- •Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі
- •5 Оқу пәнінің сипаттамасы
- •5.1 Оқу пәнінің қызметі.
- •5.2 Оқу пәннің оқыту мақсаты
- •5.3 Пәнді оқыту міндеттері
- •5.4 Оқу пәнінің мазмұны
- •5.5 Оқу пәнін оқыту жоспары
- •6 Негізгі және қосымша әдебиет тізімі
- •6.1 Негізгі әдебиет
- •6.2 Қосымша әдебиет
- •8 Оқу пәнінің саясаты
- •Дәріс конспектісі
- •Ақпараттық жүйелер мен ресурстар
- •Ақпараттық ресурстар
- •Сандарды ондық жүйеден кез келген жүйеге аудару.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Есептеу техникасының даму тарихы.
- •1.Жүйелік блок
- •2.Монитор
- •3.Перне тақтасы
- •Бақылау сұрақтары:
- •Операциялық жүйе дегеніміз не?
- •Программалық қамту қалай жіктелінеді?
- •Қандай программалар қолданбалы деп аталады?
- •Жүйелік программалардың ролі қандай және олар қандай мақсатқа арналған?
- •Программалық қамтамасыз етудің даму диалектикасы
- •1 Сурет. Программалық қамтамасыз етуінің деңгейлері
- •Жаңа программалық қамтамасыз ету
- •Программалық қамтамасыз етудің түрлері (лицензиялық, шартты тегін, тегін) және оларды қолдану ережелері
- •Лицензиялық программалық қамтамасыз ету – бұл ресми программалық қамтама.
- •Программаны декомпиляциялау - бұл техникалық әдіс, құрамында программаның құрылымын зерттеу мақсатында объектілік кодты текстік күйге түрлендіру және эем үшін программаны кодтау.
- •Лицензиялық емес пқ – бұл әуесқойлық, жүктелген, бұзып алынған немесе қарақшыларының базарынан сатып алынған программалық қамтамасыз ету.
- •Қорап – бұл программаның дистрибутиві жазылған компакт-дискі, пайдаланушы нұсқаулары, лицензиялық келісім және бірнеше қағаз буклеттер салынған әдемі корапша.
- •Лицензия – бұл программалық өңімді қолдану құқығын беретін электронды растау.
- •Шартты-тегін программалар ( ағыл. Shareware) – бұл белгілі бір шарттармен тегін қолдануға болатын программалар.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Аппараттық программалық қамтамасыз етудi даму диалектикасы. Дербес компьютерлердің құрылымдық ерекшеліктері бойынша жіктеуі
- •1946 Жыл эем кезеңін қайта есептеу нүктесі болып саналады, осы жылы есептеуші машинаның алғашқы тәжірибелі үлгісінің шығарылуы басталды.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Мәтіндік құжаттарды қолдану салалары және түрлері
- •Мәтінді өңдеу процессінің аппараттық және программалық қамтамасыз етуі
- •Құжат терезесінің түрін баптау. Құжатты қарап шығу тәртіптемесі. Терезелерді бөлу және реттеу
- •Құжаттың касиеттеріне жеке мәліметтерді қалай қосуға болады?
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Стильдер. Стильдерді ауыстыру, жаңа стиль құру. Беттерді белгілеу. (2 сағат)
- •Мәтіннің абзацтарын, кестелерін, тізім және таңбаларының сыртқы түсін дереу өзгертетін және оларға қолданылатын пішімдеу параметрлерін стиль деп атайды.
- •Стильді құру және өзгерту
- •Беттерді белгілеу Беттердің параметрі
- •Қағаз өлшемі қосымшасы
- •Беттің өңі (фоны).
- •Беттердің және бөлімнің бөлінуі.
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Құжат құрылымы. Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер. Құжатта сілтемелерді ұйымдастыру. Сілтемелер. Айқасқан сілтемелер. Мазмұнды баптау. Заттық көрсеткіш. Әдібиеттер тізімі.
- •Құжат құрылымы. Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер.
- •Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер.
- •Құжатта сілтемелерді ұйымдастыру. Сілтемелер. Айқасқан сілтемелер. Мазмұнды баптау. Заттық көрсеткіш. Әдібиеттер тізімі. Сілтемелер.
