- •Серік Мырзалы
- •Isbn 9965-814-7
- •Isbn 9965-814-7
- •I тарау. Мәдениет аясындағы философия және оның адам мен қоғам өміріндегі алатын орны
- •§ 1. Дүниеге көзқарас және оның тарихи формалары
- •§ 2. Философия - ғылым әлде өнер ме?
- •§ 3. Философия пәні
- •§ 4. Философиянын негізгі мәселесі. Бірінші жағы
- •§ 5. Философияның негізгі мәселесі. Екінші жағы (танымдық)
- •§ 6. Философияның негізгі функциялары
- •Рефераттар тақырыптары:
- •Ойланыңыз:
- •I бөлім. Мәдениет аясындағы философияның тарихи типтері
- •II тарау. Көне заман мәдениеті аясындағы философия
- •§ 1. Философия тарихы дегеніміз не?
- •§ 2. Көне Қытай мәдениеті аясындағы философия
- •Даосизм ағымы
- •Моральдық мәселелер
- •Әлеуметтік-саяси көзқарастар
- •Таным мәселелері
- •Материалистік ағымдар
- •§ 3. Үнді мәдениет аясындағы философия
- •Джайнизм философиясы
- •Буддизм
- •§ 4. Антикалық мәдениет аясындағы философия
- •Грек мифологиясы
- •Гректердің «Жеті даналары»
- •Элея мектебі. Парменид пен Зенон
- •Демокриттің атомистік ілімі
- •§ 5. Дүниені зерттеуден адам мәселесіне бетбұрыс. Софистика. Сократ ілімі
- •Сократ ілімі
- •§ 6. Классикалық кезең. Философияда ұлы жүйелерді жасаушылар. Платон мен Аристотель
- •Логика мәселелері
- •Аристотельдің бірінші физикасы
- •§ 7. Эллинистік-Римдік философия
- •Киниктер
- •Эпикур философиясы
- •(Thеоs-құдай, lоgos-ілім)
- •Стоицизм (Стоя) философиясы
- •Скептицизм
- •Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар
- •III тарау. Орта ғасырлар мәдениеті аясындағы философия
- •§ 1. Ортағасырлық философияның ерекшеліктері
- •Гностиктер ілімі
- •§ 2. Патристикалық философия. Киелі Августиннің ілімі. (раtrіs - лат. Сөзі, - әке).
- •Адам мәселесі
- •Ақиқат және оған жету мәселесі
- •Құдай мәселесі
- •Үштік мәселесі
- •Дүниенің жаратылу мәселесі
- •Мәнгілік пен уақыт мәселесі
- •Ерік, бостандық және игі дәнекерлік
- •«Жердегі қала» мен «Құдай қаласы»
- •§ 3. Схоластикалық философия (sсһоlаstіса - лат. Сөзі, оқушы, ғалым)
- •Онтология (болмыс) мәселелері
- •Уильям Оккам ілімі
- •Уильям Оккамның номинализмі
- •Уильям Оккам ұстарасы
- •§ 4. Исламдық ортағасырлық мәдениет аясындағы арабтық-мұсылмандық философия
- •Онтологиялық (болмыстық) ілім
- •Әл-Фарабидің интеллект (ақыл-ой) жөніндегі ілімі
- •Әл-Фарабидің әлеуметтік-саяси, этикалық көзқарастары
- •Ибн-Сина мен Ибн Рошд
- •Ибн-Халдун - ұлы тарихшы, әлеуметтік және саяси философ
- •IV Қайта өрлеу (Ренессанс) мәдениеті аясындағы философия
- •§ 1. Қайта өрлеу дәуірінің ерекшеліктері
- •§ 2. Қайта өрлеу заманындағы адам мәселесіне жаңаша бетбұрыс
- •§ 3. Николай Кузанский - Қайта өрлеу заманы философиясының ұлы тұлғасы
- •§ 4. Қайта өрлеу заманындағы әлеуметтік философиялық көзқарастар. Николло Макиавелли
- •§ 5. Діни реформация және оның капиталистік қатынастардың қалыптасуы мен дамуындағы рөлі
- •§ 6. Қайта өрлеу заманындағы ғылыми жетістіктер және олардың философиялық-ой пікірге тигізген әсері
- •V тарау. Жаңа Уақыт мәдениетіндегі Батыс Еуропалық философия
- •§ 1. Ф.Бэкон - Жаңа дәуірдегі философияның алғашқы өкілі
- •§ 2. Р.Декарттың рационалдық философиясы
- •Дүниетану мәселелері. Күмәндану принципі
- •Рационалдық әдіс
- •§ 3. Т.Гоббстың философиялық көзқарастары
- •Адам мәселесі
- •§ 4. Б.Спиноза философиясы
- •Гносеология (дүниетаным) мәселелері
- •§ 5. Г.В.Лейбниц және оның монадологиясы
- •§6. ДЛокктың философиялық көзқарастары
- •Гносеологиялық мәселелер
- •VI тарау. XVIII ғасырдағы Ағарту философиясы
- •§ 1. XVIII ғ. Ағылшын философиясы
- •Шефтсберри мен Мандевиль. Моральдық мәселелер
- •Д. Юм және оның сындық скептицизмі
- •§ 2. Француз ағартушылары
- •Вольтер
- •Тарих философиясы
- •Жан-Жак Руссо
- •Адам мәселесі
- •Теңсіздік мәселесі
- •VII тарау. Хуііі-хіх ғғ. Неміс мәдениет аясындағы классикалық философия Кіріспе сөз
- •§ 1. И.Канттың өмірі мен шығармашылық жолы
- •Моральдық мәселелер
- •Еріктік мәселесі
- •Құқ және мемлекет мәселелері
- •Тарих философиясы
- •§ 2. Фихтенің философиясы
- •Тарих философиясы
- •Мемлекет пем құқ мәселелері
- •Дінге қарай бетбұрыс
- •§ 3. Шеллинг және оның философиясы
- •Табиғат философиясы
- •Өнер философиясы
- •§ 4. Гегель - неміс классикалық философиясының шыңы
- •§ 5. Фейербахтың философиялық антропологиясы
- •Рефераттар тақырыбы:
- •VIII тарау. Маркстік философия
- •Рефераттар тақырыптары:
- •IX тарау. XIX ғ. Мәдениетіндегі бейклассикалық философия
- •§ 1. А.Шопенгауердің әлемдік еркі
- •§ 2. С. Кьеркогердін философиясы
- •Рефераттар тақырыптары:
- •X тарау. Хіх-хх ғғ. Ресей мәдениеті аясындағы философия
- •§ 1. Славянофилдер мен батысшылар ағымы
- •§ 2. В.С.Соловьевтін «бәрінің бірліктегі» философиясы
- •Адам, қоғам, тарих мәселелері
- •§ 3. Діни экзистенциализм мен антропология
- •§ 4. Ғарыш философиясы
- •XI тарау. Қазақ мәдениет шеңберіндегі отандық философия
- •§1. Қазақ руханиятының ерекшеліктері
- •§ 2. Қазақ мифологиясы. Алғашқы философиялық түсініктер
- •§ 3. Орта ғасырдағы отандық философия
- •«...Есепті сөз - ер сөзінің асылы,
- •§ 4. Хү-хvіIғғ. Қазақ жырауларының шығармашылығы
- •«Алаң да алаң, алаң жұрт,
- •«Кіндігімді кескен жұрт,
- •«...Айнала бұлақ басы тең,
- •Осы ақынның сөзімен айтсақ: «Асан атты іспетті
