2. Мәтіннен шылауларды тауып, жазыңыз.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Берілген шылаулармен сөйлем құрастырыңыз.
Үшін:
Сайын:
Туралы:
Арқылы:
Шейін:
Қарай:
Гөрі:
Бұрын:
Соң:
Қатар:
Бірге:
Қоса:
4. Сөздерді тиісті орындарына қойып, мақал-мәтел құраңыз.
Аз, де, жетпіс, жігітке, өнер _________________________________.
Алды, қызыл, өнер, тіл _____________________________________.
Ашық, өнерліге, есік _______________________________________.
Кілемде, өлеңде, сөз өнері, қол өнері __________________________.
Көркі, өнер, жігіт _________________________________________.
3- сабақ
Ұлттық байлық пен ұлттық құндылықтар
1. Мәтінді оқып, аударыңыз.
Ұлттық байлық - белгілі бір уақыт мерзіміндегі қоғамның бүкіл осы мерзімге дейінгі дамуы кезеңіндегі адамдардың еңбегімен жасалған материалдық игіліктерінің жиынтығы. Ұлттық байлық жинақталған әрі нәтижелі көрсеткіштер санатына жатады және мемлекеттің экономикалық даму деңгейінің айнасы десе болады. Ұлттық байлық — бұл материалдық және рухани игіліктердің жиынтығы және осы уақытта барлығы қоғам меншігінде болады. Ұлттық байлық құрамына мыналар енеді:
а) негізгі өндірістік және өндірістік емес қорлар;
ә) айналмалы өндірістік қорлар;
б) материалдық резервтер мен сақтандыру қоры;
в) айналым қоры;
г) тұрғындар мүлкі.
Ұлттық байлық құрамына негізгі жер, ормандар, сондай — ақ табиғи ресурстар жатады және олар натуралды түрде есептелінеді.
Қазақстан өзінің ауқымы бойынша ұлттық байлықтың үлкен көлемін иеленген. Біздің республикада жалпы жер көлемі 222,5 млн.га мөлшерді құрайды, оның ішінде 82%-ауыл шаруашылығы жеріне жатады. Қазақстанда 21,7 млн.га орман мен табиғи егістіктер, 11 мың өзен, 7 мыңнан астам көл мен су қоймалары бар.Өсімдіктер қоры 6 мыңнан астам түрлерден тұрса, ал жануарлар әлемі алуан түрлі. Қазақстан - пайдалы қазбалар қоры мен олардың алуан түрлері бойынша –ТМД-дағы ең бай аймақтың бірі. Минералдық ресурстар ұлттық табыстың төрттен үшін құрайды.
Мынандай көзқарастар бар: ұлттық байлық ұғымы материалдық емес құндылықтарды да – ақпарат, ғылым-білім, тұрғындардың мәдениет деңгейін және т.б. – қамтуы қажет.
Алдағы уақытта ұлттық байлықты жетілдіру көбінесе оның сапалық жақсаруымен, табиғи байлықты тиімді игерумен, қоғамның қоршаған ортаны барынша сақтау қамқорлығымен, экологиялық қауіпсіздікті қолдау деңгейімен анықталады.
Жаңа сөздермен таныс болыңыз.
Ұлттық байлық – национальное богатство
Қоғам – общество
материалдық игіліктер – материальные ценности
даму деңгейі – уровень развития
тұрғындар – жители
экологиялық қауіпсіздік – экологическая безопасность
2. Сұрақтарға жауап беріңіздер.
Үлттық байлық деген не?
Рухани игіліктер ұлттық байлыққа жата ма?
Ұлттық байлықтың құрамына не кіреді?
Мәтінді Қазақстанның ұлттық байлығы жайлы не айтылған?
Ұлттық байлықтың көлемін қалай айқындауға болады?
Лексика-грамматикалық тапсырмалар
3.Тірек сөздер мен сөз тіркестерін есте сақтаңыз.
Ұлттық байлық, қоғамның дамуы, материалдық игіліктер, мемлекеттің дамуының айнасы, ұлттық байлықтың құрамы.
4. Диаграмманы толықтырыңыз.
5. Ұлттық музыка аспаптарын жазыңыз.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.
6. Төмендегі мәтіннен шылауларды тауып, астын сызыңыздар.
Қазақ киносы жиырмасыншы ғасырдың отызыншы жылдары дүниеге келді. Алғашқы қазақ кинотуындысы – «Аманкелді» көркем фильмі. Бұл фильмнің сценариін Бейімбет Майлин мен Ғабит Мүсірепов жазған. Бұдан соңғы кезеңдерде атақты режиссер, әрі актер Шәкен Аймановтың «Біздің сүйікті дәрігер», «Атаманның ақыры», «Атамекен», «Алдар көсе» және «Тақиялы періште» фильмдері, Абдолла Қарсақбаевтың «Менің атым –Қожа» фильмі және Сұлтан Қожықовтың «Қыз Жібек» фильмі сияқты әйгілі туындылар жарық көрді. Осы фильмдерде ұлттық өнеріміздің, сондай-ақ жалпы ұлттық болмысымыздың келбеті тамаша суреттелді. Бұл фильмдер осы күнге дейін өзінің көркемдігімен көрерменін баурайды.
Төменде берілген шылауларды қолданып, сөйлем құрастырыңыз.
Сайын, дейін, кейін, туралы, үшін, әрі, яки, және, мен, бен, пен, бірге, қатар
БӨЖ тапсырмасы. Ұлттық әдебиеттің көрнекті өкілдері жайлы шағын деректеме жазу.