- •Айқасқан сілтемелер.
- •Мазмұнды баптау.
- •Әдебиеттер тізімі
- •Қазақтың ұлттық спорт ойындары мен қазғалмалы ойындар
- •Бақылау сұрақтары:
- •Рецензиялау
- •Графиктік объектілерді және диаграммаларды кірістіру. Word қосымшасында графикпен танысу
- •Төсемді пайдалану
- •Графиктік объектіні пішімдеу.
- •Барлық суретті немесе сурет бөлігін жою.
- •Диаграмма және графиктер құру.
- •Қазақстан мәдениеті және ұлттық салт-дәстүр туралы
- •Кимешек
- •Тақырыбы: Макростар. Үстелдік баспа жүйелері. (2 сағат)
- •Макростар
- •Пернелерге макрос міндеті
- •Макросты жазу
- •Макрос терезесі арқылы макросты орындау.
- •Үстелдік баспа жүйелері
- •Жобалардың үлгі ретінде тақырыптары
- •Жобалар тақырыптары
- •Қосымша материал Басылымның түрлері
- •Тақырыбы: Scribus программасының интерфейсі. Жарияланымды құру және сақтау. Бейнені кірістіру және редакциялау. (2 сағат)
- •Scribus программасының интерфейсі. Жарияланымды құру және сақтау
- •Бейнені кірістіру және редакциялау
- •Тақырыбы: Мәтіндік блоктар және олардың түрленуі. Қабаттар. Scribus баспа жүйесіндегі шаблондар. (2 сағат)
- •Информатиканың негізгі объектісі, яғни оның шикізаты мен беретін өнімі ақпарат Мәтіндік блоктар және олардың түрленуі
- •Мәтінді құжатқа қалай орналастыруға болады?
- •Тре́кинг (ағылшын тілінен алынған, алшақтық, басындағы әріпті соңғы әріптерден ерекшелеуші)
- •Қабаттар. Scribus баспа жүйесіндегі шаблондар
- •Парақ шебері
- •Әлемдегі ең танымал газеттер
- •Баспаға арналған pdf
- •Желілік технологиялар
- •Компьютерлік желілердің түрлері.
- •Желілік техникалық құралдар. Жергілікті немесе аймақты тармақталған желілер архитектураларына байланысты негізгі компонеттер мен технологиялар мынадай бөліктерден тұрады:
- •5. Мәліметтер базасы
- •Интернетке қосылу
- •Хабардың тақырыбы
- •«Омар Хайям-математик және ақын» тақырыптық газет жасау
- •Шаблоннан құжат құру
- •Колонтитулдер, шебер-беттерін құру
- •Беттер-шеберін пайдалану
- •Батырмалар
- •Мәтіндік блоктарды құру
- •Мәтінді жүктеу және түзету
- •Батырманы және атауды көшіру
- •Презентациялар жарияланымы Тағы бір батырма қосып, «Қазақстанның Қызыл кітапқа енгізген өсімдіктер туралы» слайдты рәсімдеңіз.
- •Жобаларды әзірлеу
- •Жобалар тақырыбы:
- •«Адам және тарих» тақырыбы.
- •« Ешкімде, ештенеде ұмытылмайды» тақырыбына гезеттер.
- •Коммуникация – бұл хабарлама, берілім.
- •Телефон – бұл дыбысты үлкен ара қашықтыққа жеткізе алатын кез келген құрылғы.
- •Пейджер – жеке қоңырауларды қабылдағыш.
- •Мобильді байланыс – бұл белгілі бір жерге немесе аумаққа байланбаған, дыбыстық, мәтіндік, графикалық мәліметті сымсыз абоненттік терминалдарға жеткізетін телебайланыс түрі.
- •Электронды пошта (ағлш.Email, e-mail,ағлш. Тілінен electronic mail) – бұл технология мен ол ұсынып отырған қызметтер: бөлінген компьютерлік желіде хабарламаны тарату және қабылдау.
- •Таратылым тізімі (ағлш. Mailing list) – бұл белгілі бір жазылушылар тобына хабарламаларды жібіруге мүмкіндік беретін механизм.
- •Әлеуметтік желі – бұл контентті сол қатысушылардан құралған көп рет пайдалануға болатын интерактивті веб-сайт.