- •§ 5. XIX ғ. Ағартушылық философия
- •Еріншек, бекер мал шашпақ -
- •§ 6. XX гасырдағы отандық философия
- •Шәкәрім философиясы мен ағартушылық идеялары
- •XX ғасырдың басындағы ағартушы-демократтардың философиялық ой-пікірлері
- •Бір өртке қаудан шыққан душар болып,
- •Кеңестік дәуірдегі отандық философия
- •Егемен Қазақстан жне философиялық ой-пікірдің дамуы
- •Рефераттар тақырыбы:
- •XII тарау. XX ғасыр мәдениеті аясындағы философия Кіріспе сөз
- •§ 1. Неопозитивизм ағымы
- •§ 2. Феноменология
- •§ 3. Герменевтика
- •§ 4. Өмір философиясы
- •Ф.Ницше және оның «билікке деген еркі»
- •Фрейдизм ағымы. Сана мен бисаналық мәселелері
- •§ 5. Экзистенциализм философиясы
- •§ 6. XX ғ. Діни философия
- •XX ғ. Христиандық философия
- •XX ғасырдағы Шығыс діни философиясы
- •Рефераттар тақырыптары:
- •II бөлім. Философияның негізгі мәселелері
- •XIII тарау. Болмыс философиясы (Онтология )
- •§ 1. Болмыс ұғымы
- •§ 2. Жалқылық пен жалпылық
- •§ 3. Тәуелсіздік пен тәуелділік
- •§ 4. Құбылыс және мән
- •§ 5, Сапа мен сан ұғымдары
- •§ 6. Өлшем мен секіріс
- •§ 7. Қозғалыс
- •§ 8. Кеңістік пен уақыт
- •§ 9. Қозғалыс тетігі
- •§ 10. Қозғалыс пен даму
- •§ 11. Даму бағыттығы
- •§ 12. Дамудағы өрлеу (прогресс) мәселесі
- •§ 13. Жүйе, элемент, құрылым
- •§ 14. Бүтін және бөлшек
- •§ 15. Мазмұн және форма
- •§ 16. Детерминизм. Себеп пен салдар
- •§17.Мүмкіндік пен шындық
- •§18. Қажеттілік пен кездейсоқтық
- •§19. Қажеттілік пен еріктік. Жауапкершілік
- •§ 20. Материя мен сана - шегіне жеткен қарама-қарсылық
- •XIV тарау. Эпистемология. Таным мәселелері
- •§ 1. Таным дегеніміз не?
- •§ 2. Танымның практикалық табиғаты
- •§ 3. Таным құрылымы
- •§4. Танымдағы ақиқат мәсслесі
- •§ 5. Таным денгейлері мен әдістері
- •Синергетика методологиясы
- •§ 6. Ғылым, техника және білім философиясы
- •Рефераттар тақырыптары:
- •Өз бетінше дайындыққа арналған сұрақтар:
- •XV тарау. Әлеуметтік философия. Қоғам болмысы
- •§ 1. Қоғам ұғымы
- •§ 2. Тарих философиясы
- •§ 3. Формациялық және цивилизациялық-мәдени тұрғыдан қарағандағы Қазақстан қоғамы
- •§ 4. Қоғам өмірінің негізгі салалары
- •XVI тарау. Рух философиясы
- •1. Философия тарихындағы рух ұғымы
- •§ 2. Рух және руханият ұғымдары
- •§ 3. Құндылықтар әлемі
- •Рефераттар тақырыптары:
- •XVII тарау. Философиялық антропология. Адам болмысы
- •§ 1. Адам ұғымы
- •§ 2. Адамның дүниеге келу мәселесі
- •§ 3. Адамның биологиялық және әлеуметтік табиғаты
- •§4. Адам өмірінің мән-мағынасы
- •§ 5. Адамның өлімі мен өлместігі
- •XVIII тарау. Жаһандану (глобализация) үрдістерінің философиялық астары.
- •§1. Жаһандану дегеніміз не?
- •§2. Жаһандану үрдісі шеңберіндегі өзекті мәселелер
- •§ 3. Дүниежүзілік қауымдастық шеңберіндегі тәуелсіз Қазақстан (қорытынды есебінде)
- •I тарау. Мәдениет аясындағы философия
I тарау. Мәдениет аясындағы философия
және оның адам мен қоғам өміріндегі алатын орны...........................................3
§ 1. Дүниеге көзқарас және оның тарихи формалары................................................3
§ 2. Философия - ғылым әлде өнер ме?...............................................................14
§ 3. Философия пәні...............................................................................................22
§ 4. Философиянын негізгі мәселесі. Бірінші жағы ............................................27
§ 5. Философияның негізгі мәселесі. Екінші жағы ...................................................35
§ 6. Философияның негізгі функциялары....................................................................41
I БӨЛІМ. МӘДЕНИЕТ АЯСЫНДАҒЫ
ФИЛОСОФИЯНЫҢ ТАРИХИ ТИПТЕРІ........................................................47
II тарау. Көне заман мәдениеті аясындағы философия
§ 1. Философия тарихы дегеніміз не?....................................................................47
§ 2. Көне Қытай мәдениеті аясындағы философия....................................................51
§ 3. Үнді мәдениет аясындағы философия..........................................................64
§ 4. Антикалық мәдениет аясындағы философия.........................................................74
§ 5. Дүниені зерттеуден адам мәселесіне бетбұрыс
Софистика.Сократ ілімі ...................................................................................................89
§ 6. Классикалық кезең.Платон мен Аристотель.........................................................94
§ 7. Римдік эллинистік философия...............................................................................110
III тарау. Орта ғасырлар мәдениеті
аясындағы философия............................................................................................124
§ 1. Ортағасырлық философияның ерекшеліктері........................................124
§ 2. Патристикалық философия. Киелі Августин. .........................................131
§ 3. Схоластикалық философия .Фома Аквинский ...................................142
§ 4. Исламдық ортағасырлық мәдениет аясындағы
философия .......................................................................................151
IVтарау. Қайта өрлеу (Ренессанс) мәдениеті аясындағы
Философия.........................................................................................................................179
§ 1. Қайта өрлеу дәуірінің ерекшеліктері......................................................179
§ 2. Адам мәселесіне жаңаша бетбұрыс..........................................................181
§ 3. Николай Кузанский - Қайта өрлеу философиясының
ұлы тұлғасы...............................................................................................183
§ 4. Әлеуметтік философиялық көзқарастар
Николло Макиавелли.................................................................................185
§ 5. Діни реформация....................................................................................191
§ 6. Қайта өрлеу заманындағы ғылыми жетістіктер.........................................193
V тарау. Жаңа Уақыт мәдениетіндегі Батыс
Еуропалық философия.................................................................................................199
§ 1. Ф.Бэконның философиясы.................................................................200
§ 2. Р.Декарттың рационалдық философиясы...................................................205
§ 3. Т.Гоббстың философиясы.............................................................................210
§ 4. Б.Спиноза философиясы................................................................................215
§ 5. Г.В.Лейбництің монадологиясы.....................................................................221
§6. ДЛокктың философиялық көзқарастары......................................................225
VI тарау. XVIII ғ. Ағарту философиясы.....................................................233
§ 1. XVIII ғ. ағылшын философиясы..............................................................................234
§ 2. Француз ағартушылары....................................................................................242
VII тарау. ХУІІІ-ХІХ ғғ. Неміс мәдениет аясындағы
классикалық философия............................................................................................257
§ 1. И.Канттың өмірі мен шығармашылық жолы.........................................258
§ 2. Фихтенің философиясы..........................................................................270
§ 3. Шеллинг және оның философиясы.................................................................275
§ 4. Гегель - неміс классикалық философиясының шыңы..................................281
§ 5. Фейербахтың философиялық антропологиясы..............................................288
VIII тарау. Маркстік философия.........................................................................296
IX тарау. XIX ғ. мәдениетіндегі бейклассикалық Философия.......................................................................................................................................304
§ 1. А.Шопенгауердің әлемдік еркі...........................................................305
§ 2. С. Кьеркогердін философиясы...........................................................311
X тарау. ХІХ-ХХ ғғ. Ресей мәдениеті аясындағы
Философия......................................................................................................................319
§ 1. Славянофилдер мен батысшылар ағымы ................................................319
§ 2. В.С.Соловьевтін «бәрінің бірліктегі» философиясы .............................322
§ 3. Діни экзистенциализм мен антропология.................................................325
§ 4. Ғарыш философиясы.......................................................................................331
XI тарау. Қазақ мәдениет шеңберіндегі отандық
Философия........................................................................................................327
§1. Қазақ руханиятының ерекшеліктері(Соавторы Ғ.Есбол)............................327
§ 2. Қазақ мифологиясы..........................................................................................340
§ 3. Орта ғасырдағы отандық философия ..........................................................346
§ 4. ХҮ-ХVIIғғ. қазақ жырауларының шығармашылығы.................................363
