4. Мәтінді жоспар бойынша мазмұндаңыз.
Уақыт – баға жетпес құндылық.
Өркениетті елдерде уақытты қалай бағалайды?
Уақыттың «жаулары».
Бейнет пен зейнеттің мағынасы.
5. Мәтінде кездесетін жаңа сөздерді біліп алыңыз.
Баға жетпес құндылық – неоценимая ценность
Сөгіс алу – здесь: быть наказанным
Дер шағында – своевременно
Бейнет – здесь: труд
Зейнет – здесь: удовольствме, благополучие
Екінші сабақ (1 сағат)
1. Сан есімдерге тиісті қосымшалар жалғап, сұхбаттасыңыз. Дара, күрделі сын есімдерді табыңыз.
- Әже, сіздің жасыңыз нешеде?
- Балапаным, менің жасым жетпіс екі... .
- Әже, сіздің немерелеріңіз көп пе?
- Әрине, қалқам. Биыл менің он алты... немерем дүниеге келді.
- Қандай бақытты жансыз, әже! Ең үлкен балаңыз да үлкен кісі шығар, ә?
- О-о-о, үлкен ұлымның жасы биыл елу екі... толды. Оның да үлкен ұлы отыз... .
- Әже, сіз институт бітіргенсіз бе?
- Иә, балам, мен Алматыдағы педагогикалық институтты 1961-... жылы бітіргенмін. Елу шақты жыл мұғалім болдым ғой.
-
Қандай жақсы адамсыз, әже. Өз балаларыңызды
да, халықтың баласын да тәрбиеледіңіз.
Ұзақ жасап, бақытты болыңыз, әже!
- Рахмет, қалқам. Өзің де бақытты бол!
2. Өлеңді оқып, мазмұнын ұғып алыңыз.
Сағаттың шықылдағы емес ермек,
Һәмишә өмір өтпек ол білдірмек.
Бір минут бір кісінің өміріне ұқсас.
Өтті, өлді, тағдыр жоқ қайта келмек.
Сағаттың өзі ұры шықылдаған,.
Өмірді білдірмеген, күнде ұрлаған.
Тиянақ жоқ, тұрлау жоқ, келді, кетті,
Қайта айналмас, бұрылмас бұлдыр заман.
Абай.
3. Төмендегі сөз тіркестерінің мағынасын жазыңыз.
Сағаттың шықылдағы –
Өмір өтпек –
Ол білдірмек –
Қайта келмек –
Қайта айналмас –
4. Сұхбаты толықтырып жазыңыз.
- Сабыр, сен Абайдың бұл өлеңін бұрын естіп пе едің?
- ------------------------------------------------------------------- .
- Бұл өлеңде не туралы айтылған?
- ---------------------------------------------- .
- «Һәмишә өмір өтпек ол білдірмек» деген сөйлемді қалай түсінесің?
- --------------------------------------------------------------------------------------- .
- Ақын неліктен «Сағаттың өзі ұры шықылдаған» деп айтқан?
- ------------------------------------------------------------------------------ .
- Ақын «бұрылмас бұлдыр заман» деп не туралы айтып отыр?
- ------------------------------------------------------------------------------ .
- Сабыр, бұл өлең адамға қандай ой салады?
- ------------------------------------------------------------------------------ .
Үшінші сабақ (1 сағат)
1. Мәтінді оқып, мазмұндаңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз.
Уақыттың ерекшеліктері.
1. Уақыт тез өтеді
Адам баласының ғұмыры «қамшының сабындай» қысқа. Ең ұзақ өмір сүрген Нұх пайғамбарға өлім періштесі: «Дүние қандай екен?» деп сұрағанда, ол: «Дүние екі есігі бар үй сияқты екен, бір есігінен кіресің де, екіншісінен шығып жүре бересің» депті.
- Сіздің ойыңыз қандай?
2. Уақыт қайтып келмейді және орны толмайды
Әрбір өткен күн, таусылған сағат, жылжыған сәтті қайтару мүмкін емес, демек олардың орны да толмайды. Үлкен білім иесі Хасан әл Басри: «Әр таң атқанда, күн адам баласына: Ей адам баласы! Мен жаңа бір жаратылыспын... мені пайдаланып қал, мен өтіп кетсем, Қияметке дейін қайтып келмеймін» дейді, деп өсиет айтқан.
- Сіз әр күніңізді орынды пайдаланасыз ба?
3. Уақыт - адамда бар нәрсенің ең қымбаты
Уақыт адамда бар нәрселердің ең қымбаты. Хасан әл Басри: «Ей адам баласы! Сен топталған күндерден тұрасың. Бір күнің кетсе, сенің бір бөлігің кетті», дейді.
- Уақыт – «адамның бір бөлшегі» дегенді қалай түсінесіз?