- •Дауыс конференциясы нені білдіреді? Дауыс конференциясы – бұл жекеленген бөлме түсінігіне негізделген, көптеген коммуникациялар түрі.
- •VoIp (ағлш. Voice over ip; ip-телефония) – бұл сөз сигналының тасымалын Интернет немесе басқа кез келген ip-желі арқылы қамтамасыз ететін байланыс жүйесі.
- •Интернет – бұл ғылыми, іскерлік, танымал және көңіл көтеретін ақпаратты ашық түрде сақтау және тарату құрылғысы.
- •Интернет-аналитика – бұл аналитиканың жеке жағдайы, нақтырақ айтқанда, процесс және Интернеттің аудиториясын түсінуіне, олардың көздерімен талаптарына қолданылатын әдістемесінің анализі.
- •Библиометрика – бұл ақпарат және мәтіндерді зерттеу тәсілдерінің жиынтығы.
- •Мәтін оқылымы – бұл мәтіннің мақсатты аудиторияға түсінікті болуы және онымен қабылдануы.
- •Сұхбат (сұхбат, ағлш. Interview) – бұл интервьюер өз әңгімелесушісіне сұрақтар қойып және ол сұрақтарға жауап алатын екі немесе одан да көп адамдар арасындағы әңгіме түрі.
- •Респондент - бұл сұхбаттың сұрақтарына жауап беретін адам.
- •Ақпараттық қауіпсіздік. Ақпаратқа қол жетімдік саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасы.
- •Файлдарды архивтеудің қажеттілігі
- •Ағымдағы каталогтардағы файлдарды сығу
- •Ақпараттық коммуникациялық технологиялар. “Электронды үкімет” инфрақұрылымы.
Стильді құру және өзгерту
Бір құжатқа пайдалану үшін әр стиль негізгі мәтін, атаулар стилі және басқа стильдер жиынтығынан тұрады.
Басты (Главная) қосымшасының Стильдер тобының Стильдерді Өзгерту (Изменить стиль) батырмасын басу керек, содан кейін Стильдер жиынтығы (Набор стилей) командасын таңдайсыз.
Бағыныңқы мәзірде стильдер жиынтығын таңдаңыз (12 сурет). Стильдер жиынтығына тышқанның сілтемесін апарғанда алдын ала көру функциясы іске қосылады және құжат таңдалған стиль параметрлерінің қалпында болады.
Барлық ерекшеленген құжат стильдің жаңа параметрлеріне ие болады.
Стильдің барлық параметрлерін өзгертпей ақ, тек қаріппін өзгертуге болады, ол үшін келесі команданы орындаңыздар:
Басты (Главная)қосымшасының Стильдер тобындағы батырмасын басыңыз, содан кейін Қаріп (Шрифт)командасын таңдаңыз.
Бағыныңқы мәзірде атау және негізгі мәтін қаріптер жиынтығын таңдаңыз (13 сурет). Қаріптер жиынтығына тышқанның сілтемесін апарғанда алдын ала көру функциясы іске қосылады және құжат таңдалған қаріпте бейнеленеді.
12-сурет Стильдер жиынтығын таңдау
13-сурет. Қаріптер жиынтығын таңдау
Стильде тек қана түс өзгертуге болады, ол үшін келесі команданы орындаңыз:
Басты (Главная) қосымшасындағы Стильдер тобының Стильді өзгерту батырмасын басыңыз, содан кейін Түстер (Цвета) командасын таңдаңыз (14-сурет).
Бағыныңқы мәзірде қаріптердің түстер жиынтығын және мәтінге құюды таңдаңыз (14 сурет). Түстер жиынтығына тышқанның сілтемесін апарғанда алдын ала көру функциясы іске қосылады және құжат таңдалған түсте бейнеленеді
14-сурет. Түстер жиынтығын таңдау
Негізі, рәсімделген құжат үзіндісі негізінде стиль құрылады. Жаңадан стиль құрып, оны Экспресс-стильдер галереясына қосуға болады. Ол үшін келесі команданы орындаңыз:
Мәтін үзіндісін ерекшелеңіз.
