- •Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі
- •5 Оқу пәнінің сипаттамасы
- •5.1 Оқу пәнінің қызметі.
- •5.2 Оқу пәннің оқыту мақсаты
- •5.3 Пәнді оқыту міндеттері
- •5.4 Оқу пәнінің мазмұны
- •5.5 Оқу пәнін оқыту жоспары
- •6 Негізгі және қосымша әдебиет тізімі
- •6.1 Негізгі әдебиет
- •6.2 Қосымша әдебиет
- •8 Оқу пәнінің саясаты
- •Дәріс конспектісі
- •Ақпараттық жүйелер мен ресурстар
- •Ақпараттық ресурстар
- •Сандарды ондық жүйеден кез келген жүйеге аудару.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Есептеу техникасының даму тарихы.
- •1.Жүйелік блок
- •2.Монитор
- •3.Перне тақтасы
- •Бақылау сұрақтары:
- •Операциялық жүйе дегеніміз не?
- •Программалық қамту қалай жіктелінеді?
- •Қандай программалар қолданбалы деп аталады?
- •Жүйелік программалардың ролі қандай және олар қандай мақсатқа арналған?
- •Программалық қамтамасыз етудің даму диалектикасы
- •1 Сурет. Программалық қамтамасыз етуінің деңгейлері
- •Жаңа программалық қамтамасыз ету
- •Программалық қамтамасыз етудің түрлері (лицензиялық, шартты тегін, тегін) және оларды қолдану ережелері
- •Лицензиялық программалық қамтамасыз ету – бұл ресми программалық қамтама.
- •Программаны декомпиляциялау - бұл техникалық әдіс, құрамында программаның құрылымын зерттеу мақсатында объектілік кодты текстік күйге түрлендіру және эем үшін программаны кодтау.
- •Лицензиялық емес пқ – бұл әуесқойлық, жүктелген, бұзып алынған немесе қарақшыларының базарынан сатып алынған программалық қамтамасыз ету.
- •Қорап – бұл программаның дистрибутиві жазылған компакт-дискі, пайдаланушы нұсқаулары, лицензиялық келісім және бірнеше қағаз буклеттер салынған әдемі корапша.
- •Лицензия – бұл программалық өңімді қолдану құқығын беретін электронды растау.
- •Шартты-тегін программалар ( ағыл. Shareware) – бұл белгілі бір шарттармен тегін қолдануға болатын программалар.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Аппараттық программалық қамтамасыз етудi даму диалектикасы. Дербес компьютерлердің құрылымдық ерекшеліктері бойынша жіктеуі
- •1946 Жыл эем кезеңін қайта есептеу нүктесі болып саналады, осы жылы есептеуші машинаның алғашқы тәжірибелі үлгісінің шығарылуы басталды.
- •Бақылау сұрақтары:
- •Мәтіндік құжаттарды қолдану салалары және түрлері
- •Мәтінді өңдеу процессінің аппараттық және программалық қамтамасыз етуі
- •Құжат терезесінің түрін баптау. Құжатты қарап шығу тәртіптемесі. Терезелерді бөлу және реттеу
- •Құжаттың касиеттеріне жеке мәліметтерді қалай қосуға болады?
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Стильдер. Стильдерді ауыстыру, жаңа стиль құру. Беттерді белгілеу. (2 сағат)
- •Мәтіннің абзацтарын, кестелерін, тізім және таңбаларының сыртқы түсін дереу өзгертетін және оларға қолданылатын пішімдеу параметрлерін стиль деп атайды.
- •Стильді құру және өзгерту
- •Беттерді белгілеу Беттердің параметрі
- •Қағаз өлшемі қосымшасы
- •Беттің өңі (фоны).
- •Беттердің және бөлімнің бөлінуі.
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •Бақылау сұрақтары:
- •Тақырыбы: Құжат құрылымы. Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер. Құжатта сілтемелерді ұйымдастыру. Сілтемелер. Айқасқан сілтемелер. Мазмұнды баптау. Заттық көрсеткіш. Әдібиеттер тізімі.
- •Құжат құрылымы. Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер.
- •Беттерді нөмірлеу. Колонтитулдер.
- •Құжатта сілтемелерді ұйымдастыру. Сілтемелер. Айқасқан сілтемелер. Мазмұнды баптау. Заттық көрсеткіш. Әдібиеттер тізімі. Сілтемелер.
- •Айқасқан сілтемелер.
- •Мазмұнды баптау.
- •Әдебиеттер тізімі
- •Қазақтың ұлттық спорт ойындары мен қазғалмалы ойындар
- •Бақылау сұрақтары:
- •Рецензиялау
- •Графиктік объектілерді және диаграммаларды кірістіру. Word қосымшасында графикпен танысу
- •Төсемді пайдалану
- •Графиктік объектіні пішімдеу.
