімнің кім екенін кескін-келбетіне қарамай-ақ, ісінен де білуге болады. Данагөй қазақтың мына сөзін еске алайық.

Туыстың кім екенін, басыңа іс түсіп, жалалы болғанда білерсің,

Бауырдың кім екенін, жаның күйзеліп, жаралы болғанда білерсің,

Достың кім екенін, өмір өткелдерінен өтіп, саналы болғанда білерсің,

Жолдастың кім екенін, басыңнан бақ тайғанда білерсің,

Баланың кім екенін, күш-қуатың кетіп, қартайғанда білерсің,

Келіннің кім екенін, жағдайың кетіп, жантайғанда білерсің,

Әйелдің кім екенін, шаңырағың шайқалғанда білерсің,

Адам тану – даналықтың қайнар көзі. Жүсіп Баласағұни айтқан екен: «Кісі танымақ болсаң, ісіне қара», - деп.

Мақсұтбек Сүлеймен.

6. Жаңа тіркестерге сұрақ қойыңыз, сөздіктің көмегімен орыс тіліне аударыңыз.

Жалалы (клевета) болғанда –

Жаралы (рана) болғанда -

Саналы (сознание) болғанда –

Бақ тайғанда (несчастье) –

Қартайғанда (стареть) –

Жантайғанда (быть беспомощным) –

Шаңырағың шайқалғанда (раставание, беспокойствие) -

7. Өзара сөйлесіңіз.

• Асан, сен білесің бе, туыс қандай жағдайда жаныңда болу керек?

• Туыс адам басыңа іс түскенде жәрдем беруі керек.

• Бауырың ше?

• Бауырың жаның қиындыққа ұшырағанда қасыңда болуы керек.

• Досыңның қандай екенін қашан анық білесің?

• Досыңның қандай екенін ақылың толып, санаң оянғанда білесің.

• Бала қандай жағдайда қажет болады?

• Бала ата-ана қартайып, күші тайғанда қажет.

• Келін ше?

• Келін ата-ене қартайып, аурушаң болғанда, оларға жағдай жасауы керек.

8. Берілген сөздердің антонимдерін табыңыз.

Туыс –

Бауыр –

Дос –

Қартаю –

Шаңырағы шайқалу –

Жағдайы кету -

9. Фразеологиялық тіркестерді біліп алыңыз.

Тайға таңба басқандай (сұрағы: қандай?) – анық

.Сөзі мірдің оғындай (сұрағы: қандай?) - өткір

Сөзі түйеден түскендей (сұрағы: қандай?) – дөрекі

Судай жаңа (сұрағы: қандай?) – жап-жаңа

Сүттен ақ, судан таза (сұрағы: қандай?) - безвинный

10. Тест тапсырмаларын орындаңыз.

1. Адамның сырт келбетін сипаттауға арналған сын есімдерді көрсетіңіз.

А. жігерлі, салқын. Қанды, қарапайым

В. тым биік, табанды, еңбекқор

С. дөңгелек жүзді, орта бойлы, қыр мұрынды

Д. ақылды, көпшіл, ұзын бойлы

2. Күрделі сын есімді анықтаңыз.

А. Ақ сақалды адамды сыйлау – парыз.

В. Ауылдағы адамға жұмыс табылады.

С. Қысқа мерзімде аяқтады.

Д. Көгілдір түс – еркіндік белгісі.

3.Баяндауыш қай шақта тұр?

Халықтың ең таңдаулы өкілдерінің бірі ретінде біз оны сыйлыққа ұсынып отырмыз.

А. өткен шақ

В. ауыспалы осы шақ

С. келер шақ

Д. нақ осы шақ

4.Сөйлемді толықтырыңыз. Менің әжем ... киінеді.

А. ұзын

В. сәнді

С. ерекше

Д. қысқа