- •Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі
- •5 Оқу пәнінің сипаттамасы
- •5.1 Оқу пәнінің қызметі.
- •5.2 Оқу пәннің оқыту мақсаты
- •5.3 Пәнді оқыту міндеттері
- •5.4 Оқу пәнінің мазмұны
- •5.5 Оқу пәнін оқыту жоспары
- •6 Негізгі және қосымша әдебиет тізімі
- •6.1 Негізгі әдебиет
- •6.2 Қосымша әдебиет
- •8 Оқу пәнінің саясаты
- •Дәріс конспектісі
- •Ақпараттық жүйелер мен ресурстар
- •Ақпараттық ресурстар
- •Сандарды ондық жүйеден кез келген жүйеге аудару.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Есептеу техникасының даму тарихы.
- •1.Жүйелік блок
- •2.Монитор
- •3.Перне тақтасы
- •Бақылау сұрақтары:
- •Операциялық жүйе дегеніміз не?
- •Программалық қамту қалай жіктелінеді?
- •Қандай программалар қолданбалы деп аталады?
- •Жүйелік программалардың ролі қандай және олар қандай мақсатқа арналған?
- •Программалық қамтамасыз етудің даму диалектикасы
- •1 Сурет. Программалық қамтамасыз етуінің деңгейлері
- •Жаңа программалық қамтамасыз ету
- •Программалық қамтамасыз етудің түрлері (лицензиялық, шартты тегін, тегін) және оларды қолдану ережелері
- •Лицензиялық программалық қамтамасыз ету – бұл ресми программалық қамтама.
- •Программаны декомпиляциялау - бұл техникалық әдіс, құрамында программаның құрылымын зерттеу мақсатында объектілік кодты текстік күйге түрлендіру және эем үшін программаны кодтау.
- •Лицензиялық емес пқ – бұл әуесқойлық, жүктелген, бұзып алынған немесе қарақшыларының базарынан сатып алынған программалық қамтамасыз ету.
- •Қорап – бұл программаның дистрибутиві жазылған компакт-дискі, пайдаланушы нұсқаулары, лицензиялық келісім және бірнеше қағаз буклеттер салынған әдемі корапша.
- •Лицензия – бұл программалық өңімді қолдану құқығын беретін электронды растау.
- •Шартты-тегін программалар ( ағыл. Shareware) – бұл белгілі бір шарттармен тегін қолдануға болатын программалар.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Аппараттық программалық қамтамасыз етудi даму диалектикасы. Дербес компьютерлердің құрылымдық ерекшеліктері бойынша жіктеуі
- •1946 Жыл эем кезеңін қайта есептеу нүктесі болып саналады, осы жылы есептеуші машинаның алғашқы тәжірибелі үлгісінің шығарылуы басталды.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Мәтіндік құжаттарды қолдану салалары және түрлері
- •Мәтінді өңдеу процессінің аппараттық және программалық қамтамасыз етуі
- •Құжат терезесінің түрін баптау. Құжатты қарап шығу тәртіптемесі. Терезелерді бөлу және реттеу
- •Құжаттың касиеттеріне жеке мәліметтерді қалай қосуға болады?
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Стильдер. Стильдерді ауыстыру, жаңа стиль құру. Беттерді белгілеу. (2 сағат)
- •Мәтіннің абзацтарын, кестелерін, тізім және таңбаларының сыртқы түсін дереу өзгертетін және оларға қолданылатын пішімдеу параметрлерін стиль деп атайды.
- •Стильді құру және өзгерту
- •Беттерді белгілеу Беттердің параметрі
- •Қағаз өлшемі қосымшасы
- •Беттің өңі (фоны).
- •Беттердің және бөлімнің бөлінуі.
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Құжат құрылымы. Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер. Құжатта сілтемелерді ұйымдастыру. Сілтемелер. Айқасқан сілтемелер. Мазмұнды баптау. Заттық көрсеткіш. Әдібиеттер тізімі.
- •Құжат құрылымы. Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер.
- •Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер.
- •Құжатта сілтемелерді ұйымдастыру. Сілтемелер. Айқасқан сілтемелер. Мазмұнды баптау. Заттық көрсеткіш. Әдібиеттер тізімі. Сілтемелер.
- •Айқасқан сілтемелер.
- •Мазмұнды баптау.
- •Әдебиеттер тізімі
- •Қазақтың ұлттық спорт ойындары мен қазғалмалы ойындар
- •Бақылау сұрақтары:
- •Рецензиялау
- •Графиктік объектілерді және диаграммаларды кірістіру. Word қосымшасында графикпен танысу
- •Төсемді пайдалану
- •Графиктік объектіні пішімдеу.
- •Барлық суретті немесе сурет бөлігін жою.
- •Диаграмма және графиктер құру.
- •Қазақстан мәдениеті және ұлттық салт-дәстүр туралы
- •Кимешек
- •Тақырыбы: Макростар. Үстелдік баспа жүйелері. (2 сағат)
- •Макростар
- •Пернелерге макрос міндеті
- •Макросты жазу
- •Макрос терезесі арқылы макросты орындау.
- •Үстелдік баспа жүйелері
- •Жобалардың үлгі ретінде тақырыптары
- •Жобалар тақырыптары
- •Қосымша материал Басылымның түрлері
- •Тақырыбы: Scribus программасының интерфейсі. Жарияланымды құру және сақтау. Бейнені кірістіру және редакциялау. (2 сағат)
- •Scribus программасының интерфейсі. Жарияланымды құру және сақтау
- •Бейнені кірістіру және редакциялау
- •Тақырыбы: Мәтіндік блоктар және олардың түрленуі. Қабаттар. Scribus баспа жүйесіндегі шаблондар. (2 сағат)
- •Информатиканың негізгі объектісі, яғни оның шикізаты мен беретін өнімі ақпарат Мәтіндік блоктар және олардың түрленуі
- •Мәтінді құжатқа қалай орналастыруға болады?
- •Тре́кинг (ағылшын тілінен алынған, алшақтық, басындағы әріпті соңғы әріптерден ерекшелеуші)
- •Қабаттар. Scribus баспа жүйесіндегі шаблондар
- •Парақ шебері
- •Әлемдегі ең танымал газеттер
- •Баспаға арналған pdf
- •Желілік технологиялар
- •Компьютерлік желілердің түрлері.
- •Желілік техникалық құралдар. Жергілікті немесе аймақты тармақталған желілер архитектураларына байланысты негізгі компонеттер мен технологиялар мынадай бөліктерден тұрады:
- •5. Мәліметтер базасы
- •Интернетке қосылу
- •Хабардың тақырыбы
- •«Омар Хайям-математик және ақын» тақырыптық газет жасау
- •Шаблоннан құжат құру
- •Колонтитулдер, шебер-беттерін құру
- •Беттер-шеберін пайдалану
- •Батырмалар
- •Мәтіндік блоктарды құру
- •Мәтінді жүктеу және түзету
- •Батырманы және атауды көшіру
- •Презентациялар жарияланымы Тағы бір батырма қосып, «Қазақстанның Қызыл кітапқа енгізген өсімдіктер туралы» слайдты рәсімдеңіз.
- •Жобаларды әзірлеу
- •Жобалар тақырыбы:
- •«Адам және тарих» тақырыбы.
- •« Ешкімде, ештенеде ұмытылмайды» тақырыбына гезеттер.
- •Коммуникация – бұл хабарлама, берілім.
- •Телефон – бұл дыбысты үлкен ара қашықтыққа жеткізе алатын кез келген құрылғы.
- •Пейджер – жеке қоңырауларды қабылдағыш.
- •Мобильді байланыс – бұл белгілі бір жерге немесе аумаққа байланбаған, дыбыстық, мәтіндік, графикалық мәліметті сымсыз абоненттік терминалдарға жеткізетін телебайланыс түрі.
- •Электронды пошта (ағлш.Email, e-mail,ағлш. Тілінен electronic mail) – бұл технология мен ол ұсынып отырған қызметтер: бөлінген компьютерлік желіде хабарламаны тарату және қабылдау.
- •Таратылым тізімі (ағлш. Mailing list) – бұл белгілі бір жазылушылар тобына хабарламаларды жібіруге мүмкіндік беретін механизм.
- •Әлеуметтік желі – бұл контентті сол қатысушылардан құралған көп рет пайдалануға болатын интерактивті веб-сайт.
- •Дауыс конференциясы нені білдіреді? Дауыс конференциясы – бұл жекеленген бөлме түсінігіне негізделген, көптеген коммуникациялар түрі.
- •VoIp (ағлш. Voice over ip; ip-телефония) – бұл сөз сигналының тасымалын Интернет немесе басқа кез келген ip-желі арқылы қамтамасыз ететін байланыс жүйесі.
- •Интернет – бұл ғылыми, іскерлік, танымал және көңіл көтеретін ақпаратты ашық түрде сақтау және тарату құрылғысы.
- •Интернет-аналитика – бұл аналитиканың жеке жағдайы, нақтырақ айтқанда, процесс және Интернеттің аудиториясын түсінуіне, олардың көздерімен талаптарына қолданылатын әдістемесінің анализі.
- •Библиометрика – бұл ақпарат және мәтіндерді зерттеу тәсілдерінің жиынтығы.
- •Мәтін оқылымы – бұл мәтіннің мақсатты аудиторияға түсінікті болуы және онымен қабылдануы.
- •Сұхбат (сұхбат, ағлш. Interview) – бұл интервьюер өз әңгімелесушісіне сұрақтар қойып және ол сұрақтарға жауап алатын екі немесе одан да көп адамдар арасындағы әңгіме түрі.
- •Респондент - бұл сұхбаттың сұрақтарына жауап беретін адам.
- •Ақпараттық қауіпсіздік. Ақпаратқа қол жетімдік саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасы.
- •Файлдарды архивтеудің қажеттілігі
- •Ағымдағы каталогтардағы файлдарды сығу
- •Ақпараттық коммуникациялық технологиялар. “Электронды үкімет” инфрақұрылымы.
Хабардың тақырыбы
Электрондық поштадағы хабар екі бөліктен тұрады: хабардың тақырыбы және негізгі бөлімнен. Тақырып келесідей өрістерден тұрады: Кімге ( Кому-адресаттың аты); Көшірмесі (Копия) – мұнда осы хаттың көшірмесі жіберілген адресаттардың аттары. Тақырып (Тема) - мұнда хабардың қысқаша мазмұны келтіріледі. Электрондық поштамен мәтіндік, мультимедиялық, архивтік және басқа да файлдарды жібере аламыз. Негізгі бөлімде жіберілетін мәтін орналасады.
Пошталық клиенттердің қызметі мен қасиеттері
Электрондық пошта клиенттерінің түрлері өте көп. Windows операциялық жүйесі үшін кең қолданылатын пошталық клиенттер:
Microsoft Outlook
Microsoft Outlook Express
Eudora (www. Eudora.com.)
Пошталық клиеттердің кейбір қасиеттері мен атқаратын қызметтеріне тоқтала кетелік.
Хабарды қабылдау және дербес көру. Бұл барлық пошталық клиенттердің негізгі қызметі .РОР3 серверіне қосылған соң, келіп түскен хабарлар пошталық клиенттің мәліметтер базасына автоматты түрде көшіріледі, осыдан кейін оны дербес режимде оқуға болады (яғни тораптан ағытулы күйде).
Жаңа хабарды даярлау. Бұл функцияны жүзеге асыру үшін бағдарламаның құрамдас мәтіндік редакторы болады. Мұнда алмасу буферін қолдану, мәтіннің қодталуын таңдау мүмкіншіліктері қарастырылған.
Хабарды реттеу. Шығатын және келетін хабарды ретке келтіру топтаудың және сұрыптаудың көмегімен жүзеге асырылады. Хабарларды логикалық қаптамаларға орналастыру топтау болып табылады. Шындығында барлық хабарлар бір ортақ мәліметтер базасында сақталады. Оларды қаптамаларға орналастыру базадағы жазбаларды сүзгілеумен пара-пар.
ТӘЖІРИБЕЛІК ТАПСЫРМА
А деңгейі
1-тапсырма
«Омар Хайям-математик және ақын» тақырыптық газет жасау
Омар-Хайям бумасын құрыңыз
Интернет мүмкіндіктерін пайдаланып, Омар-Хайям туралы ақпарат іздеңіз: өмір баяны, ғылыми іс-әрекеті, поэзиясы, афоризмдері. Мәтіндік құжат ретінде Омар –Хайам бумасына сақтаңыз. Тақырып бойынша суреттер табыңыз, оларды Омар –Хайам бумасына сақтаңыз.
Scribus ашыңыз.
Газетті құру үшін А2 пішімін пайдаланамыз, ол үшін жаңа құжат құру терезесінде келесі параметрлерді орнату керек:
➢Өлшем А2.
➢Құжаттың макеті бір бет.
➢Бет бағдары Портрет.
➢Өлшем бірлігі миллиметр.
➢Бет саны 2.
➢Сол және оң жақтан шегініс 30 мм.
➢Жоғары шегініс 40 мм.
➢Төменгі шегініс 50 мм.
➢Бағандар саны 3
➢Интервал (мәтіннің бағандар арасындағы ара қашықтық) 5 мм
Барлық басқа параметрлерді үнсіз келісім бойынша қойылған параметрлерді қалдырамыз.
Тышқанның оң жақ батырмасын шерту арқылы орталық аймақты белсендіреміз. Оның айналасында қызыл жиектеме пайда болады. Ерекшеленген аймақ үш бағанды үлкен мәтіндік блокты қамтиды. Орталық мәтіндік блок ерекшеленіп тұрғанда Стиль Өлшем (Размер) мәзіріне кіріп, 12pt мәнің қоямыз. Ол сіздің газетіңіздің негізгі мәтіннің өлшемі болады.
Орталық мәтіндік блоктың кез келген жерінде екі рет шертіңіз.
Мәтінді енгізу тәртібін белсендіреміз. Мәтіндік ақпараттың көлемі үш бағанды толтыратындай, жеткілікті болу керек.
Одан кейін StoryEditor редакторында мәтінді абзацтарға бөліп, ені бойынша туралау керек.
Мәтіндік блок қосу (Добавить текстовый блок) құралы арқылы материалдардың атауын қосамыз. Мәтіндік блоктарды позициялау барысында атауларға мәтіннің көмкерілу опциясын қосыңыз. Ол үшін атауы бар мәтіндік блок белсенді болу керек және оның қасиетінің терезесін шақырыңыз (F2 пернесін басу). Осы терезеде Кескін (Очертания) қосымшасына көшіп, Блок бойынша кескін (По очертаниям блока) опциясын қосу керек
Бейнені қосу (Добавить изображение) құралы арқылы иллюстрация қосыңыз. Мәтін көмкерілуін қосыңыз – Блок бойынша кескін (По очертаниям блока). Осы опцияны әр графиктік блокқа қолданыңыз.
2-тапсырма
PDF-презентациясын құру.
Scribus-та «Қазақстанның Қызыл кітапқа енгізген сирек өсімдіктері» тақырыбына pdf-презентациясын құрастырыңыз.
Интернет желісінде Қазақстанның Қызыл кітапқа енгізген сирек өсімдіктері туралы ақпаратты табыңыз (мысалы, Колпаковский Иридодиктиум, Грейга қызғалдағы, Юнона архидей Юнонасы). Қызыл кітап атауымен бума құрыңыз. Мәтіндік ақпаратты және өсімдіктер бейнесін Қызыл кітап бумасына сақтаңыз.