14. Перакладзіце тэкст на беларускую мову. Успомніце назвы ву­ліц, рэк, азёр, урочышчаў сваёй мясцовасці і выкажыце меркаванне аб паходжанні іх назваў.

...Многие московские топонимы образованы от обычных нарицатель­ных слов. Именно эти названия появились в Москве раньше других и появ­ляются до сих пор.

Когда человек даёт название чему-либо по физико-географическим особенностям, он кладёт в основу названия не самые характерные призна­ки объекта вообще – их может быть бесчисленное множество, – а какой-то один, который является наиболее характерным в данный момент. В основе названия всегда лежит какой-нибудь бросающийся в глаза признак, который и становится представителем предмета. Например, подойдя к речке, люди увидели красивые заросли калины и по этому признаку назвали её Калиновой…

В московских топонимах получил отражение и характер почвы, на­сыщенность её влагой: Болото (современная Болотная наб.), пер. Глини­стый, пер. Песочный и др. Глинистый характер московской почвы бросал­ся в глаза и иноземцам. Так, например, татары, прибывшие в Москву из Орды по Ордынской дороге, остановились на правом берегу Москвы-реки недалеко от Кремля, в том месте, где была влажная глинистая почва, и назвали это место по-татарски словом балчых (балчех, балчек, балчух). Это название закрепилось в речи москвичей в форме Балчуг и сохранилось до настоящего времени.

В старой и новой топономии Москвы отразился её холмистый рель­еф, насыщенность водными объектами, её растительный мир и т.п.: Боро­вицкая площадь, ул. Ключевая, Озерная, Прудовой проезд, ул. Трёхгорный Вал и др. (Топонимия Москвы).

Модуль II. лексікалогія. Лексічная сістэма беларускай мовы. Лексікаграфія

Дадзеная тэма займае асаблівае месца ў курсе беларускай мовы, бо слова заўжды звернута да рэчаіснасці, менавіта лексіка чуйна рэагуе на змены, што адбываюцца ў грамадскім жыцці. З гэтай прычыны нацыяналь­ную самабытнасць і непаўторнасць мовы звязваюць найперш з лексікай. Вывучэнне лексікалогіі дасць магчымасць папоўніць слоўнікавы запас і пашырыць кругагляд, дапаможа пазбегнуць лексічных памылак, якія выні­каюць з няведання дакладнага значэння слова або недастатковага разумен­ня кантэксту. Матэрыялы, выкарыстоўваемыя на занятках, будуць спрыяць выхаванню актыўнай грамадзянскай пазіцыі.

Схема блок-сістэмы модуля

Тэма заняткаў	Тып заняткаў	Форма заняткаў	Колькасць гадзін
1. Лексікалогія. Лексічная сістэма беларускай мовы	Лекцыйны з суда­кладамі студэнтаў	Лекцыя	2
2. Дыферэнцыяцыя лек­сікі беларускай мовы	Камбінаваны з папя­рэднім кантролем	Лексічны практыкум	2
3. Прафесійная і тэрмі­налагічная лексіка	Камбінаваны	Практыкум (пера­клад прафесійных тэкстаў)	2
4. Лексікаграфія	Сумарны кантроль	Камбінаваны залік	2