Ерекшеленген құжатта тышқанның оң жақ батырмасын басыңыз, контекстік мәзірде Стильдер командасын таңдаңыз, бағыныңқы мәзірден Ерекшеленген үзіндіні жаңа экспресс-стиль ретінде сақтау (Сохранить выделенный фрагмент как новый экспресс-стиль) деген команданы аласыз (15-сурет).
В окне Стильді құру (Создание стиля) терезесінде Аты (Имя) алаңында жаңа стильдің атын жазыңыз және ОК батырмасын басыңыз (16-сурет).
15-сурет. Жаңа стиль құру
16-сурет. Жаңа стильге ат қою
Стильді жою
Экспресс-стильдер жиынынан керек емес стильді жоюға болады.
Экспресс-стильдер галереясынан жоятын стиль атауын белгілеп, тышқанның оң жақ батырмасын басыңыз.
Контекстік мәзірден Экспресс-стильдер жиынынан жою (Удалить из коллекции экспресс-стилей) командасын таңдаңыз (17-сурет)
17-сурет. Экспресс-стильдер жиынынан стильді жою
Беттерді белгілеу Беттердің параметрі
Кез келген құжат беттерден тұрады, сондықтан құжатпен жұмыс бастау алдында беттер параметрін қойып алған дұрыс. Беттердің параметрін баптау үшін Беттерді белгілеу (Разметка страницы) қосымшасын пайдаланамыз. Қажетті құжатқа беттердің параметрлерін баптауға Беттердің параметрі (Параметры страницы) тақтасында негізгі батырмалар орналасқан.
Өріс (Поле) батырмасы құжаттың өрістерінің мәнің орнатады. (18-сурет).
18-сурет. Өрістерді баптау терезесі
Егер ұсынылып отырған стандартты нұсқалардың бірі құжатқа келмесе?
Құжатқа өрістердің мәндерінің стандартты нұсқаларынан басқа
баптаулар бар, ол үшін Баптайтын өрістер (Настраиваемые поля) мәзірін пайдаланыңыз (19-сурет).
Әдеттегі құжаттарда түптеуге болмайды
19-сурет. Беттер параметрі
Беттер параметрі (Параметры страниц) терезесінің үш қосымшасы бар: Өріс (Поля), Қағаздың өлшемі (Размер бумаги), Қағаз көзі (Размер бумаги).
Өріс (Поле) қосымшасыі
Өріс (Поле) аймағында өріске төрт мән береміз: сол жақ – 2,5см (1 дюйм), оң жақ – 1,25-1,5 см (жартыдюйм дей), жоғары және төменгі 1,5 – 2см (кейбір құжаттарда төменгі өріс жоғары өрістен үлкен болады), ал өрістердің максималдық мәндері: сол жақ үшін – 3см, қалған жақтары үшін – 2см тең.
«Түптеу» тізімінде түптеудің орналасуы солдан не жоғарыдан алынады. Түптеу кітапшалар, күнтізбеліктер, анықтамалар дайындағанда жие қолданылады.
Екі құжатты тігінен орналастыру үшін тізімді ашып, Бірнеше бет (Несколько страниц) өрісінен парақта 2 бет (2 страницы на листе) пунктін таңдаңыз.
Екі жақты құжаттармен жұмыс істегенде айналы өрістерді пайдаланыңыз. Осы жағдайда сол және оң жақ өрістерді автоматты түрде орындарымен жұп және тақ беттерге ауысады. Ол үшін Беттер (Страницы) аймағында Бірнеше бет (Несколько страниц) пунктінде жазылған тізімнен Айналы өріс (Зеркальные поля) пунктін таңдаңыз.
Үлгі (Образец) аймағында Қолдану (Применить) жазылған тізімнен өзгертуді қолдану нұсқасын таңдаңыз.
«Ағымдағы бөлімге» («К текущему разделу») – енгізілген өзгерістер тек қана осы бөлімге қолданылады;
«Құжаттың соңына дейін» («До конца документа») – ерекшеленген жерден құжаттың соңына дейін. Егер сіз, мысалы, өрістердің өлшемін ғана өзгертсеңіз, ол өзгерістер тек қана ерекшеленген үзіндіге ғана жасалады;
«Барлық құжаттарға» («Ко всему документу») – өзгерістер барлық құжатқа қолданылады.
Колонтитулдер туралы нақты келесі сабақтарда білесіздер.