Синапс, құрлысы жіктелуі.
Синапс- өзара жүйке клеткалары немесе жүйкемен бұлшықеттінің түйіскен жерінде серпіністерді өткізетін арнайы ұласуды айтамыз.
Синапс үш бөлімнен тұрады. Пресинаптық мембрана силаптық саңылау постсинапстық мембрана.
.ұласуына б-ты.
а . нейро нейрондық .
б . мионервалдық.
. Орналасуына байланысты.
а .ОЖЖ синапстар.
б .ВЖЖ синапстары.
в . Шеткі синапстар.
. Дамуына байланысты.
а . тұрақты(ерте онтогенезде пайда болады)
б .Динамикалық(организмде тіршілік ету бар пайда болады.
V. Әсеріне, қызметіне байланысты.(медиаторға қызмет)
а .Қоздырушы.
б .Тежегіш.
V. Қозуды өткізуіне б-ты.
а .Электрлік.
б .Химиялық.
в . Аралас.
VI. Нейрон талшығына байланысты.
а . Аксо-аксондық.
б . Аксо-дендриттік.
в . Аксо-самалық.
г . Сома-самалық
д . Дендро-самалық.
Иллюстрациялы материалдар: Л-ОМ1-5
ӘДЕБИЕТ:
Негізгі:
Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. Адам физиологиясы. (Оқулық). - Алматы. Издательство «Дәуір», 2005. - 663 б.
Қалыпты физиологиядан тәжірибелік сабақтарға жетекшілік нұсқаулар./ Сайдахметова А.С., Рахыжанова С.О. Семей, 2006 г. - 174 б.
Қанқожа М.Қ. Қозғыш ұлпалар физиологиясы. - Алматы, 2004 ж. - 78 б.
Қосымша:
Организмнің шартты-рефлекторлық әрекеті және оның нейрофизиология-лық тегершіктері. Жоғарғы жүйке іс-әрекетінің типтері. Ибраева С.С., Астана, 2006. - 52 б.
Орыс тіліндегі әдебиеттер:
Негізгі:
1. Физиология человека, В.М. Покровский., Г.Ф. Коротько, М., 2004.
2. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии. К.В.Судаков, А.В.Котова, М., 2002.
3. Руководство по общей и клинической физиологии. В.И.Филимонов, МИА, 2002, 957 стр.
4. Нормальная физиология, под ред. К.В.Судакова, М., 2000.
5. Агаджанян Н.А., Тель Л.З., Циркин В.И., Чеснакова С.А. Физиология
человека. Санкт-Петербург, Sotis, 2000 г., 528 с.
Қосымша:
Скок В.И., М.Ф.Шуба. Нервно-мышечная физиология. Киев, изд. "Вища школа". 1986., 223с.
Ноздрачев А.Д., Баженов Ю.И. и др. Начала физиологии. Учебник для ст. ВУЗов. 2001.
Покровский и др. Физиология человека. Учебник. В 2-х томах. 1997.
Практические занятия по курсу "Физиология человека и животных".(Айзман Р.И., Дюкарев И.А. и др.) Новосибирск. Сибирское университетское издательство. 2002. 98 с.
Самостоятельная работа студентов по "Физиология человека и животных" с применением ЭВМ. (Айзман Р.И., Чжан-Юшков Н.К.) Методические рекомендации. Новосибирск, 1988.
«Основы физиология человека», 1 и 2 том, Б.И.Ткаченко, С.-Петербург, 1994г.
Атлас по нормальной физиологии А.В.Коробков, С.А.Чеснокова, Москва, Высшая школа, 1987 .
3. Айзман Р.И., А.Д.Герасев, М.В.Иашвили. Физиология возбудимых тканей. Новосибирск, изд. НГПУ, 1999., 125 с.
Александров Ю.И. и др. Основы психофизиологии. Москва, Инфра-М, 1998., 431с.
Анатомия, физиология и гигиена в таблицах и схемах. Методическое пособие. 1991.
Справочник физиологических и лабораторных показателей здорового человека. А. А. Утепбергенов, 1995 .
Физиология человека. Под ред. М.Покровского, Г.Ф.Коротько, в двух томах, М., 2001, 368 с.
Қорытынды сұрақтары (кері байланысы):
Жүйке талшықтары мен жүйке бойымен қозудың таралу заңдары.
Введенский парабиозы және оның кезеңдері.
Синапстың физиологиялық қасиетттері.
синапста қозудың таралуы.
синапстың жіктелуі мен қасиеттері.
синапста қозудың таралуы.
Жүйке-бұлшықет синапс медиаторының қызметтік мәні неде?
«Астана медицина университеті» АҚ
Қалыпты физиология кафедрасы
№6 Дәріс
Тақырыбы: Қанқа бұлшық еттері және бірінғай салалы еттердің физиологиясы. Еттер жиырылуы.
Мақсаты: Қозғыш құрылымдардың ерекшеліктері туралы білім беру, организмнің интегративтік бірлігі ретінде нейронның ролін түсіну,бұлшықет жиырылу механизмін түсіндіру,негізгі бұлшықет жиырылу түрлерін және синапс жұмысы механизмін салу.
Дәріс тезистері: