§ 82. О том, чтобы не пополнять казны * 4?

посредством несправедливости

О другом. Не вздумай наживаться ни за счет своей столицы, ни за счет лежащих за стенами подвластных тебе земель ^ш, ни за счет войска. Напротив, будь для всех отцом, и все преданно будут служить тебе. Иное посоветовал багрянородному государю Василию негодный старец⁸⁸⁵, стремившийся к его низвержению. Он говорил: «Держи войско в бедности». [Действительно], тогда войско возненавидит тебя, а вернее — поднимет против тебя восстание. Ведь не с бессловесными тварями ты имеешь дело, а с разумными людьми, | размышляющими и понимающими, благо ли они получают или зло. Поэтому нужно, чтобы власть твоя⁸⁸⁶ поступала и действовала со страхом Божиим. Стратиотам пусть не задерживается их руга, как и синклитикам⁸⁸⁷ и [другим] горожанам⁸⁸⁸. Тогда каждый делом своим, как было искони установлено, будет служить тебе без ропота. Земли, подвластные тебе, пусть не знают ежедневных налоговых надбавок и ревизий ⁸⁸⁹, непривычных и невиданных измышлений ⁸⁹°, и они не отложатся от тебя. Напротив, всей душой они будут служить тебе, если будут вносить в казну ежегодно посильные налоги. Не отягчай подвластные тебе страны иноплеменников^8Э|, призывай исполняющих должность⁸⁹² стратига упражняться в воздержании и благочестии, не творить самоуправства и не обрушиваться в ярости на кого-либо. Остереги судей, чтобы они судили со страхом Божиим и справедливостью. А что за зрелище мы видим сейчас? Судебные поборы свыше [спорной] суммы — не только при взыскании долгов, но и при пустяковых исках⁸⁹³.

i από βασιλέως ркп άποβασιλέως Β-Ε 8 * σμζ', "Αλλω μη ρκπ 'Αλλά μη ? Μη ? B-Ε, αλλά μη Броунинг 11 έτερος ρκπ έτερον B-Ε, και ως ρκπ σκαιός Β-Ε 13 λαόν και ρκπ λαόν, και B-Ε, λαόν και Л, λαόν», και Γ 14 έχεις выскоблены три или четыре буквы 16 κράτοσου ρκπ κράτος σου Β-Ε 22 άλοψύχωσοι ρκπ όλοψύχως σοι Β-Ε 24 * σμη', ύπόκημένασοι ρκπ υποκείμενος σοι Β-Ε 27 δικαιοσύνης ρκπ δικαιοσύνης Β-Ε

!^ri r

,'tìwr» * f - i .u" t я; * " Л П

J» íO!<4f'í <Λ Ч ίΤ ,

" α» ·4 ;i}»u i4 * т .'.

Ai

302

Советы и рассказы Кекавмена

§83

* (л 222 об ) Τοις οίκείοις άνθρώποις του κράτους σου παράγγειλαν μη άδικείν τινάς μηδέ προΐστασθαι πονηρών ανθρώπων και έχθρων της αληθείας, άλλα μάλλον, ει προσέλθη αύτοϊς αδικούμενος, προΐστασθαι αύτοΰ. Και δός αύτοϊς αδειαν ύπομιμνησκειν υπέρ

5 αδικούμενων την βασιλείαν σου Οί δε συγγενείς σου φοβείσθωσάν σε και μη έχέτωσαν αδειαν του άδικείν τινάς * Ε'ιπω σοι δε, δέσποτα, πώς συνέβη ή καταστροφή της του Παφλάγονος βασιλείας. Ούτος γαρ ό μακαρίτης ουκ είχεν ένδοξους γονείς, αλλά γονέων μεν ην άσημων και των κάτω παντελώς, άρετάς δε είχε μεγάλας

10 Έπιφημίζουσι δε τίνες των αμαθών, οτι ευγενής ούτος και από μεγάλης ρίζης, ό δε δυσγενής και χθαμαλός. Εγώ δε φημί, οτι πάντες άνθρωποι ενός άθρώπου τέκνα είσί, του Αδάμ, οϊ (с. 99) τε βασιλείς και άρχοντες και οί αρτον ζητοΰντες Είδον δε εγώ τους μεγάλα φυσώντας εις κλεψιάς και μαντείας και μαγείας χωρή-

15 σαντας· τούτους εγώ φημί δυσγενεΐς. (л 223) Ό γαρ άνθρωπος λογικός ων, εάν θέλη, θεός γίνεται χάριτι Θεού. Ούτος ην ό μακαρίτης βασιλεύς κυρ Μιχαήλ· άρεταΐς, ως εϊρηται, μεγάλαις ηνθει, είχε δε συγγενείς γνησίους πολλούς και πτωχούς, οϊτινες και έπρο-νοοοντο παρά του όρφανοτρόφου. Αδελφός δε ούτος ην του βασι-

20 λέως, δς καί τα του παλατιού έδιοίκει. Ηθέλησε δε πλουτίσαι αυτούς και δέδωκεν αύτοϊς αδειαν ληίζεσθαι τα αλλότρια, του βασιλέως μηδέν εις τοΰτο επισταμένου. 'Αλλά καί οί εις δουλείαν αποστελλόμενοι μανδάτορες καί οί βασιλικοί άνθρωποι οπού δ' αν απήντησαν εφιππον, καν τε εν πανδοχείς καν τε εν όδω άοικήτω, ρίπτοντες

25 αυτόν από του ϊππου ή του ήμιόνου ανελαμβάνοντο αυτό καί ύπε-χώρουν. Καί το μεν δι' αυτούς, το δε πλείστον μισητός γεγονεν ό θαυμαστός εκείνος άνθρωπος καί φανερός δια τας αδικίας των συγγενών αύτοϋ, καί κατηρώντο πάντες έξαλειφθήναι την γενεάν αύτοΰ. "Ο ουχί εις μακρόν απέβη. Τελευτήσαντος γαρ εκείνου εν ειρήνη

30 καί εν μετάνοια καλή καί του ανεψιού αυτού βασιλεύσαντος έπα-νέστη (л. 223 об.) αύτφ πασά ή πόλις και οί εκ των έξω ευρεθέντες εν αύτη, πρόφασιν εύρηκότες κατ' αύτοΰ ως την θείαν αύτοϋ, την δέσποιναν έξορίσαντος. Καί έξηλίφη κάκεϊνος καί ή γενεά αύτοο

Советы васшевсу

303

l * σμθ', κρατουσου ркп κράτους σου Β-Ε 5 συγγενέισου ρκπ συγγενείς σου Β-Ε 6 * σν' 16 ούτως ? Β-Ε 20 καί του ρκπ καί τα τοδ Б-Р, έδιοίκει ρκπ έδιοικεϊν Б-Р 25 ήμίονου ρκπ ήμιόνου Β-Ε 26 τότε μεν ρκπ το μεν B-Ε, δι' αυτούς, το δε ρκπ δι' αυτούς το Б 29 εις εις ρκπ εις Β-Ε