§ 5. XIX ғ. ағартушылық философия...................................................................381
§ 6. XX ғ.отандық философия..............................................................................395
XII тарау. XX ғасыр мәдениеті аясындағы философия...........................418
§ 1. Неопозитивизм ағымы.................................................................................420
§ 2. Феноменология...............................................................................................429
§ 3. Герменевтика..................................................................................................432
§ 4. Өмір философиясы.........................................................................................434
§ 6. XX ғ. діни философия.....................................................................................446
II БӨЛІМ. ФИЛОСОФИЯНЫҢ НЕГІЗГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ....................475
XIII тарау. Болмыс философиясы (Онтология ).........................................475
§ 1. Болмыс ұғымы...............................................................................................475
§ 2. Жалқылық пен жалпылық....................................................................................486
§ 3. Тәуелсіздік пен тәуелділік....................................................................................492
§ 4. Құбылыс және мән................................................................................................498
§ 5, Сапа мен сан ұғымдары.........................................................................................501
§ 6. Өлшем мен секіріс...................................................................................................504
§ 7. Қозғалыс.............................................................................................507
§ 8. Кеңістік пен уақыт..........................................................................................510
§ 9. Қозғалыс тетігі................................................................................................518
§ 10. Қозғалыс пен даму................................................................................................522
§ 11. Даму бағыттығы................................................................................................528
§ 12. Дамудағы өрлеу (прогресс) мәселесі...........................................................533
§ 13. Жүйе, элемент, құрылым.....................................................................................540
§ 14. Бүтін және бөлшек...............................................................................................543
§ 15. Мазмұн және форма...........................................................................................544
§16. Детерминизм. Себеп пен салдар...............................................................547
§17.Мүмкіндік пен шындық...........................................................................551
§18. Қажеттілік пен кездейсоқтық....................................................................554
§19. Қажеттілік пен еріктік. Жауапкершілік..............................................................558
§ 20. Материя мен сана - шегіне жеткен қарама-қарсылық.....................................562
XV тарау. Әлеуметтік философия. Қоғам болмысы.............................................620
§ 1. Қоғам ұғымы.......................................................................................................................................620
§ 2. Тарих философиясы.......................................................................................629
§ 3. Формациялық және цивилизациялық-мәдени
тұрғыдан қарағандағы Қазақстан қоғамы...................................................................643
§ 4. Қоғам өмірінің негізгі салалары.........................................................................647
а) әлеуметтік-экономикалық философия.....................................................................648
в) саясат философиясы..........................................................................................655
с) құқық философиясы......................................................................................661
XVI тарау. Рух философиясы ......................................................................668
(Соавторы –Оразбаева Г.К.)
1. Философия тарихындағы рух ұғымы............................................................................668
§ 2. Рух және руханият ұғымдары....................................................................677
§ 3. Құндылықтар әлемі......................................................................................688
а) тіршілік құндылықтары..........................................................................................689
в) дін филоеофиясы (діни құндылықтар)...........................................................691
с) моральдық философия.....................................................................................696
е) сүйіспеншілік философиясы................................................................................697
XVII тарау. Философиялық антропология. Адам болмысы
§ 1. Адам ұғымы......................................................................................................709
§ 2. Адамның дүниеге келу мәселесі....................................................................712
§ 3. Адамның биологиялық және әлеуметтік табиғаты......................................717
§4. Адам өмірінің мән-мағынасы..........................................................................722
§ 5. Адамның өлімі мен өлместігі.........................................................................727
XVIII тарау. Жаһандану (глобализация) үрдістерінің
философиялық астары.................................................................734
§1. Жаһандану дегеніміз не?...............................................................................................734
§2. Жаһандану үрдісі шеңберіндегі өзекті мәселелер..........................................737
§ 3. Дүниежүзілік қауымдастық шеңберіндегі тәуелсіз
Қазақстан (қорытынды есебінде).........................................................................750
Серік Мырзалы
ФИЛОСОФИЯ
Оқулық баспа
Философия тарихы
Болмыс ілімі (Онтология)
Эпистемология(Таным мәселелері)
Әлеуметтік философия
Жаhандану және тәуелсіз Қазақстан
Корректор Омарова Сауле
ISBN 9965-814-7
Баспаға 2008ж. Ұсынылған.
Пішіні 60х84 1/16Көлемі 3,7баспа табақ.
Тапсырыс№183 Таралымы 3000 дана.
Қазақстан Республикасы
Оқу және ғылым министірлігі берген Мемлекттік лицензия№0000036
«Батау» баспасы ЖШС-1
(т.266 54 59, 266 54 58)
«Полиграфсервис» ЖШС баспаспаханасы
Тел.283 32 53