- •Барлық суретті немесе сурет бөлігін жою.
- •Диаграмма және графиктер құру.
- •Қазақстан мәдениеті және ұлттық салт-дәстүр туралы
- •Кимешек
- •Тақырыбы: Макростар. Үстелдік баспа жүйелері. (2 сағат)
- •Макростар
- •Пернелерге макрос міндеті
- •Макросты жазу
- •Макрос терезесі арқылы макросты орындау.
- •Үстелдік баспа жүйелері
- •Жобалардың үлгі ретінде тақырыптары
- •Жобалар тақырыптары
- •Қосымша материал Басылымның түрлері
- •Тақырыбы: Scribus программасының интерфейсі. Жарияланымды құру және сақтау. Бейнені кірістіру және редакциялау. (2 сағат)
- •Scribus программасының интерфейсі. Жарияланымды құру және сақтау
- •Бейнені кірістіру және редакциялау
- •Тақырыбы: Мәтіндік блоктар және олардың түрленуі. Қабаттар. Scribus баспа жүйесіндегі шаблондар. (2 сағат)
- •Информатиканың негізгі объектісі, яғни оның шикізаты мен беретін өнімі ақпарат Мәтіндік блоктар және олардың түрленуі
- •Мәтінді құжатқа қалай орналастыруға болады?
- •Тре́кинг (ағылшын тілінен алынған, алшақтық, басындағы әріпті соңғы әріптерден ерекшелеуші)
- •Қабаттар. Scribus баспа жүйесіндегі шаблондар
- •Парақ шебері
- •Әлемдегі ең танымал газеттер
- •Баспаға арналған pdf
- •Желілік технологиялар
- •Компьютерлік желілердің түрлері.
- •Желілік техникалық құралдар. Жергілікті немесе аймақты тармақталған желілер архитектураларына байланысты негізгі компонеттер мен технологиялар мынадай бөліктерден тұрады:
- •5. Мәліметтер базасы
- •Интернетке қосылу
- •Хабардың тақырыбы
- •«Омар Хайям-математик және ақын» тақырыптық газет жасау
- •Шаблоннан құжат құру
- •Колонтитулдер, шебер-беттерін құру
- •Беттер-шеберін пайдалану
- •Батырмалар
- •Мәтіндік блоктарды құру
- •Мәтінді жүктеу және түзету
- •Батырманы және атауды көшіру
- •Презентациялар жарияланымы Тағы бір батырма қосып, «Қазақстанның Қызыл кітапқа енгізген өсімдіктер туралы» слайдты рәсімдеңіз.
- •Жобаларды әзірлеу
- •Жобалар тақырыбы:
- •«Адам және тарих» тақырыбы.
- •« Ешкімде, ештенеде ұмытылмайды» тақырыбына гезеттер.
- •Коммуникация – бұл хабарлама, берілім.
- •Телефон – бұл дыбысты үлкен ара қашықтыққа жеткізе алатын кез келген құрылғы.
- •Пейджер – жеке қоңырауларды қабылдағыш.
- •Мобильді байланыс – бұл белгілі бір жерге немесе аумаққа байланбаған, дыбыстық, мәтіндік, графикалық мәліметті сымсыз абоненттік терминалдарға жеткізетін телебайланыс түрі.
- •Электронды пошта (ағлш.Email, e-mail,ағлш. Тілінен electronic mail) – бұл технология мен ол ұсынып отырған қызметтер: бөлінген компьютерлік желіде хабарламаны тарату және қабылдау.
- •Таратылым тізімі (ағлш. Mailing list) – бұл белгілі бір жазылушылар тобына хабарламаларды жібіруге мүмкіндік беретін механизм.
- •Әлеуметтік желі – бұл контентті сол қатысушылардан құралған көп рет пайдалануға болатын интерактивті веб-сайт.
- •Дауыс конференциясы нені білдіреді? Дауыс конференциясы – бұл жекеленген бөлме түсінігіне негізделген, көптеген коммуникациялар түрі.
- •VoIp (ағлш. Voice over ip; ip-телефония) – бұл сөз сигналының тасымалын Интернет немесе басқа кез келген ip-желі арқылы қамтамасыз ететін байланыс жүйесі.
- •Интернет – бұл ғылыми, іскерлік, танымал және көңіл көтеретін ақпаратты ашық түрде сақтау және тарату құрылғысы.
- •Интернет-аналитика – бұл аналитиканың жеке жағдайы, нақтырақ айтқанда, процесс және Интернеттің аудиториясын түсінуіне, олардың көздерімен талаптарына қолданылатын әдістемесінің анализі.
- •Библиометрика – бұл ақпарат және мәтіндерді зерттеу тәсілдерінің жиынтығы.
- •Мәтін оқылымы – бұл мәтіннің мақсатты аудиторияға түсінікті болуы және онымен қабылдануы.
- •Сұхбат (сұхбат, ағлш. Interview) – бұл интервьюер өз әңгімелесушісіне сұрақтар қойып және ол сұрақтарға жауап алатын екі немесе одан да көп адамдар арасындағы әңгіме түрі.
- •Респондент - бұл сұхбаттың сұрақтарына жауап беретін адам.
- •Ақпараттық қауіпсіздік. Ақпаратқа қол жетімдік саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасы.
- •Файлдарды архивтеудің қажеттілігі
- •Ағымдағы каталогтардағы файлдарды сығу
- •Ақпараттық коммуникациялық технологиялар. “Электронды үкімет” инфрақұрылымы.
Айқасқан сілтемелер.
Қандай да бір дереккөз туралы нақты ақпарат қажет болса, не істеуге болады?
Кестелерге, атауларға, тарауларға сілтеме жасағанда нақты ақпарат алу үшін Айқасқан сілтемелер (Перекрестные ссылки) пайдалануға болады.
Қажетті элементке жету үшін Айқасқан сілтемелер (Перекрестные ссылки) қажет.
Келесі элементтерге Айқасқан сілтемелер (Перекрестные ссылки) құрылады:
тақырыптар (тараудың, бөлімнің);
сілтемелер;
белгілерге;
атауға;
құжаттың атына
нөмірленген абзацтарға;
кестелерге;
суреттерге;
формулаларға.
Айқасатын сілтемені құру үшін айөасатын сілтеме басталатын мәтінді енгізіп, Сілтемелер (Ссылки) қосымшасынан Аты (Названия) тақтасының Айқасқан сілтеме (Перекрестная ссылка) батырмасын басыңыз.
Ашылған терезеден (28-сурет) Сілтеме типі (Тип ссылки) өрісінде сілтеу жасайтын элементтің типін таңдаңыз және Сілтемені... кірістіру керек (Вставить ссылку на…) өрісінде құжатқа қосатын мәліметтерді көрсетіңіз. Қиылысатын сілтемелер құжатқа өрістер ретінде кірістіріледі.
28-сурет. Қиылысатын сілтемелер сұхбаттасу терезесі сі.
Сілтеме жасап отырған элементке көшу үшін Гиперсілтеме ретінде кірістіру (Вставить как гиперссылку) жалаушасын қойыңыз. Сөзді «жоғары» немесе «төмен» қосу (Добавить слово «выше» или «ниже») жалаушасы арқылы сілтеменің алдына сөз қосуға болады.
Мазмұнды баптау.
Үлкен құжаттармен жұмыс істеу барысында автоматты түрде мазмұнды құру жие қолданылады. Егер құжат тиісті пішімдермен рәсімделсе мазмұнды құруға көп уақыт кетпейді, яғни кірістірілген құрылым деңгейлері мен атаулардың стиліне сәйкесінше пішінделсе.
Мазмұн – бұл құжаттың аттауларының тізімі
Мазмұнды жинақтау кезеңдері:
Word берілген стильдер бойынша тақырыптарды іздейді .
Тақырыптар деңгейлер бойынша сұрыпталады.
Әр тақырып орналасқан беттің нөмірімен жабдықталады.
Қалай ойлайсыздар, мазмұнды қалай жасауға болады?
Мазмұнды құру үшін:
тышқанның сілтемесін мазмұн орналасатын жерге қойып, Сілтемелер (Ссылки) қосымшасының Мазмұн (Оглавление) тобындағы Мазмұн (Оглавление) батырмасына басу керек;
қажетті мазмұн пішімін (қолмен немесе автоматты түрде жинау) таңдау керек (29-сурет).
Мазмұнның қосымша баптауларын пайдалану үшін Мазмұн (Оглавление) батырмасын басамыз (30-сурет).
29-сурет. Кірістірілген мазмұн терезесі.
30-сурет. Мазмұн терезесі
Мазмұн терезесінде:
Пішімдер (Форматы) тізімінен мазмұн стилін таңдаңыз;
әр элементтің беттер номерін көрсету үшін Беттер номерін көрсету керек (Показать номера страниц) жалаушасын қойыңыз;
беттер номерін оң жақ жиектен орналастыру үшін Беттер номері оң жақ жиек бойынша (Номера страниц по правому полю) жалаушасын орнатыңыз;
мазмұн және беттер номерлері арасында кірістірілетін элементтерді Сызық типін толтырушы (Заполнитель тип линий);
Деңгей (Уровни) өрісінде мазмұн деңгейлерінің саның беріңіз (деңгей саны атау сандарынан көп болмау керек);
мазмұнды құруды аяқтағаннан соң ОК басыңыз.
«Беттер номері оң жақта орналасқан (Номера страниц по правому полю)» жалаушасы қойылған жағдайда ғана сызықтар типі кірістіріледі.
Басқа стильдерді және мазмұндағы басқа деңгейлер міндетін Параметрлер (Параметры) батырмасын басу керек.
Жасалынған мазмұнға тез түзету жүргізуге болатын қандайда бір тәсіл бар ма?
Жасалынған мазмұнға тез түзетулер енгізу үшін мазмұн өрісінде тышқанмен шертіңіз және Кестені жаңартыңыз (Обновить таблицу) батырмасын басыңыз, ол батырма мазмұндарды жаңартады.
Заттық көрсеткіш.
Келесі элементтерге заттық көрсеткіштер орнатылады:
жеке сөз, символдар, сөйлемдерге;
бөлімдерге;
сілтемелерге.
Заттық көрсеткіш деген не?
Заттық көрсеткіш (Предметный указатель) – беттің орналасуын көрсететін құжаттарда кездесетін терминдер тізімі
Заттық көрсеткішке сөз немесе сөйлем қосу үшін, оны ерекшелеу керек, содан кейін Сілтемелер (Ссылки) қосымшасының Заттық көрсеткіш (Предметный указатель) тобындағы Элемнетті белглеу (Пометить элемент) батырмасын басу керек.
Көрсеткіш элементін анықтауыш (Определение элемента указателя) сұхбаттасу терезесі пайда болады (31-сурет), ол арқылы:
көп деңгейлі көрсеткіш жасауға болады (ол үшін Көрсеткіш элементі (Элемент указателя) аймағында қосымша (дополнительный) өрісінде екінші деңгейге орналастыратын мәтінді енгізу қажет);
көрсеткіштер қатарына енгізген термин кездесетін беттің номерін беру керек (ол үшін Параметрлер (Параметры) қосылғышын ағымдағы бет (текущая страница) қалпына орнату керек);
басқа сөйлемге немесе терминге сілтемеге беру (ол үшін Параметрлер (Параметры) қосылғышын айқасқан сілтеме (перекрестная ссылка) қалпына қосып, сөзден кейін қажетті сөзді теріңіз).
Көрсеткішті орнатқаннан кейін мәтінді редакциялауға тура келсе, онда беттерді номерін қалпына келтіру үшін көрсеткішті жаңартуға ұмытпаңыз.
31-сурет. Көрсеткіш элементінің мазмұн терезесі
Терминді енгізгеннен кейін Белгілеу (Пометить) батырмасын басыңыз, егер Барлығын белгілеу (Пометить все) батырмасын бассаңыз құжаттағы барлық сөздер белгіленеді. Көрсеткішке енген мәтіндер заттық көрсеткіш өрісінде пайда болады және басылмайтын таңбалар шығады {}.
Көрсеткішті қалай қоюға болады?
Көрсеткішті қою үшін:
көрсеткіш қоятын жерге тышқан сілтемесін орнату керек;
Сілтемелер (Ссылки) қосымшасының Заттық көрсеткіш (Предметный указатель) тақтасындағы Заттық көрсеткіш (Предметный указатель) батырмасын басып, Көрсеткіш (Указатель) қосымшасы белсенді болады (32-сурет);
Пішімдер (Форматы) тізімінен көрсеткіштер пішімінің біреуін таңдаңыз;
Типі (Тип) қосылғышын шегінісімен (с отступом) қалпына орнатыңыз (қосылғышты шегініссіз (без отступа) қалпына қойсақ, қосымша элементтер негізгі элементтермен бірге бір жолда орналасады);
бағандар санын баптаңыз және қажет болса Беттер номері оң жақ жиек бойынша (Номера страниц по правому краю) жалаушасын орнатыңыз, тізімнен Толтыру (Заполнить) символын таңдаңыз, ол элементтерді беттердің нөмірлерінен айырықша лайды.
ОК батырмасын басыңыз, құжатта көрсеткіш пайда болады.
Егер көрсеткіштен сөзді жойып тастасаңыз, көрсеткіштерді жаңартқанда сөз қайтадан шығады.
32-сурет. Көрсеткіш терезесі
Көрсеткіштен элементті жою үшін фигуралық жақшада берілген барлық мәтінді жою керек. Көрсеткіш мәтіні көріну үшін басылмайтын таңбаларды бейнелеу тәртібін қосу керек