Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Кекавмен (изд. и пер. Литаврина).doc
Скачиваний:
338
Добавлен:
22.02.2015
Размер:
4.14 Mб
Скачать

§ 10. О трусости и смелости

Старайся сохранить свое войско, но не впадай в робость по этой причине. Будь храбр и невозмутим101, не будь, однако, ни чересчур смел, иначе пострадаешь, ни слишком робок Если ты труслив, ты будешь приводить отговорки, заявляя: «Я-де стремлюсь сохранить свое войско». Но я отвечу тебе: «Если ты хотел сохранить свое войско, зачем двинулся на страну врага?»102. Не потому ли, что иноплеменники выступили против тебя или ты сам — против них, дабы попытаться водрузить трофей. Иначе же как через хитрость или решительное сражение трофей не водрузишь. Я ничуть не хочу сказать тебе, чтобы ты не берег своего войска, но не советую тебе отваживаться на невозможное. Я говорю: «Делай все с разумением, осмотрительностью и усердием, чтобы не терпеть хулы ни за отвагу, ни за мнимую твою осторожность». Итак, не будь ни труслив103, ни чересчур храбр, но смелость твоя пусть берет верх, а мнимая робость пусть соединяется у тебя с мудростью и тайным коварством. Вот тогда ты будешь страшен врагам.

§ 11. О построении войска

Я хотел было разъяснить тебе и то, как ты должен строить войско | в день битвы, но достаточно уже рассказали об этом жившие раньше104, и ты довольствуйся этим. О каком иноплеменном народе думаешь, такое и делай построение105, так как есть народы, которые строят войско в одну фалангу, другие — в две фаланги, а третьи — врассыпную, нападая вкруговую из разных мест. Однако среди всех боевых порядков наилучшим и наиболее надежным является ромейский106. Знай, что вся хитрость иноплеменников — это засада. Но и ты сам устраивай засады в удобных и укромных местах. И если Господь будет тебе сопутствовать, ты совершишь подвиги.

5 καί πλην ркп πλην ? B-Ε 6 ένπέσης ркп έμπέσης Β-Ε 9 εάν ρκπ εάν B-Ε (в ркп так часто и далее) 14 κατατολμώντων ρκπ κατατολμαν των B-Ε 18 δειλά ρκπ δειλά Β-Ε 19 * κη' 23 οι ρκπ ä Β-Ε 24 διάφάλαγγον ρκπ διφάλαγγον Β-Ε 26 πάση μηχανή ρκπ πάσα μηχανή Б-Р 28 ενέδρα ρκπ ενέδρα Β-Ε 29 * κθ'

" ч

t; jG^f j u

ł u ·' /э;гг

154

Советы и рассказы Кекавмена

§12

Πρόσεχε τους αύτομολοϋντας και προσφεύγοντας σοι Πολλοί (с. 11)γάρ εξ επιβουλής των εναντίων και μετά δόλου αύτομολοΰσιν εις το άπατήσαι και ένθεΐναί σε εις χείρας των έχθρων σου, και εσχα-τον και αυτοί φεύξονται Είσί δε και έτεροι προσπεφευγότες ή δια

5 το εύεργετηθήναι παρά σου είτε λυπηθέντες παρά του έθνους αυτών, και ουκ ενδέχεται ϊνα άπιστης πασι. Πλην μηδέ πιστεύρς, άλλα τους αύτομολοϋντας προς σε, ε'ί τίνες εΐεν, δέχου μετά χαράς και ευεργετεί και την πρόνοιαν αυτών ποίει άγαθήν και δαψιλή. "Εχε δε αυτούς εύόπτους και (л. 149 об.) φυλαττέσθωσαν, πλην άσυγνώστως,

10 έως αν εξετάσεις κατιδίαν τα περί αυτών, μη γινωσκόντων εκείνων, δτι έρευνας, και σκανδαλισθώσιν. Μετά δετό πληροφορηθήναί σε ως εν αλήθεια και όλοψύχως σοι προσήλθαν, εστωσάν σοι οικείοι.

§13

Την κατοΰναν σου εις οχυρούς τόπους Ί'στα και εμφανείς, εάν εχης λαόν ει δε όλιγοστός ει, μάλλον εις αφανείς και οχυρούς τό-

15 πους, ϊνα μη κατοπτεύσαντές σε και εκ του αιφνίδιου κυκλώσαντες χειρώσονταί σε. Κρεΐττον γαρ εστίν εί μη γινώσκουσί σου την δύναμιν μηδέ πώς κείται ό λαός σου. Ei δε έχεις δύναμιν μεγάλην, ως προ-είρηται, εις εμφανείς τόπους και έξω της ϋλης άπλίκευε. Τους δε γλινοειδεϊς τόπους και έχοντας όσμήν απόφυγε δια τάς αρρώστιας.

20 Οί δε αρχαίοι είπον Ίνα μη ποιή ό στρατός ημέρας πολλάς εις ένα τόπον γίνεται γαρ οσμή και εξ αυτής άρρωστίαν μάλλον δε εις πολεμίαν, ϊνα μη κατασκοπεύηται παρά του έθνους· εν χωρίοις δε τοιούτοις αύλίζεσθαι, ένθα και τοις ανθρώποις και τοις ζφοις εσται άνάπαυσις, οίον παρά τάς οχθας των ποταμών, παρά πηγας και

25 κρήνας. Και καλώς είπον. Εγώ δε και τοϋτο σοι λέγω· «Ως ό τόπος σε παραδέξεται, μόνον το ασφαλές του στρατού ποίησον». * (л. 150) Προφυλακάς πάντοθεν στήσον και πλησίον και μήκοθεν, ου μόνον όθεν προσδοκείς την εφοδον του εχθρού, άλλα και δθεν ου προσδοκείς, ϊνα μη ύστερον λέγης, οττ «Από μέρους αυτού ου

30 προσεδόκουν εφοδον. Εγώ γαρ εις το άπροσδόκητόν σε καταδικάζω

Стратегикон

155

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]